VOV4.K’ho- Ồng A Pheh, kòn cau Bahnar ơm tàm [òn Kon Klor, sơnah [òn Thắng Lợi, [òn dờng Kon Tum, càr Kon Tum là nghệ nhân dròng cing ja` mồng. Ồng kờ` ngan bơ to wơl bơta chài dròng cing ja` mồng ai rơnàng kơ nòm să in, mờ bơta kơ\p kờ` sền gàr niam bơhìan niam chài rơgơi cing mồng bơhìan yau bơh jơi bơtìan kòn cau Bahnar dê,
Tàm hìu hờ đang ờs mờng bơh hìu bơnhă ồng dê, Nghệ nhân A Pheh lời tơn dùl cơl du\ nàng ràng tơlik cing mồng. Bơh cing kòn tus mồng dờng mờ mờr 30 pang geh ồng A Pheh rơndap ơn niam ngan. Cèng bơh cơl du\ hìu bòr cing dờng sùm ngui tàm ală dơ\ lơh chờ kuơ màng, nghệ nhân yal: Gơ wèt mờ kòn cau Bahnar, cing mồng là tềl tơngo\ bơh bơta ndu gơn rơh, kuơ màng, rềp mềr mờ rài kis lơh yàng duh khoai mờ rài kis pah ngai bơh làng bol dê. Săp ntas cing mồng bè jơnau đơs nàng làng bol [òn lơgar bơh bơr mờ yàng, ù tiah, trồ tiah bè jơnau kơ\p kờ` dùl rài kis hờm ram mờ wil tơl.
Nghệ nhân A Pheh mờ tiah ràng tơlik cing mồng
Kah wơl bè jơnau lài do dê, nghệ nhân A Pheh pà g^t: bèp ồng dê là ồng A Phor, lài do là dùl nă cau dròng cing tiơng pơn rơ ngan tàm [òn. Tu\ gam kơ nòm să, A Pheh pà g^t, jat bèp lòt tàm ală dơ\ lơh chờ dờng dềt den geh tu\ jiơ ia\t ua\ jơnau dròng cing niam. Bơh ală dơ\ jat bèp lòt ală dơ\ lơh chờ dờng dềt bè hơ\, ală săp ntas cing dê bè neh gơ mut tàm nùs nhơm să jan A Pheh dê. Den tàng tu\ at gơ noar broă là cau atbồ mpồl cing kơ nòm să, A Pheh mhar ngan tơngo\ bơta chài bơh ồng dê.
Nghệ nhân A Pheh pà g^t, tu\ do ồng gam bơyai lơh pờ ơdu\ bơ to dròng cing cau ùr in, cing cau kra in mờ cing ơruh pơnu in. Tơl mpồl tàm hơ\ geh 15 nă cau. Kơ nờm bơh hơ\, tàm ală dơ\ lơh chờ dờng dềt tàm [òn, ờ ngòt ờ tơl cau dròng cing ja` mồng nàng dròng cing tai. Kơ nờm geh Nghệ nhân A Pheh sền go\ mờ bơ to bơtê, ua\ kơ nòm dềt tàm [òn neh tơngo\ bơta chài dròng cing ja` mồng bơh să tờm dê bơh ală dơ\ tàm pơr lòng dờng dềt bơh hìu bơsram halà ală tiah dê bơyai lơh. Ngan là, Nghệ nhân A Pheh gam bơ to bơtê dròng cing bơceh pa mờ niam krơi is.
Nghệ nhân A Pheh jơh nùs bơto bơtê bơta chài dròng cing ai rơnàng kơ nòm să in
Nghệ nhân A Pheh đơs: bè ờs tu\ dròng cing ja` mồng, mồng geh kơ nòl broă gàr kơ\ săp ntas, ală pang cing gam geh kơ nòl ràng tơlik gùng dròng bơh jơnau đơs dê. Mờ ală gùng dròng bơh yau, ràng tơlik ală jơnau đơs pơn đick, jơnau yal yau geh gùng dròng kal ke ngan, pal geh dùl mpồl dròng cing ja` mồng gal ngan cau, tơl nă at gơ noar broă dròng bơh 1 tus 2 săp ntas. Mơya tàm dùl dơ\ jòi g^t is mờ sền g^t is, ồng sền g^t ua\ jơnau đơs crih tu\ do dê geh gùng teh bal hia\ rlau, den gơtùi teh jơh dùl jơnau đơs crih bơh sơn rờp tus lồi du\t mờ ờ duh kờ` geh tus ua\ cau. Ồng neh ngui broă lơh do nàng tơnguh tai bơta gơ kờ` bơh ală kơ nòm dềt dê tàm tu\ bơsram bơdìh mờ ală broă dròng cing ờs mờng.
Bal mờ broă mblàng yal bơ to dròng cing ală broă lơh dròng cing, nghệ nhân A Pheh gam jơh nùs, yal tơng^t nền cê mblàng yal ai ală kơ nòm dềt in bơta niam bơh bơta niam chài cing mồng dê bơh tơl broă dròng, săp ntas tu\ dròng, dong ală oh mhar g^t wă rlau bơh tơl jơnau dròng bơh tàm dơ\ geh bơsram. Oh A Trung (16 sơnam) dùl tàm ală kơ nòm bơsram g^t ua\ jơnau dròng ngan tàm ơdu\ đơs: Nghệ nhân A Pheh bơ to bol oh in g^t broă dòng cing ja` mồng mờ jơh bal mờ nùs nhơm. Ờ mìng bal hia\ mìng là dròng cing di săp ntas lơm gời, mờ pal g^t broă cơn đòa lòt, tam ya dùl bă ring bal den tồr hơ\ sồng ia\t kơ no niam, jơnau dròng cing hơ\ sồng geh nùs nhơm, hơ\ sồng ia\t bơkah tồr. Ồng A Pheh bơ to bol oh in bơta chài là pal kơ lôi tus ală broă dròng cing, ală săp ntas tam ya mờ ală broă tàm tu\ lơh broă sa, lơh broă tàm mìr bơh làng bol dê pah ngai .
Sền go\ ală sau dềt kờ` ngan bơsram mờ g^t jak loh làng ngan, nghệ nhân A Pheh sơ lơ chờ hờp. 2, 3 mpồl dròng cing neh chài, ràng tơlik jak ngan jơh ală jơnau dròng cing ờs mờng mờ ală jơnau drong cing pa tu\ do dê. Hơ\ là bơta chờ hờp ngan bơh nghệ nhân A Pheh kòn cau Bahnar dê, ơm tàm sơnah [òn Thắng Lợi, [òn dờng Kon Tum nàng gàr niam sùm bơta niam chài bơh yau bơh jơi bơtìan ồng dê.
Quốc Học jat tàm ba\o Kon Tum- Cau mblàng K’ Hạnh
Viết bình luận