VOV4.K’ho - Bồ nhai mìu la tu\ tơngai kuơ màng ngan tàm broa\ sơng ka sền gàr suơn tiêu, dong suơn tiêu dờng pràn mờ ai geh cồng nha jơnhua, gàr geh bơta niam bơh suơn chi. Thạc sĩ Mai Minh Tuấn atbồ cơldu\ bơta  chài, Anih tờm bơto pơlam broa\ lơh sa càr Gia Lai geh pơlam bè bơta chài sơng ka sền gàr suơn tiêu tàm  tơngai bồ nhai mìu.

Thạc sĩ Mai Minh Tuấn: Mờ tờm tiêu den geh ờ ua\ broa\ lơh bol he kờ` pal sền gròi tu\ nhai mìu tus. Lài jơh, tiêu la chi tam ờ gơ kờ` ngan mờ broa\ gơ ngơr bam dà, den tàng, suơn chi bơh bol he sùm pal ba` lời gơbàn gơ ngơr bam dà bơh 12 tus 24 jiơ. Broa\ lơh bơh sơnrờp bol he pal lơh la lơh bè lơi kờ` geh broa\ lơh ba` ai gơ ngơr bam dà suơn tiêu tàm nhai mìu. Dơ\ 2, nhai mìu kung la nhai sơnđờm gơ pơhìn ngan bơh kòp chơt mhar, bơh bơsềt Phytopthora lơh aniai, kung la tu\ gơlik geh kòp tu luh. Mo tơn bơh bồ nhai mìu den bol he kung pal geh broa\ lơh bơsong khà lơh kòp do, lài  mờ tu\ bol he geh bơyai lơh ala\ broa\ lơh tuh phơng tus tiêu in.

-Ơi,  nền  nòn, bơta kờ` tuh phơng tiêu in tàm bồ nhai mìu la bè lơi ơ thạc sĩ Mai Minh Tuấn?

Thạc sĩ Mai Minh Tuấn: Mờ tiêu den bơta kờ` tuh phơng tàm dùl nam kờ` ngan di pơgap 350 kg phơng đàm mìng gơ, 150 kg phơng lân mìng gơ mờ pơgap di 250 kg phơng kali mìng gơ. Bol he gơtùi tam pà lơh 5 dơ\ nàng geh tuh. Tơngai tơnơ\ geh pic jơh plai mờ lài mờ tu\ lì bơkàu den bol he pal tuh phơng tiêu in jat khà đàm-lân-kali la 2-1-1. Bơh tềng tu\ do tus tơnơ\,  bồ nhai mìu, tu\ tiêu neh tơt plai, den bol he geh bơyai lơh tuh phơng tiêu in jat khà đàm-lân-kali la 2,5-1-2 hala 3-1-2. Bal mờ hơ\, kờ` tơngguh bơta pràn tus mờ chi tam, kung bè  kơryan ngan broa\ lơh gơ jrù plai, den bol he gơtùi ngui tai ala\ bơta phơng visinh geh ala\ axit amin. Tài ala\ axit amin gơ geh lơh tơngguh bơta pràn sa\  tờm tiêu niam rlau mờ kung la  broa\ lơh kơryan gơ jrùh plai. Gơ jrùh  plai bơh ờ tơl phơng den bơsir  ala\ bơta phơng sinh học la ala\ bơta phơng dà kung geh ròng mo dipal chi tiêu in niam rlau tai.

-Cau tam tiêu geh sền gròi ngan tus ala\ broa\ lơh sơndra\ kòp, tàm hơ\ mpờl go\ ngan la 2 bơta kòp chơt mhar mờ kòp bơh tu luh mờ thạc sĩ  pa yal. Den geh broa\ lơh lơi nàng geh rcang sơndra\ ala\ bơta kòp do geh cồng nha?

Thạc sĩ Mai Minh Tuấn: Kòp mhar chơt kung bè kòp bơh tu luh den gơbàn ua\ ngan  tàm nhai mìu. Den tàng ngan mo bơh tu\ bồ nhai mìu den  bol he gơtùi ngui ala\ broa\ lơh sinh học hala hoá học. Mờ ala\ broa\ lơh hoá học den bol he pal ngui ala\ bơta sơnơm bồm rcang lài tus ala\ bơta kòp mhar chơt bè Ridomil gold hala Metaxyn hala Aliette. Mờ kòp tuh luh den bol he gơtùi ngui ala\ bơta sơnơm bè Marshal hala Tervigo hala Mocap. Bè jo\ jòng den bol he pal ngui ala\ broa\ lơh sinh học. Pơnyơu bè bol he tơngguh broa\ lơh ngui phơng visinh, hơ\ sồng ala\ bơta ka` kung bè ala\ bơta bơsềt Trichoderma. Tài ala\ bơta bơsềt Trichoderma kung geh bơta gơ dờp tàm broa\ lơh aniai tus ala\ bơsềt Phytopthora, bơsềt Phusarium mờ kung geh tơl pràn lơh aniai tu luh. Bal mờ hơ\, kờ` tơngguh bơta pràn sơndra\ kòp tus mờ tờm tiêu, den bol he pal tuh phơng geh khà Canxi mờ khà Silic jơnhua. Tài canxi geh lơh niam ala\ gơ kang tế bào, lơh ala\ gơ kang tế bào lơ ut  rlau, kơryan geh bơta gơmut bơh kòp lơh aniai rlau.

Bal mờ hơ\,  bồ nhai mìu, bal mờ kòp mhar chơt, chơt lơyaì, kung geh ờ ua\ bơta kòp ndai bè bùi bơsềt pơrhê  tàm nha hala kòp ồm tờm. Mờ  bơta kòp do, bol he kung mìng geh ngui  ờ ua\ bơta sơnơm bè ờs la Tilt hala Anvil hala Champion kung gơtùi bơsong kòp geh.

-Ơi, dan ưn ngài thạc sĩ Mai Minh Tuấn!

                                                Cau mblàng K’ Brọp.