Broa\ pơlam tam mờ sền gàr tờm muồng jù.
Thứ năm, 00:00, 27/03/2014

Tờm chi muồng jù la chi dờng di mơ, geh pòs jù, kơljap, dơm chi niam,  ờ mo\ sa den tàng geh ngui nàng lơh ala\ phan ngui tàm hìu nha\ niam ngan mờ kơljap, hala lơh phan bơka. Bal mờ hơ\, chi muồng jù geh ngui nàng tam chi brê, lơh niam brê, geh lơh mbùr ù mờ di pal ngan tus mờ broa\ kìng mbur ờ ua\ chi tam dơm dờng mờ chi tam jo\ sơnam. Tơnơ\ do la bơta chài pơlam tam mờ sền gàr tờm chi muồng  .

1.- La bơta pơlam lơh gơs chi kòn:

nlkh (2).jpg

-Làng bol he pal rwah ala\ tờm chi neh bơh 8 tus 10 sơnam dờng rlau. Tờm chi sùm geh du\ tơngai ua\ plai di 2 nam, tơngai pic plai tàm lồi bơh nhai 2 tus nhai 4, tu\ dum, kơmhò plai geh dum jù, gar jù, mhir, kra\. Plai  pic rê jơm glòm bơh 2-3 ngai nàng gơ dum ring, pah ngai geh rlơ\u plai dùl dơ\. Tu\ plai dum ring làng bol he cèng ìs mờ tơngai ờ pràn bơh 3- 4 ngai nàng plai geh gơ tà gar, khòm gar pah ngai, tơnơ\ hơ\ cèng ìs  ra` tàm mbur di bơh 3 tus 4 ngai, tu\ gar ra` den he prap gơ tàm khàp sền gàr bè ờs.

Gar sơntìl tờm chi muồng jù ua\ ngan, bươn pic mờ geh khà gơ cat bồ mat hòn jơnhua ua\. Geh 2 bơta nàng bơsong gar: Ai gar đò tàm dà duh tram gơ tus dà mriềt, ta\ gar rào sràt mờ jơm glòm tàm 2 ngai den gar gơ geh cat bồ mat, cèng tam tàm kơldung ờng. Hala tram gar tàm dà duh ram di bơh 48 -72 jơ, hơ\ sồng ta\ gar, cèng jơm glòm gar, tơnơ\ 2-3 ngai den gar gơ cat bồ mat.

-Tơnơ\ gar cat bồ mat, làng bol  he tam gar cat bồ mat tàm kơldung ờng, tơl kơldung ờng den he tam dùl gar.

-Làng bol he pal tuh  dà tơl sù ìo tàm àr ờng. Tơnơ\ 3 nhai chi kòn jơnhua bơh 25 tus 30 phơng, den he cèng tam.

-Bài ù ờng geh dờng bơh 9 x 15 phơng, tàm dơlam bài ờng geh 80% ù đang sươn, bơrlu\ bal mờ 20% phơng è rpu kơnrồ ồm lề, ala\ tiah lơi rềp brê den tàm bài ù ờng geh tus 99% ù đang  mat chi brê bơr lu\ bal mờ 1% phơng supe lân.

-Tàm tơngai he ờng chi kòn, làng bol pal geh sền gàr nền nòn ngan. Tàm 3 nhai sơnrờp pal sền gàr tuh dà tơl ìo chi kòn in, 15 ngai pal dui\ nhơt hòn bal mờ tuh dà phơng è rpu, kơnrồ neh ồm lề hala phơng NPK  klài êt di 0,1 -0,2%, he tuh 2 lit mơ gùl dà phơng tàm dùl thơt kơre ơ nàng, 2 ngai he tuh dùl dơ\. Tơngai sơnrờp den chi kòn ờng he pal kìng mbur di 25%.

-Tơngai tam den geh tam tàm bồ nhai mìu, tơngai ròng chi kòn tàm sươn la 2-3 nhai. Tu\ chi kòn neh jơnhua 20 -25 phơng, làng bol cèng tam tàm sươn ờng, tơnơ\ di bơh 20-25 nhai, tu\ chi neh dờng jơnhua di rlau 2 thơt hơ\ sồng cèng tam.

2.- La bơta pơlam tam mờ sền gàr:

nlkh (17).jpg

-Tàm broa\ do, làng bol pal kah bơta chài rồ chi, bè ờs chi kòn neh jơnhua di 3 thơt, ơnàng dờng bơh ù gùt dar tờm pal bơh 30 -40 phơng, đah đơm pal bơh 20 - 30 phơng, mờ jơnhua bơh 40 -50 phơng. Nàng chi  ngan ngồn geh gơ kis 100%, ù gùt dar tờm chi rồ pal dờng  rlau. Di la ngui  bài ơn ù dềt rlau nàng tềm pềr broa\ lơh tềl mờ pơndiang, làng bol he pal kah tờ kùai ù lời slơ ua\ rơyas tềng tờm den rơyas tờm geh hòn niam. Ala\ rơyas geh ta\ do pal gơ ơm bơdĩh bài ơn ù, pal geh kơt gùt dar bài ù nàng ba` gơbàn pa\ hala gơ tìp gơ klò tàm tu\ pơndiang. Tơnơ\ tờ rồ gơs, làng bol  ba` ỳơ mơ  guh đang ù, mờ pal ngui ce kơt bài ù tềng tờm jat bè mat so rhau nàng ba` tơrlah ù tàm bài tềng tờm. Ngui pềs sồt koh tềng ala\ bơta gơbàn sồt, gơ klò. Lài mờ tơnơ\ rồ tờm chi làng bol he  pal koh bà bơh 50 -70% kờp jơh nha tàm tờm chi nàng kơryan gơ ta\ nhơm lơh gơ roh dà tàm tờm chi. Rồ tờm chi ngai lơi den pal tam tờm chi hơ\ tơn tàm ngai hơ\, ba` lời ngai tơnơ\ tài lời jo\ chi bươn chơt hala chi jo\ hòn.

Tàm broa\ sền gàr, sơng ka, làng bol pal  sơng ka 3 nam sùm, pah nam 2 dơ\. Broa\ lơh sơng ka 2 nam sơnrờp la lơh kloh nhơt bơ klơn chi tam mờ bồr tờm ù gùt dar ơnàng di 1 thơt, nam dơ\ 3 neh he mìng lơh nhơt, ờ duh bồr tờm.

Tơnơ\ 7 -10 nam làng bol he gơtùi koh klah bà ntê nàng geh lòng. Tơnơ\ 20-25 nam, làng bol he gơtùi kơl, ai dơm chi tài pòs tàm dơlam  dơm chi hơ\ sồng geh kuơ.

                                                                                                                                                             Cau mblàng K’ Brọp

Tags:

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC