VOV4.K’ho- Pa do, tàm ƀòn dờng Buôn Ma Thuột, càr Dăk Lăk, Mpồl cau ling yau Việt Nam bơyai lơh pơrjum Mpồl cau ling yau tus bal sền gàr tiah ơm kis, mờ bơta tus bal bơh cau ala mat ală Mpồl cau ling yau 14 càr, ƀòn dờng tiah tàm gùl lơgar mờ Tây Nguyên. Do là dơ̆ nàng ală kấp Mpồl, kwang bàng, cau tàm mpồl Cau ling yau in cribơyai bơta mờng chài, bơsram, rề ơnàng broă lơh niam, broă lơh geh cồng nha pơgồp bơnah lơh jat jơnau kờñ, kơnòl broă bơtàu tơnguh lơh sa- mpồl bơtiàn gơ jat bal mờ sền gàr tiah ơm kis.

Jat Mpồl cau ling yau Việt Nam yal, bơh nam 2006, Mpồl bal mờ Ƀộ Tài nguyên mờ Môi trường neh kĭ ală broă lơh pơgồp bal lơh broă bè sền gàr tiah ơm kis mờ atbồ ngui ù tiah. Tus tŭ do, ală kấp mpồl neh lơh geh 1 rơbô 650 broă lơh Câu lạc ƀộ cau ling yau tus bal sền gàr tiah ơm kis. Câu lạc ƀộ pa geh ală broă lơh tơn tus bal sền gàr tiah ơm kis, lơh ală broă lơh tiah ơm kis, hòi jà, mblàng yal bè broă lơh do. Uă mpồl mblàng yal sền gàr tiah ơm kis kấp xã neh geh mpồl cau ling yau crơng gơs mờ lơh broă geh cồng nha.

Tàm pơrjum, ală cau ala mat tus bal cribơyai jơnau cih, tam pà bal ală tơngume tàm broă cau ling yau tus bal sền gàr tiah ơm kis, bơta mờng chài tàm broă mblàng yal, hòi jà làng bol, tơnguh uă bơta gĭt wă, bơta chài ai cau tàm mpồl cau ling yau in, lơh jat niam gơnoar  broă mpồl cau tờm tàm broă sền gàr tiah ơm kis. Ồng Trần Quế Lâm, Mpồl cau ling yau xã Ea Kly, kơnhoàl Krông Pách, càr Dăk Lăk đơs: Jat bol añ den là kờñ pal mblàng yal jrô ơnàng ngan tàm làng bol, tàm mpồl bơtiàn làng bol ơm kis, tàm ală mpồl lơh sa kă bro, tàm ală hìu bơsram. Jơh ală mpồl lơh broă, bơh mpồl cau tus hìu bơnhă ndrờm pal geh bơta gĭt wă mờ tơnguh uă kơnòl bơh he dê tàm broă tam cah is sồ siă mờ sền gàr tiah ơm kis. Pal gĭt wă là sền gàr tiah ơm kis hơ̆ là sền gàr rài kis bơh să tờm khi dê den hơ̆ sồng lơh geh bơta hơ̆. Bơh hơ̆, den kung pal tơnguh uă tai kơnòl bơh kấp ủy, ală mpồl atbồ is, tàm ală mpồl cíñ trị- mpồl bơtiàn dê tai tàm mpồl Mặt trận nàng lơh bal ai tơl nă cau in tus bal sền gàr tiah ơm kis.

Ală cau ala mat kung đơs là, broă bơt bơtàu mờ rề ơnàng lơh uă ală broă lơh sền gàr tiah ơm kis pal geh ai tơlik là dùl broă jàu nàng sền sơwì ƀòn lơgar Mpồl lơh sir ală kơnòl broă. Bơh hơ̆, pal sền ngăc broă bơto pơlam, bơto btê bơta gĭt wă bè mblàng yal jơnau sền gàr tiah ơm kis ai tơl nă cau tàm mpồl cau ling yau in.  

Tơnơ̆ dơ̆ pơrjum, ală cau ala mat neh tus sền ngan ngồn broă lơh bơh Câu lạc ƀộ cau ling yau sền gàr tiah ơm kis tàm xã Ea Bhốk, kơnhoàl Cư Kuiñ, càr Dăk Lăk dê. Geh lơh bơh nam 2020, Câu lạc ƀộ sền gàr tiah ơm kis thôn 1, xã Ea Bhốk neh geh ală tă pơgồp kwơ màng tàm broă mblàng yal jơnau, hòi jà cau tàm mpồl mờ làng bol lơh pràn srơh “Sàng goh thôn, ƀòn, niam ƀlàng sre”. Jat hơ̆, Mpồl atbồ Câu lạc ƀộ neh jàu ai tơl nă cau tàm mpồl in pah ngai jat sền broă lơh sền gàr tiah ơm kis tàm tiah làng bol ơm kis; di tŭ bơto tơngkah ală hìu bơnhă bañ khat sang sồ siă; hòi jà làng bol ntrờn wàng ròng phan poan jơng, iar, ơda lik ngài mờ tiah ơm kis.

Ngan là, pah nhai, làng bol tàm thôn den tơrgùm lơh kloh niam tiah ơm kis, lơh sàng goh 2 gah gùng, koh pès jơh rŭ rơm. Gơwèt mờ sồ siă ngui pah ngai, Mpồl atbồ Câu lạc ƀộ neh cribơyai bal mờ Mpồl atbồ is thôn dê, ring bal mờ làng bol lơh sră pơrgon mờ kông ty tiah ơm kis bơh kơnhoàl nàng khòm tơrgùm sồ siă 2 dơ̆ 1 poh, priă tă khòm tơrgùm là 30 rơbô đong dùl hìu bơnhă dùl nhai.

Ồng Phan Văn Tịnh, Củ tịc Mpồl Cau ling yau xã Ea Bhốk đơs, tàm ù tiah xã tŭ do neh lơh geh 3 Câu lạc ƀộ sền gàr tiah ơm kis. Bơta pal chờ hờp ngan là tŭ lơh ală Câu lạc ƀộ sền gàr tiah ơm kis tus tŭ do bơta làng bol khat sang sồ siă ờ gam tai, ală brong dà, rƀòng dà geh toah wàs, ù tiah ơm kis niam, ờ gam geh ală “tiah ờ niam” bè tiah ơm kis tai. Bơdìh hơ̆, bơh broă bơyai lơh ală broă lơh sền gàr tiah ơm kis neh gơ hòi gơ jà bơta tus bal uă ngan bơh làng bol dê, ngan là rơnàng kơnòm să.

Tus tŭ do, gùt càr Dăk Lăk neh lơh geh 16 Câu lạc ƀộ sền gàr tiah ơm kis. Bơh hơ̆, ală Mpồl mờ cau tàm mpồl neh gĭt wă bơta kwơ màng bơh srơh sền gàr tiah ơm kis; jờng rơ gơnoar broă bơh Mpồl cau ling yau ală kấp dê tàm broă lơh ngan tus bal broă lơh sền gàr tiah ơm kis.

Gơtùi đơs là, ală broă lơh Câu lạc ƀộ sền gàr tiah ơm kis tàm Dăk Lăk geh lơh bơh sơnrờp neh geh bơsong niam broă ƀơ̆ bơl tiah ơm kis tàm ù tiah làng bol ơm kis. Bơh hơ̆, pơn jat tai đơs ngan gơnoar broă, broă lơh bơh Câu lạc ƀộ dê tàm srơh sơm bat tê bal bơt bơtàu ƀòn lơgar pa, bơt bơtàu tiah ơm kis tơlir-sàng goh- niam, sơlơ bơtàu tơnguh lơh sa- mpồl bơtiàn tàm tiah do dê.

Cau mblàng K’Hạnh