VOV4.K’ho - Kơphe là 1 tàm ală chi tam tờm ngan cèng wơl cồng nha lơh sa uă bơh càr Lâm Đồng dê đơs is mờ Tây Nguyên dê đơs bal. Mơya tài bă kơphe neh kra den tàng cồng nha tơnhàu mờ bơta niam gar kơphe dê ờ uă. Kờ` tơnguh cồng nha lơh sa, tàm Lâm Đồng, bơdĩh mờ sền gròi ngui gơguh jak khoa học tàm broă tam mờ sơngka sền gàr, gah lơh sa suơn sre càr gam sồr làng bol ngui 2 bơta chế phẩm lơh sa suơn sre ờ geh khih nàng [ồm, ơn chi tam in, cồng nha là suơn kơphe neh geh lơh niam, cồng nha tơnhàu mờ bơta niam gar kơphe dê gơguh jơnhua ngan:

Tơngai lài, bơdĩh mờ broă tơnguh priă ai càn, sơlơ lơh pràn broă tam jàu kỹ thuật tam mờ sơngka sền gàr, bơkiar ntê, gah lơh sa suơn sre càr Lâm Đồng gam pơgồp bal mờ ală mpồl lơh broă, mpồl lơh sa kă bro tàm càr lam lơh bơt bơtàu geh cồng nha uă broă lơh tam pa wơl, lơh niam wơl suơn kơphe mờ ală bơta sơnơm gơ sơt tu luh 18EC mờ sơnơm lơh niam bơta dờng pràn RIC10WP, tơnơ\ hơ\ rề ơnàng lơh uă tàm ală tiah tam uă kơphe bơh càr dê.

Jat ồng Nguyễn Văn Tuất, dùl nă cau lơh broă sa tam kơphe tàm kơnhoàl Lâm Hà, càr Lâm Đồng yal, bơh broă lơh do, tus tu\ do, uă bă kơphe bơh càr Lâm Đồng dê tồn lah neh pal kơl sang den tờm chi neh dờng pràn, gơs niam, ai cồng nha tơnhàu bơh 5 tus 7 tấn tàm 1 lồ: “Lài do, suơn kơphe hìu bơnhă a` dê bu\lah sơngka sền gàr uă den tơnhàu uă ngan rlau jơh kung mìng geh 3 tấn. Mơya bơh tu\ a` ai ù nàng sền, hơ\ sồng pơgồp bal mờ ngui sơnơm lơh niam dờng pràn RIC10WP. Tu\ do neh tơnhàu tus 5 tấn tàm 1 lồ.”

Kung bè ồng Nguyễn Văn Tuất, ồng Hoàng Xuân Can, ơm tàm xã Ninh Gia, kơnhoàl Đức Trọng, càr Lâm Đồng kung lơh geh cồng nha tu\ ngui sơnơm lơh niam dờng pràn RIC10WP mờ sơnơm gơ sơt tu luh 18EC nàng lơh niam wơl suơn kơphe neh kra ồng dê. Mìng tơnơ\ 3 nam mut lơh, ală tờm kơphe neh kra lài hơ\ tu\ do neh gơs tơlir niam mờ ai cồng nha tơnhàu jơnhua ngan: “Bol a` go\ là, pah nam suơn kơphe hìu bơnhă dê neh ai cồng nha tơnhàu jơnhua ngan. Plai niam ngan. Cèng wơl cồng nha hìu bơnhă in jơnhua uă rlau pơn drờm mờ nam lài.”

Ndrờm bè hơ\ sơl, mò Nguyễn Thị Kim Chi, ơm tàm xã Tân Hội, kơnhoàl Đức Trọng, càr Lâm Đồng kơnờm khin cha ngui ală bơta sơnơm do jat di mờ jơnau pơlam bơh gah lơh sa suơn sre dê, suơn kơphe neh kra tồn lah pal kơl sang neh gơs niam wơl. Mìng tơnơ\ 2 nam lơh niam wơl, suơn kơphe hìu bơnhă mò dê neh ai cồng nha tơnhàu rlau 4 tấn kơphe ra` tàm 1 lồ, gơguh uă ngan pơn drờm mờ lài hơ\. Mò đơs: “Sơnơm RIC10WP do den bơta kuơ gơ dê là lơh suơn kơphe in tơlir mờ dong cat rơyas. Tu\ tờm chi gơs den dong cat ntê, nha nàng rơcang nam tơnơ\ in tơt plai. Kơphe sơntìl pa den tơnhàu geh 6 tấn tàm 1 lồ, ai suơn kơphe a` dê là sơntìl yau, tơnhàu geh 4 tấn kung là neh geh cồng nha ngan bloh.”

Jat ồng Đào Văn Toàn, Phó Kuang atbồ Chi cục sền  gàr phan tam càr Lâm Đồng, broă ngui 2 bơta sơnơm lơh niam dờng pràn RIC10WP mờ sơnơm gơ sơt tu luh 18EC nàng lơh niam wơl suơn kơphe neh kra là dùl broă lơh niam mờ cèng wơl cồng nha lơh sa uă: “Cồng nha ai go\, tu\ ngui den kơphe lì bơkàu dơ\ le\ bal, tơnguh bơta pràn tơt plai, tơmù bơta jrùh plai tàm nhai mìu, kơphe cat rơyas uă mờ tơmù [à bơta ồm rơyas, pàl nha. Tu\ do, ală bơta sơnơm do geh ai ngui tàm broă tam pa wơl kơphe càr dê mờ bol a` kung gam sồr làng bol ngui.”

            Cau mblàng K’Duẩn