Li la broă lơh lơh sa- Ngui bè lơi nàng cau rƀah in tus bal
Thứ hai, 08:19, 04/04/2022

VOV4.K’ho- Broă lơh Jơnau kờñ dà lơgar tơrmù rƀah kơ̆ kơljap tơngai bơh nam 2021 tus nam 2025 geh lam lơh tàm gùt lơgar mờ kờp jơh priă tă lơh là 75 rbô tơmàn đông. Tơngume tờm bơh broă lơh dê là lơh gơlik broă lơh ai làng bol in mờ broă dong kờl bơh ală broă lơh lơh sa, di mờ jơnau kờñ bơta chài lơh broă mờ bơta pràn bơh ƀòn lơgar dê. Do là broă lơh dong kờl ngan ngồn lơh gơlik bơnàng jă chul chồl dong làng bol brồ guh lik klàs rƀah, bulah bè hơ̆, broă ngui bè lơi nàng cau rƀah in ƀuơn lam lơh mờ kờñ tus bal tàm ală rơndap broă lơh tơrmù rƀah..

Jat Broă lơh Jơnau kờñ dà lơgar tơrmù rƀah tơngai bơh nam 2021 tus nam 2025, tơngume tờm lam lơh tàm ală kơnhoàl rƀah, xã uă kal ke tiah kềng gah dà lềng mờ bồt dà lềng. Broă lơh dong kờl bơt bơtàu, lam lơh uă rlau 1 rbô broă lơh, rơndap broă tơrmù rƀah dong kờl bơtàu tơnguh lơh sa, kă bro, broă drơng ala, nhơl chờ, sơn đờm mut lơh broă, sơn đờm kă bro nàng kờñ lơh gơlik broă lơh, priă jền lơh geh kơ̆ kơljap. Lơh ngan dong kờl hìu bơnhă rƀah, hìu bơnhă ndrờm bè cau rƀah geh êt ngan rlau jơh dùl nă cau tàm sơnam lơh broă geh broă lơh sùm; khà kơnòm dềt gơ wèt hìu bơnhă rƀah, hìu bơnhă ndrờm bè cau rƀah lòt bơsram di mờ sơnam geh 90%...

Bơta pa bơh broă lơh tơrmù rƀah tơngai bơh nam 2021 tus nam 2025 dê hơ̆ là tơrgùm broă lơh lơh sa ai hìu bơnhă, ƀòn lơgar halà mpồl lơh sa kă bro sơn đờm mut lơh broă in halà mpồl lơh sa kă bro bơceh pa mờ làng bol geh tus bal tơn tàm ală rơndap broă lơh. Jat mò Đinh Thị Hưng, Kwang atbồ Sở Lao động, Thương ƀiñ mờ Xã hội càr Lào Cai đơs, tàm broă bơt bơtàu ală kơ cế, broă lơh nàng dong kờl ai làng bol in, kuơmàng là ală kơ cế, broă lơh dong kờl gơ rềng tus bơta bơtàu tơnguh lơh sa, dilah kơ cế ờ ngan ngồn den kal ke ngan nàng tă priă bơcri. Bơdìh hơ̆ tai, jơnau cih là làng bol kờñ geh dong kờl lơh sa den pal bơt bơtàu rơndap broă lơh mờ geh Ủy ƀan Ñân zân càr ring bal. Tàm tŭ uă ngan làng bol rƀah geh bồ tơngoh git wă ờ uă, den khi geh ờ huan kờñ lơh: “Jơnau cih là làng bol kờñ geh dong kờl bè hơ̆ bơh kes priă càr dê den pal bơt bơtàu rơndap broă lơh mờ geh Ủy ƀan Ñân zân càr ring bal. Làng bol den bồ tơngoh bơsram sră, bơta chài git wă ờ uă mờ ờ huan kờñ lơh rơndap broă. Dùl rơndap broă lơh pal yal kâp kơnhoàl in hơ̆ sồng yal kâp càr in ring bal den tàng khi ờ huan kờñ. Do kung là bơta geh ngan bơh kâp hơ đơm den tàng bol hi pal kơlôi sơnơng nền nòn, kuơmàng là dong kờl broă lơh lơh sa tơrmù rƀah. Bol hi kung sồr bè rơndap sap sèng, sră nggal, sră pơ àr, tơnơ̆ do geh thông tư pơlam, kâp lơi ring bal den he lơh jat, pleh tơl tiah ai tơlik dùl jơnau pơlam mùl màl. Jat añ den bol he sơlơ ngan ngồn, sơlơ di mờ bơta geh ngan den sơlơ niam”.

Lơh gơlik broă lơh lơh sa den bơh sơn rờp pal bơto bơtê ai ală cau rƀah in geh jơnau bơceh pa nàng khi tơnguh bơta chài mờ bơta pràn tàm tơl tiah. Mờ mờng chài lam lơh ală rơndap broă lơh sa ai cau rƀah in tàm 2 càr Lào Cai mờ Sơn La, mò Vũ Quỳnh Anh, Phó Kwang atbồ rơndap broă lơh GREAT bè sơlơ tơnguh gơnap gơnoar lơh sa ai cau ùr in đơs là, dùl tàm ală broă kuơmàng nàng tơrmù rƀah kơ̆ kơljap hơ̆ là bơta lơh bal bơh ală mpồl lơh sa kă bro dê. Ală mpồl lơh sa kă bro digơlan là mpồl lơh sa kă bro khà dùl tàm gah broă lơh halà ală hợp tak xã tàm mpồl bơtiàn. Tài khi là ală cau git bè drà kă bro, geh jơnau git wă bè kă bro, bè phan bơna, bè marketing mờ gơtùi cèng tus ală jơnau git wă bè atbồ ròt mpồl lơh broă, atbồ kông nghệ, lòt bal, bơcri priă bal mờ làng bol bơtàu tơnguh lơh sa. Mờ kung lơh gơlik broă drơng ala ai ală hìu bơnhă in nàng khi geh ală bơta chài pal geh nàng lơh gơlik ală phan bơna jat jơnau kờñ bơh drà kă bro dê, jat jơnau kờñ bơh mpồl lơh sa kă bro lơh bal ròt mpồl lơh broă dê: “Làng bol kờñ gơtùi tơnguh cồng nha lơh geh den khi pal geh bơta bơcri priă mờ lơh bè lơi nàng gơtùi ngui ală broă drơng ala ngân hàng dê. Bè tàm rơndap broă GREAT bol hi dê den geh uă ngan hìu bơnhă gam càn priă ală ngân hàng bè Ngân hàng cíñ sác xã hội bè ală bơnah priă tơm càn wơl, lơh bè lơi nàng khi geh tơl priă nàng bơcri ai broă lơh sa in. Bol hi kung gam lơh broă bal mờ ală ngân hàng nàng khi in bơceh gơs ală bơnah ai càn jat ròt mpồl lơh broă ờ duh pal geh phan bơna lơh sră càn priă nàng dong khi gơtùi càn priă ngân hàng dê”.

Ala mat broă lơh Bơtàu tơnguh Liên hợp quôk tàm lơgar Việt Nam ồng Đoàn Hữu Minh đơs là, broă lơh tơrmù rƀah geh ală gah bè tơrmù rƀah, bơto broă lơh mờ lòt lơh broă hờ lơgar ndai. Tŭ do 3 tơngume do geh đơs tàm dùl Thông tư, den tàng, pal ai tơnggŏ bơta tàm pơgồp bal mờ bơta kuơ bơh tơl gah broă lơh dê. Bơdìh hơ̆ tai, pal geh bơta đơng pơlam loh làng đah ală broă lơh bơh ală ƀộ, gah broă lơh krơi is atbồ, pleh lơh gơbàn broă dùl nă cau geh dờp broă dong kờl bơh 2 tus 3 broă lơh krơi is: “Tàm tơngai do bol he geh 3 broă lơh jơnau kờñ dà lơgar, hơ̆ là broă lơh jơnau kờñ dà lơgar bè tơrmù rƀah kơ̆ kơljap gơ wèt Ƀộ Lao động, Thương ƀiñ mờ Xã hội. Broă lơh dơ̆ 2 là Bơtàu tơnguh lơh sa- mpồl bơtiàn tiah jơi bơtiàn kòn cau dùl êt nă cau mờ dơ̆ 3 là Broă lơh bơtàu tơnguh ƀòn lơgar pa. Digơlan tàm broă lơh dờng, bol he pal sền sơ wì 3 broă lơh do ndrờm drơng ai ală jơnau kờñ bè bơtàu tơnguh lơh sa- mpồl bơtiàn in kung bè tơrmù rƀah, bè hơ̆ den ngan là kờñ pal geh bơta ndrờm bal, ring bal đah 3 broă lơh. Tài dilah 3 broă lơh lam lơh jat 3 gùng dà krơi is, geh kơ cế krơi is, mù tus kâp hơ đơm, tus kâp xã mìng geh dùl gah bal mờ 3 kơ cế den kal ke ngan”.

Broă lơh Jơnau kờñ dà lơgar tơrmù rƀah kơ̆ kơljap tơngai bơh nam 2021 tus nam 2025 geh uă bơta pa pơndrờm mờ tơngai bơh nam 2016 tus nam 2020. Hơ̆ là lam lơh broă rơndap lơh tơrgùm tàm kòn bơnus, lam lơh tơn là bơcri priă, tơnguh pràn jak cau rƀah; đal git loh jơnau bơh tài gơlik geh rƀah nàng bơsong tơn bơh sơn rờp, bơsong jơh ală broă gơlik geh bơh cau rƀah, tiah tờm rƀah dê. Jơnau kờñ broă lơh là lơh ngan, tơrmù khà hìu bơnhă rƀah jat tơl khà rƀah uă gah gàr sùm tàm khà gơmù bơh 1 tus 1,5% pah nam; khà hìu bơnhă rƀah jơi bơtiàn kòn cau dùl êt nă cau gơmù rlau 3% dùl nam; 30% kơnhoàl rƀah, 30% xã uă kal ke tiah kềng gah dà lềng mờ bồt dà lềng lik klàs bơh bơta rƀah, uă kal ke; khà hìu bơnhă rƀah tàm ală kơnhoàl rƀah gơmù bơh 4 tus 5% pah nam. Nàng gơtùi lơh geh jơnau kờñ do, kwang bàng tàm kâp hơ đơm pal git loh bè rài kis bơh làng bol dê, ngan là bơta gơ rềng bơh kòp Kovid-19 dê tus cau rƀah. Đal git di cau là cau rƀah, hìu bơnhă rƀah nàng ai tơlik broă lơh dong kờl bơh ală broă lơh bè tơrmù rƀah halà Broă lơh jơnau kờñ dà lơgar tơrmù rƀah, hòi jà bơta pràn tă pơgồp bơh ƀòn lơgar, bơh mpồl bơtiàn dê, bơh hơ̆ geh broă lơh dong kờl bè Ƀảo hiểm y tế, bơto bơsram, broă lơh, dong kờl mpồl bơtiàn, wèt tus tam gơl bơh dong kờl is, rah rài gơs dong kờl jat rơndap broă lơh, broă lơh lơh sa. Broă lơh kung pơlam kâp hơ đơm in hời rơ hời broă cih mat, sền sơ wì jơnau kờñ mờ lam lơh dong kờl geh cồng nha bơh bơnah priă bơcri broă lơh dê, bơh priă jền kâp hơ đơm dê mờ ală priă jền hòi jà tă pơgồp ndai, dong cau rƀah geh hìu ơm kơ̆ kơljap, geh bơta pràn kong jai mờ tam gơl trồ tiah, trồ tiah lơh aniai. Ồng Tô Đức, Kwang atbồ Cơldŭ lơh broă dà lơgar bè tơrmù rƀah, Ƀộ Lao động, Thương ƀiñ mờ Xã hội pà git: “Ƀộ kung gam kờp dŭ pơgồp bal mờ ală Ƀộ, gah broă lơh geh gơ rềng, kuơmàng là Ƀộ Kế hoạc mờ Đầu tư, Ƀộ Tài cíñ, dan mờ Cíñ phủ ai tơlik kơ cế, jơnau cih gơ wèt tus mờ ù tiah rƀah, tiah uă kal ke. Tŭ geh đal git là cau geh dờp kuơ bơh broă lơh jơnau kờñ dà lơgar tơrmù rƀah tơngai bơh nam 2021 tus nam 2025 dê, dilah lơh gơs tơl khà ƀòn lơgar pa den kung gam geh bơcri priă bơh broă lơh dê tus nam 2025. Jat añ den broă dong kờl ai ù tiah ƀòn lơgar in nàng dong làng bol brồ guh lik klàs rƀah kơ̆ kơljap sùm den bol he pal đal git khà dong kờl, bơta geh ngan broă dong kờl, tŭ tơngai dong kờl jat broă rơndap lơh bơcri priă di mơ tơngai”.

Tơngai lài, Ƀộ Lao động, Thương ƀiñ mờ Xã hội kung neh đơng lam ală càr, ƀòn dờng sền gròi, đal git hìu bơnhă rƀah, hìu bơnhă ndrờm bè cau rƀah. Ủy ƀan Ñân zân ală càr pal gàr niam broă đal git hìu bơnhă rƀah là ngan ngồn, di cau, pleh broă lam lơh kờñ geh cồng nha. Mờ kung mblàng yal, lam sồr, pơn jờng, tơnguh jơnau git wă geh kơnòl, tơnguh nùs nhơm rơcang lài, brồ guh ai ală hìu bơnhă rƀah in, tơrmù ƀà nùs nhơm kơp gơn, dong hìu bơnhă rƀah, hìu bơnhă ndrờm bè cau rƀah hời rơ hời brồ guh lik klàs rƀah kơ̆ kơljap sùm.

Cau mblàng K’Duẩn

Tags:

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC