Ală nam pa do, bùm lô Beniazuma Nhật Bản neh cèng wơl cồng nha lơh sa uă làng bol ală kơnhòal Tuy Đức, Dak Song càr Dak Nông in. jơnau cih tơ nơ\ do geh yal bè cồng nha broă lơh do.

Tàm kàl mìu, làng bol tàm ală kơnhòal Tuy Đức, Dak Song gam 1 ròt tam bùm lô, la kàl tờm tàm nam do.

La ]au tam bùm neh uă nam, ồng Lê Văn Tuyến, ơm tàm ntum Dak Buk So, kơnhòal Tuy Đức đơs là, broă sac rơ wah sơntìl niam là broă lơh kuơ màng ngan rlau jơh, tơ nơ\ hơ\ den bơcri phơng sih tơl làm nàng tờm bùm lô ring ờs niam. Sơntìl bùm den ồng rơ wah koh jriăng tàm ală suơn gơs niam, ờ geh kòp tu sa aniai. Phơng sih den uă ngan là ơn lài è phan ròng lài mờ tu\ tam. Tơ nơ\ mờ tu\ tam 1 nhai den bồr jrang, ơn tai 1 êt phơng đạm nàng tờm bùm in dờng. Tơ nơ\ 2 `hai den ơn phơng kali nàng tờm bùm lik kơnuh (sa\). Tơ nơ\ 3 `hai gùl là suơn bùm neh gơtùi tơnhàu. Ồng Tuyến pà git, cồng nha tơnhàu suơn bùm hìu nhă ồng dê sùm geh rlau 25 tấn tàm 1 lồ, tac geh mờr 100 tơlak. Là tờm buơn tam, mhar ai tơnhàu, den tàng ồng tam bùm tàm kàl mìu bal mờ kàl prang. Ồng đơs:“Tiah do ngan là gơ kờ` mờ tờm bùm lô, lài ngan là ù, dơ\ 2 là bè trồ tiah. ai bè bơta chài den ờ geh bơta lơi kal ke, đơs bal den lài ngan là jriăng sơntìl, dơ\ 2 là ơn tơl phơng den geh cồng nha tơnhàu uă. mờ tu\ tam den pal jat kàl, pơn yơu tam tàm kàl prang den sùm bồm dà den tơnhàu geh uă gơ dê.”

Ồng Phạm Thiên Viết kuang jat jơng atbồ anih duh broă làng bol ntum Dak Buk So pà git, pah nam, làng bol tàm ntum tam tus 900 lồ bùm lô. Tàm hơ\ geh pơgap 300 lồ tam sùm 2 kàl tàm nam. Ồng đơs:“Bùm lô den bơta chài tam buơn rlau mờ ală bơta chi tam ndai. Ală nam lài den bùm lô neh cèng wơl cồng nha lơh sa uă làng bol tàm do in. ngan là tàm kàl mrềt prăng, ală tiah kal ke bè dà den tam bùm lô geh cồng nha rlau mờ ală chi tam ndai.”

Tờm bùm lô Beniazuma Nhật Bản gam ngai sơ lơ geh tam uă tàm càr Dak Nông. Nam là, bă ù tam bùm càr dê geh rlau 7 rbô lồ, cồng nha tơnhàu geh mờr 80 rbô tấn. mờ cồng nha lơh sa uă, bùm lô neh cèng wơl bơta tam gơl niam tàm rài kis lơh sa làng bol dê, pơ gồp bơnah tơn jơh jơ gloh tơmù rơbah, mờ dong uă hìu nhă brồ guh lơh pas.

…………………………………

Bùm lô Beniazamu lơgar Nhờk bươn bơcri, sền gàr, dờng pràn tàm ua\ bơta ù ngan, tiah geh trồ tiah rhơm hơm mriềt. Bulah bè hơ\, kỹ sư Hoàng Ngọc Duyên  atbồ cơldu\ bơta chài, đah sền gàr phan tam càr Dak Nông, kung geh đơs lài mờ làng bol kờ` sền rcang sơndra\ ờ ua\ bơta tu sa aniai tềng bùm, pleh lơh aniai dờng ngan tus cồng nha geh bơh bùm. Kỹ sư Hoàng Ngọc Duyên ai git:

            Kỹ sư Hoàng Ngọc Duyên: Dilah làng bol sùm  tam ua\ kàl den  bơta jơng kah kòp mờ ala\ bơta lơh kòp, tu sa aniai, tàm hơ\ geh bal ngò` tung sa kơnuh bùm, kòp bơh bơsềt lơh ồm jrang bùm…geh gơbàn mờ lơh aniai dờng ngan. Dilah ngò` tung lơh aniai ua\ den bơta gơmù khà bùm geh tàm sươn la ua\ ngan. Bal mờ hơ\, geh dùl bơta kòp geh ngòt rngơt ngan la bơh virus, gơ geh bơtờp ngan bơh ala\ phan kis cuh, jồp bơsơt. Tàm bơta rwah sơntìl, dilah geh ua\ dơ\ ai jrang tàm ala\ sươn kàl lài nàng tam tus kàl tơnơ\, den geh ua\ ngan bơta gơlik geh virus cruan nha, cruan cồng geh lơh aniai dờng ngan tus bùm lô mờ geh lơh aniai ngan tus cồng nha geh ngan khà bùm.

            -Ơ mò, sa\ bùm lô neh gơbàn ngò` tung sa den ờ gơtùi ngui geh, geh gơbàn lơh aniai  ơs tus bùm tơnhàu he. Den làng bol pal lơh bè lơi nàng sơndra\ mờ kòp do?

            Kỹ sư Hoàng Ngọc Duyên: Ngò` tung lơh aniai tềng bùm lo den kan ngan geh sơndra\  tài gơ geh gơbàn aniai  tàm dơlam ù mờ gơ cuh mut tàm sa\ bùm. Nàng sơndra\ ngò` tung den ladi jơh la làng bol he ba` tam sùm ua\ dơ\ kàl bùm tàm dùl nam, mờ pal pơ dar tam mờ ala\ chi tam ndai krơi is jơi. Dilah ngui sơnơm sền gàr phan tam hala rơsĩh tàm ù den bơta jơng kah bơh sơnơm tàm bùm la  ua\ ngan, lơh ngòt rngơt tus cau ngui, den tàng niam rlau jph la ngui ala\ broa\ lơh tam, hơ\ la tơnơ\ jơh tơnhàu den he pal khòm jơh ala\ bùm ồm, ờs mờ ala\ jrang bùm gam jơng kah gơs gơn ru, lời dùl tu\ tơngai gơ hòi  ngò` tung tus ua\, tơnơ\ hơ\ he bồm sơnơm gơsơt gơ tềng gơnru bè sơnda\ hơ\. Tu\ do, tàm drà ka\ bro geh dùl bơta sơnơm jơng kah protein geh lơh bơh ka` bièr, den kung gơtùi ngui bơta do nàng lơh gơ hòi ngò` tung nàng gơsơt ngòt sa bùm do.

            -Mờ ala\ kòp bơh virus lơh bùm lô ờ dờng, den broa\ rcang sơndra\ geh lơh bè lơi, ơ mò?

            Kỹ sư Hoàng Ngọc Duyên: Kòp virus tềng bùm lô den làng bol pal kah tus broa\ rcang sơndra\ ala\ phan bè nhui cuh, jồp bơsơt bùm tàm tu\ bùm dờng jra`, cat nha. Den bol he gơtùi bồm sơnơm sền gàr phan tam, bulah bè hơ\ kung mìng geh ngui sơnơm geh bơta khih ê\t. Ngan la tàm broa\ rwah sơntìl den làng bol pal rwah sơntìl niam tàm sươn ờ geh bơta gơbàn kòp bơh virus cruan nha, cruan cồng, hala bol he gơtùi bơtờp sơntìl bơh sa\ bùm, nàng pleh bùm gơ rồt sơntìl mờ gơbàn kòp bơh virus lơh aniai.

            -Ưn ngài mò ua\ ngan.

                                                                               Cau mblàng K’ Duẩn mờ K’ Brọp.