VOV4.K’ho – Sơmờm jơnau kờ` ua\ bè chèu glòm muh mat mờ dà ràu tê lơh kloh khuẩn rơcang sơndră kòp bơ tờp bơh làng bol dê, tu\ do, tàm drà kă bro ua\ cau hàm pria\ cồng neh lơh gơlik gel ràu tê ra` đòm ua\ mat ka ưbro krơi is nàng pơr lồm tă cau ngui in, kờ` geh pria\ cồng ờ dipal.

Pa do, Mpồl atbồ drà kă bro sồ 26 gơwèt Cục atbồ drà kă bro Hà Nội pơ gồp bal mờ mpồl kuang àng lòt sền anih lơh gơlik dà ràu lơh kloh khuẩn, ràu tê ra` tàm xã Tân Triều, kơnhòal Thanh Trì, [òn dờng Hà Nội, git go\ anih do gam klài dà angkol bal mờ dà glycerin, dà tinh khiết mờ ơn tàm khàr, gri tac tàm drà kă bro kờ` geh pria\ cồng. Cau tờm anih do ờ gơtùi sơ`io sră mblàng bơta niam mờ sră cih mat kă bro, den tàng, mpồl lòt sền neh kup ing jơh khà phan lơh tìs nàng pơn jat tai lơh glài jat jơnau cih bơh adat boh lam dê.

Tàm càr Thái Bình, gah lơh broă geh gơnoar kung kup ai git nđờ rbô khàr dà ràu tê lơh đòm ua\ mat kă bro bơh kong ti Thiên Y Việt lơh gơlik. Do mìng là 2 tàm ua\ ngan anih gam sơ mờm jơnau kờ` drà kă bro dê nàng lơh phan ờ ngan, phan đòm kờ` geh pria\ cồng ờ dipal. Mò Nguyễn Thị Tâm, ơm tàm quận Cầu Giấy pà git, gơ loh ngòt ngan tu\ ờ git đal phan lơi là ngan, phan lơi là ờ ngan tàm tơngai kòp gơbàn ua\ bè tu\ do: “Ngai òr kòn klau a` dê pa blơi khàr ràu rê geh sơnđan Gencid 500ml mờ khà pria\ 250 rbô đông. A` kung ờ git `chi bơh tài mờ kas bè hơ\. Ngai òr, bol a` lòt sa `ô bau, khi kung tuh tềng tê 2, 3 ntờc dà ràu tê, rơpua sùm mơya ờ jơh mbir. Ngai do, a` pa sền tàm internet go\ kuang àng kup bàn anih lơh dà ràu tê, geh mat sơnđan là dà ràu tê mờ kòn klau a` blơi, a` ờ git bơta lơi là ngan, bơta lơi là ờ ngan”.

Lòt jat dùl nă dược sĩ tàm hìu tac sơnơm Hoàng Hường tàm sơnah [òn Trung Hòa, quận Cầu Giấy, ală ngai rềp ndo, geh ua\ cau tus hòi jà blơi dà ràu tê ra` bal mờ ua\ bơta krơi is: “A` mìng ai phan bơh ală kong ti geh bơngă pin dờn nàng tac. Khi hòi jà blơi ờ kas, mơya a` ờ bài ai nàng tac, phan bulah ờ kas, pria\ cồng tac ờ huan ua\, blơi ua\ nàng tac, sră pơ àr cih anih lơh gơlik ờ geh, tu\ gơtìp sền sơ wì den chơt gời, den tàng a` mìng tac dùl êt gời. Geh ală bơta he git, geh ală bơta he ờ git den tàng ală kong ti pa a` ờ bài ai phan nàng tac”.

Tềng đap jơnau kờ` ngui dà ràu tê ra` ua\ ngan lơh gơbàn bơta ờ geh phan nàng tac, tàm drà kă bro, 2 3 pang kă bro điện tử geh ua\ bơta bal mờ ală mat sơnđan bè Xas…, Bio..., Bath… geh ơn tàm khàr 120ml, 50ml halà 500ml ờ git loh anih lơh gơlik. Bơdìh hơ\ tai, ua\ pang tac phan online tàm mạng xã hội kung yal tac ua\ bơta dà ràu tê, gel ràu tê ra` geh yal tơnggit là phan cèng bơh lơgar ndai, phan kong ti, geh lơh bơh ce, quế, plang, tỏi, nha sa cùr..

Bơta kuơ bal là ngui nàng ràu ra` tàm tơl tu\, tơl bă tiah, ờ duh pal ràu wơl tê mờ dà, dong lơh kloh, gơ sơt khuẩn tàm tơngai gơbàn ua\ kòp nCoV, mờ pria\ tac bơh 30 rbô tus 300 rbô gơ jat tàm bơta dờng, dềt. Bulah bè hơ\, tàm sră top mat sơnđan ờ yal ală jơnau tơnggit gơ rềng tus anih lơh gơlik kung bè sră ai gơ noar lơh broă, tơl khà lơh sơ nơm, digơlan gơbàn ua\ bơta aniai cau ngui in.

Bi Hoàng Ngọc Diệp, dùl nă cau tac phan tàm mạng xã hội pà git, geh ală bơta phan bi kung ờ git loh anih lơh gơlik mơya kung gam tac bè ờs tài jơnau kờ` cau ngui dê ua\ ngan: “Phan sơnđan Bios là phan tơl khà, ai dà ơn tàm khàr rơmit, khi đơs là phan bơh lơgar Đức mơya a` kung ờ khin pơrgon là phan ngan bơh lơgar Đức. Mơya bơta phan sơnđan Bios a` neh tac ua\, phan do den tơl khà tơn, phan bơh Kong ti tac jat khà pria\ neh lir, geh top mat sơnđan tơl làm. Lài do a` tac dà ràu tê ra` tơlir kung là phan blơi bơh lơgar ndai. Mùl màl phan hơ\ kung ờ geh bơta aniai lơi, mơya go ườ huan dră wơl khuẩn, tài gơ mìng là angkol ờs mờng, ràu mờ angkol den mìng gơtùi dră khuẩn tàm 2, 3 phút gời, dilah geh tai bơta dră wơl khuẩn den tơngai sơndră khuẩn jo\ rlau, ờ geh bơta aniai lơi”.

Broă gơ di blơi phan ờ niam geh ờ cèng wơl cồng nha rơcang sơndră bè kơp kờ`, ờ hềt đơs là digơlan gam lơh aniai tus pràn kơldang să jan tai. Nàng rơcang sơndră, làng bol rơ wah te\ ală phan geh tac tàm ală anih geh bơngă pin dờn, ờ duh pal ngui dà ràu tê ra`, mờ gơtùi ràu tê mờ sơ [ong lơh kloh khuẩn, lơh jat ală jơnau pơlam bơh Bộ Y tế dê nàng rơcang sơndră bơ tờp kòp.

Cau mblàng K’Duẩn