Broă lơh ICM-hơ\ là broă sền gàr tơrgùm bal tàm tòm kơphe geh lơh tàm ală tiah tam kơphe uă Tây Nguyên dê. Tơl broă lơh geh 2 lồ, tàm hơ\ 1 lồ tam ngui jăt broă lơh bè ờs mờ 1 lồ geh ngui ală broă lơh ICM-hơ\ là sền gàr tơrgùm bal-bơh sơntìl tus phơng sih, dà tuh mờ sơndră mờ kòp lơh aniai. Cồng nha bơh ală broă lơh do pà go\, lơh sa jăt broă lơh pa geh cồng nha uă rơlao.

Hìu nhă bi Dương Minh Thái, kis tàm [òn 1, [òn drà Ia Kha, kơnhoàl Ia Grai, càr Gia Lai là 1 tàm ală hìu nhă geh ngui broă tơlòng lơh ICM tàm suơn kơphe robusta mờ rơlao 2 lồ. Mờ broă lơh do, bi neh bơkiar wơl ală tòm gơtìp kòp, tòm ờ uă plai mờ ală sơntìl pa bè TR4, TR5, TR6, TR7, TR8 mờ bi sền gàr di mờ ală jơnau bè neh geh bơto bè: sền gàr dà tih hờ đơm 520 lít tàm 1 bơtô 1 dơ\ tuh, ngui broă sih phơng jăt broă lơh gơrềng bơh bơta niam ù dê. Kơnờm mờ hơ\, bơh tàm kàl lơh sa 2011 tus tu\ do, suơn kơphe hìu nhă bi Thái geh ai tơnhào 4 tấn gar tàm 1 lồ 1 nam, tơnguh rơlao 1 tấn jăt mờ tu\ ờ hềt geh ngui broă lơh ICM. Bi Thái chờ hờp đơs:“Mù màl lài do, ală cau lơh broă sa suơn sre bè bol a` den broă mờng chài là tòm ngan. Bơh tu\ geh anih lơh broă kơlôi sơnơng broă lơh sa Tây Nguyên tus ai ù kờ` sền kơlôi sơnơng mờ pà g^t kơphe a` uă ir phơng lơi, ờ tơl phơng lơi den ai ù cèng sền kờ` g^t mờ anih lơh broă do neh tam pà ală broă lơh bè sih phơng, dà tuh, sơnơm sơgơ\t tu, ală broă lơh den ndrờm geh kuơ lơm, tềm pềr priă bơcri uă rơlao mờ cồng nha tơnhào den kung ndrờm bal”.

Den bi Hoàng Văn Đăng kis tàm [òn drà Ia Kha, kơnhoàl Ia Grai tơnơ\ mờ tu\ neh tus sền broă lơh do geh tơl^k jơnau kơlôi sơnơng:“Bol a` tus sền broă tơlòng lơh do mờ pơn drờm bal den bol a` go\ kòp kung kung ờ uă. Dơ\ 2 tai là bè phơng, tài lơh jăt broă do den go\ tòm kơphe gơs ndrờm rơlao, plai ndrờm bal, ntê kung uă kờ` nam tơnơ\ in kung uă sơl. A` go\ tàm ală broă tơlòng lơh do, kòp, tu sa kung ờ uă, sras kung ờ geh. A` go\ pal ngui ală broă lơh mờ ală anih lơh broă kơlôi sơnơng neh lơh geh kờ` ngui tàm broă lơh sa, tơmù khà priă bơcri mờ cồng nha geh uă”.

Jăt anih lơh broă Khoa học kỹ thuật Nông lâm nghiệp Tây Nguyên yal, broă tam kơphe mờ sơntìl gar sùm lơh suơn geh bơh 15 tus 20% khà tòm gơtìp kòp ro sek, plai ờ dờng mờ cồng nha ờ uă. Bơdìh mờ broă sih phơng, tuh dà, ngui sơnơm sền gàr phan tam bơh lài tus tu\ do làng bol dê ờ hềt di pal, lơh tơmù cồng nha broă lơh sa. Tiến sỹ Trương Hồng kuang jăt jơng atbồ anih lơh broă Khoa học Kỹ thuật Nông lâm nghiệp Tây Nguyên pà g^t, broă lơh pa geh tơmù jơh ală bơta ờ pràn do:“Tu\ broă lơh do geh ngui bơh nam 2010 tus tu\ do, den pà go\ cồng nha bơh broă lơh do mờ bă ù pơndờm bal den geh cồng nha tam gơl. Bơcri priă gơmù di pơgăp 8 tơlăk priă tàm 1 lồ. Mờ bơta geh kuơ bơh broă ngui ală bơta jăk chài tàm broă lơh sa pa den geh tơnguh 12 tơlăk priă tàm 1 lồ jăt mờ suơn geh ai pơn ndrờm bal”.

………………………………..

 Nàng geh git wa\ rlau tai bè broa\ lơh ICM, bol a` neh geh dơ\ tus lùp mờ Thạc sỹ Võ Như Phúc gơnoar jat jơng atbồ Anih tờm sền sơnơng lơh lòng lài bơtơt rbòng dà lơh broa\ sa sươn sre chi brê Gia Lai, di Gah khoa học kỹ thuật lơh broa\ sa sươn sre chi brê Tây Nguyên.

-Ơ thạc sỹ Võ Như Phúc, broa\ geh ngui broa\ lơh ICM nàng mut ngui tàm sươn kơphe, den gơ cèng geh bơta kuơ lơi?

Ồng Võ Như Phúc: Broa\ geh ngui ala\ broa\ lơh ICM tàm ala\ s]n kơphe la gơ geh tơmù geh broa\ ngui phơng tuh ua\ ir, ngan la phơng hoá học. Bơta dơ\ 2 la ala\ bơta sơnơm tu geh lơh bơh hoá học mờ gơ lơh bơ\ tiah kis mờ lơh ờ riang tiah kis phan geh  is. Bal mờ hơ\,  gơ gam lơh tềm pềr khà dà tuh la dờng ngan, ngan la tàm Tây Nguyên, ba\ ù tam ala\ chi tam do la ua\ ngan gam lơh geh, den dà tuh slơ ngai slơ ờ hoan geh ua\ ngan. Dơ\ 3 la broa\ geh ngui ala\ broa\ lơh ICM do gơ geh dong tus gah kơphê Việt Nam slơ ngai slơ cơnđoà tus lơh sa kơljap tàm 3 broa\ la lơh sa, tiah kis mờ mpồl bơtìan.

-Ơ ồng, tu\ mut lơh broa\ lơh do, làng bol he kờ` git loh broa\ lơh lơi?

Ồng Võ Như Phúc: Tu\ tus bal  tàm broa\ lơh do den jơh ala\ làng bol geh git ala\ bơta chài bơh sơnrờp tàm broa\ tam kơphe kung bè sơng ka sền gàr kơphe. Tài bơh tu\ do mờ geh đơs den jơh ala\ sền sơnơng bơh gah broa\ bol a` neh geh mut lơh ua\ ngan mờ neh lơh geh ala\ cồng nha ai go\ chờ ngan. Den tàng, la cau lơh sa tus bal broa\ lơh do den geh git ngui ala\ bơta gơguh jak chài pa ngan tàm  gah tam kơphê. Bơh hơ\ dong cau in git tềm pềr khà pria\ bơh sơnrờp tuh lơh mờ tơngguh geh cồng mờ gàr niam sươn kơphê kis jo\ rlau.

-Ơ ồng, den broa\ lơh do geh mut lơh ua\, rà tàm ala\ sươn kơphe tàm ala\ càr Tây Nguyên?

Ồng Võ Như Phúc: Mờ ala\ broa\ lơh bè do, den jơh ala\ ba\ kơphe tàm Tây Nguyên drờm gơtùi ngui geh. Tài bơta mùl màl tàm ala\ nam pa do, bol a` geh mut lơh ala\ broa\ lơh do den jơh ala\ hìu nha\ tus bal broa\ lơh mờ ala\ hìu rềp bal mờ jơh bal ala\ dơ\ cri bơyai tềng  nhàr sươn bơh ala\ cau tus bal drờm geh go\ loh bơta kuơ ngan ngồn gơ geh cèng wơl. Den tàng, broa\ lơh do gơtùi geh ngui jơh tàm ala\ sươn kơphê tàm Tây Nguyên đơs is mờ tàm gùt lơgar đơs bal.

-Ưn ngài ồng ua\ ngan!