VOV4.K’ho - Jăt khà rơƀah uă bơta, tŭ do càr Gia Lai gam 12,09% khà hìu rơƀah. Tàm hơ̆ bơnah uă hìu rơƀah là làng bol kòn cau. Ală tiah tàm càr neh mờ gam lơh jăt uă broă nàng ai geh broă lơh, dong kờl broă lơh, tam gơl nùs nhơm kơlôi sơnơng, broă lơh, nàng dong kờl làng bol rơhời klàs mờ rơƀah kơl jăp.

                       Uă hìu neh càn priă ròng phan, geh priă, ring niam rài kis klàs mờ rơƀah

Bơh àng drim gờñ lòt còr bơsơ̆t kao su kông ty in, tơnơ̆ mờ hơ̆ lòt lơh broă tàm suơn kơphe, mho rê tus tàm hìu den sền gàr kơnrồ me neh mờr deh, mơya lŏ Rơ Lan Iêk, kis tàm ƀòn Krêl, xã Ia Krêl, kơnhoàl Đức Cơ di nùs ngan bè broă glar bòl hơ̆. Lŏ yal, bơklao chơ̆t gờñ, dùl nă lŏ ròng is 3 nă kòn gam dềt sơnam sa, sơnam bơsram. Lài do, 4 nă mè mờ kòn sùm ờ tơl phan sa tài broă lơh ơpah bơh lŏ dê geh tŭ geh, geh tŭ ờ geh, suơn kơphe den neh kra. Nam 2018, lŏ Iêk càn 50 tơlăk đong bơh ngân hàng chính sách xã hội nàng tam wơl kơphe. Nam pơn jăt tai, lŏ geh dùl kông ty kao su tàm xã dờp mŭt lơh kông ñân, hơ̆ sồng geh dong kờl lơh hìu ơm. Bŭ lah khà priă kông ñân ờ hềt uă, mơya lŏ neh geh priă kis ring niam, blơi geh kơnrồ me. Lŏ Iêk chờ hờp pà git, nam lài, hìu nhă lŏ neh klàs mờ rơƀah: “Đah kông ty dong kờl añ 70 tơlăk đong nàng lơh hìu ơm bơh nam 2020. Ròng kòn bơsram, añ lơh ngan lơh kông ñân, lòt còr bơsơ̆t kao su sùm”.

                                Hìu rơƀah tàm kơnhoàl Đức Cơ geh bơto broă lơh mờ ai lơh broă

Hìu nhă lŏ Iêk là dùl tàm khà 53 hìu tàm xã Ia Krêl, kơnhoàl Đức Cơ pa klàs mờ rơƀah tàm nam 2021. Tơngai pa do, kờñ dong kờl ală hìu klàs mờ rơƀah kơl jăp, ală gah lơh broă geh gơnoar tàm xã neh bơyai lơh uă ơdŭ bơto bè kỹ thuật mờ lơh jăt ờ uă broă lơh tam wơl kơphe, tơnguh uă bơta niam suơn tam phan. Ngân hàng chính sách xã hội kơnhoàl tus tàm xã nàng lơh broă, nàng làng bol ƀuơn tàm broă càn priă sa priă cồng ờ uă. Gơnoar atbồ xã pơgồp bal mờ cau geh bơngă pin dờn tàm ƀòn nàng lam sồr làng bol bañ tăc ù, mờ tơnguh uă bơta ngăc ngar nàng klàs mờ rơƀah. Ồng Rơ Mah Quách, Phó Ƀí thư Ci ƀộ, kwang atbồ ƀòn Krêl, xã Ia Krêl pà git: “Kal ke ngan là tŭ do ù tiah ngai sơlơ jơh, hìu nhă geh oh kòn ngai sơlơ gal. Bă ù ờ uă, den priă geh kung ờ uă. Tơngai tŭ do, cau kơnòm să là pal geh lòt bơsram, nàng klàs mờ rơƀah. Bơsram jơh kấp 2, kấp 3 den gơtùi lơh broă tàm ală kông ty, pal geh bơta ngăc ngar, geh sră nggal den hơ̆ sồng lòt lơh broă gơtùi”.

Xã Ia Krêl, kơnhoàl Đức Cơ geh rơlao 2 rơbô 100 hìu làng bol, tàm 10 ƀòn. Tàm hơ̆ geh 35% khà kờp làng bol là kòn cau. Tŭ do khà hìu rơƀah tàm xã gam 13,4%. Mò Nguyễn Thị Thuý Loan, Củ tịc UɃÑZ xã Ia Krêl pà git, nam 2022, xã ai jơnau kờñ gơmù 2,2% khà hìu rơƀah, ndrờm mờ 47 hìu: “Tơnguh broă lam sồr nàng tam gơl nùs nhơm kơlôi sơnơng, broă lơh tàm làng bol nàng khoa họk rơlao, pal ngui khoa họk kỹ thuật mờ kông nghệ tàm broă lơh mờ ròng phan. Dơ̆ bàr tai là gơwèt mờ hìu rơƀah, bă ù lơh sa ờ geh den ai broă lơh. Ală kông ty tus den kung yal broă lơh; ai tơl bơta niam ngan ală hìu rơƀah in, tàm hơ̆ uă ngan là 47 hìu rơƀah tàm rơndăp broă geh ai klàs mờ rơƀah tàm nam 2022 in”.

Jăt khà rơƀah uă bơta dê, tŭ do càr Gia Lai gam 12,09% khà hìu rơƀah. Tàm hơ̆ geh tus 88% khà hìu rơƀah là kòn cau. Lơh jăt broă lơh jăt jơnau kờñ dà lơgar bè tơmù rơƀah kơl jăp, bơh nam 2016 tus nam 2021, càr Gia Lai neh bơcri rơlao 1 rơbô 270 tơmàn đong, lơhh jăt ală broă dong kờl hìu rơƀah bơsram broă lơh, tam gơl phan tam, phan ròng… Jăt rơndăp broă sồ 314 pa geh UɃÑZ càr Gia Lai ai tàm lồi nhai 2 lài do, nam do, càr geh tơmù 2% khà hìu rơƀah tàm gùt càr, 3% khà hìu rơƀah kòn cau. Ồng Phạm Trần Anh, Phó kwang atbồ Sở Lao động-Thương binh mờ Xã hội càr Gia Lai pà git, sở geh lơh broă bal mờ ală tiah nàng lơh gơs jơnau kờñ tơmù rơƀah nam 2022 càr dê: “Gah lơh broă, cau ling sồt să geh pơlam gơnoar atbồ, kấp ủy in bơ̆t bơtàu ală broă lơh mùl màl, dong kờl hìu rơƀah klàs mờ rơƀah. Mờ ngui geh cồng nha bơta pràn bơh dà lơgar; tus bal pơgồp mờ ală gah lơh broă, mpồl lơh broă cíñ trị, mpồl bơtìan ală kấp nàng hòi jà geh ală bơta pràn bơh mpồl lơh sa, bơh mpồl bơtiàn nàng bơcri priă ai cau rơƀah in tơnguh bơtàu lơh sa”.

Cau cih Nguyễn Thảo-Cau mblàng Ndong Brawl