VOV4.K’ho- Lồi poh lài, Quôk hội neh pơrjum bal tàm hìu pơrjum, lời tŭ tơngai nàng tơrgùm cribơyai bè sền sơ wì bơ tơl cồng nha lam lơh broă rơndap lơh bơtàu tơnguh lơh sa- mpồl bơtiàn mờ kes priă dà lơgar, cribơyai ală broă lơh gròi sền roh bơngă khà priă, bơtàu tơnguh wơl lơh sa tơnơ̆ kòp dờng. Ală kwang bàng đơs niam ală cồng nha niam ngan tàm broă lơh rơcang sơndră kòp Kovid-19 mờ kung sồr Cíñ phủ sền gròi tus broă đơng pơlam khà priă xăng zờu mờ khà priă phan sa. Tềng đap mat gàr kơ̆ kơljap lơh sa dờng, gròi sền roh bơngă khà priă, gàr niam ờdo ờdă rài kis mpồl bơtiàn.

Uă kwang bàng đơs niam bơta đơng lam, pơlam kràñ cê, jơh nùs, geh tơngume tờm bơh Cíñ phủ dê, bal mờ bơta ring bal bơh làng bol dê, broă lơh sa- mpồl bơtiàn ală nhai bồ nam geh uă tam gơl niam, tơl làm tàm ală gah. GDP quý 1 kờp dŭ gơguh 5,03%, là khà gơguh jơnhua pơndrờm mờ ală lơgar rềp bal mờ dunia. Bơcri priă lơgar ndai pơn jat tai gơguh khà, bơta niam, do là khà kuơmàng ngan nàng sền sơ wì bơta pin dờn ngan ngồn bơh ală mpồl lơh broă bal lơgar ndai dê gơ wèt tus mờ bơtàu tơnguh wơl, bơtàu tơnguh lơh sa mpồl bơtiàn dà lơgar. Ală cồng nha lơh geh niam ngan tàm broă lơh rơcang sơndră kòp Kovid-19 neh lơh gơlik nùs nhơm chờ hờp tàm jơh gùt mpồl bơtiàn, pơgồp bơnah sơlơ tơnguh mờ gàr kơ̆ bơta pin dờn bơh làng bol dê tàm bơta đơng lam bồ bơh Đảng dê. Mò Nguyễn Minh Tâm, mpồl kwang bàng Quôk hội càr Quảng Bình đơs: “Añ gŏ gơ lơh niam ngan mờ bơta priă jền dà lơgar dong kờl ai broă rơcang sơndră kòp Kovid-19 in. Gơtùi gŏ Quôk hội, Cíñ phủ kung neh ngac ngar ngui jơnau bơsram geh bơh bơhiàn ờs mờng bèp ồng he dê “dơ̆ ngui tềm pềr”, “tơl nă cau làng bol là dùl nă cau ling”, “tơl ƀòn, tơl xã là dùl anih tàm broă sơndră kòp bơtờp”. Kơnờm bơh hơ̆, tơnơ̆ 1 nam lơh broă jơh nùs, tus tŭ do, bol he neh hời rơ hời pờ mpồng rò ală nac nhơl chờ dunia, ai rài lơh sa tàm lơgar hời rơhời bơtàu tơnguh wơl. Cồng nha tàm broă rài kis gơ rê bè ờs wơl pal geh cih dờp dà kơl hề dờng màng ngan bơh gah lơh sơnơm dê”.

Bulah bè hơ̆, tàm hìu pơrjum Quôk hội, uă kwang bàng ai tơnggŏ bơta gơ chul nùs uă ngan tŭ geh priă mơya ờ gơtùi yă. Uă mpồl lơh sa kă bro, cau lơh broă, làng bol kong gơ rềng bơh kòp bơtờp dê lơyài geh dờp ală broă dong kờl bơh broă lơh dong kờl priă jền. Ồng Trịnh Xuân An, Mpồl kwang bàng Quôk hội càr Đồng Nai đơs loh: “Geh dùl bơta gơ chul nùs uă ngan tŭ bol he geh priă mơya ờ gơtùi tă dơ̆ ngui. Bulah jơnau kờñ mờ kơnòl broă ai tơlik dờng ngan mờ jal mhar ngan. Den tàng, dan Cíñ phủ, ală ƀộ, ah broă lơh, ală càr, ƀòn dờng pal jơh nùs rlau tai tàm broă lam lơh ală sră nggal, sang tĕ ală sră nggal kal ke, tơngume lơi di gơnăp gơnoar den pal lơh nền mơ, pleh bơta dan jơnau đơs tàm pơdar đah ală anih lơh broă, ală ƀộ, gah broă lơh mờ tơrgùm jơh broă ai Cíñ phủ in”.

Bơta pràn chul chồl gơguh lơh sa tàm tơngai tus geh ală kwang bàng đơs là kung gam tus bơh tiah FDI, tài bơ tơl wơl bơcri priă ai tiah dùl nă să is gam kal ke, ờ hềt gơtùi bơtàu tơnguh wơl mhar tài gơ rềng bơh kòp bơtờp. Tàm tŭ tơngai mpồl lơh sa kă bro kal ke, tă priă bơcri dà lơgar lơyài, jat ồng Nguyễn Duy Minh, Mpồl kwang bàng Quôk hội ƀòn dờng Đà Nẵng den khà kờp gơguh khà bơcri priă tàm ală anih bơdìh dà lơgar, tă dia gơguh jơnhua kờn pal geh jơnau mblàng lơh loh nền nòn, nàng git loh bơta geh ngan: “Tac hờ lơgar ndai gơguh pràn mơya khà tă pơgồp bơh tiah FDI dê kung gam uă ngan rlau jơh tàm rơndap tap sèng kă bro bơh Việt Nam dê. Nam 2021, tă pơgồp 74% kờp jơh priă lơh geh bơh tac phan hờ lơgar ndai. Bơta do ai gŏ broă tac phan hờ lơgar ndai gơ wèt uă ngan tàm tiah lơh sa geh priă bơcri lơgar ndai. Mơya kung gam lơh gơlik uă bơta kòl yan, bơta pơhìn tus rài lơh sa. Uă lơgar dờng gam ngai sơlơ kờñ sền gàr kă bro, kung bè bơta tam gơl mhar ngan bơh khoa họk mờ kông nghệ dê. Bè hơ̆ den tàng pal pơn jờng ală mpồl lơh sa kă bro tàm lơgar rề ơnàng kă bro, ngan là tàm ală gah lơh gơlik phan mờ kông nghệ kao nàng gàr kơ̆ rài lơh sa mờ măi mok tàm lơgar, tơnguh bơta niam mpồl cau lơh broă”.

Ală kwang bàng neh ai tơlik uă broă lơh nàng chồl pràn bơtàu tơnguh lơh sa tàm tơngai tus nàng lơh geh jơnau kờñ lơh sa lơgar he gơguh bơh 6 tus 6,5%, gròi sền roh bơngă khà priă 4% tàm nam do. Tàm hơ̆ sồr Cíñ phủ pal bơt bơtàu ală broă lơh ring bal, bơh lơyah tơngai, di mơ tơngai mờ jŏ tơngai, gơ dờp mờ ală jơnau digơlan gơlik geh. Cíñ phủ pal sền gròi tus gah lơh sa suơn sre, dùl gah geh kuơ dong kờl tàm tơngai dà lơgar gơtìp kal ke, lơh rài kis làng bol kal ke mờ ờ huan geh bơta pràn bơcri priă wơl nàng lơh sa. Ồng Nguyễn Tạo, Mpồl kwang bàng Quôk hội càr Lâm Đồng sồr: “Dan Cíñ phủ geh broă lơh tus bal di tŭ nàng gàr khà priă, kơryan bơta gơguh khà priă phơng sih, phan ngui lơh broă sa suơn sre, khà priă xăng zờu. Mờ kung geh ală broă lơh dră wơl bơta blac pơrlồm kă bro, ngan là gơ wèt tus mờ gah lơh phơng sih, sơnơm sền gàr phan tam ờ ngan. Gròi sền broă bơsong kơ cế, sră nggal lơh niam wơl hàñ cíñ nàng tơnguh mhar tơngai tă priă bơcri dà lơgar, ngan là 3 broă lơh jơnau kờñ dà lơgar, broă lơh ƀòn lơgar pa, broă lơh tơn jơh jơgloh tơrmù rƀah, broă lam lơh jat Nghị quyết sồ 88 bơtàu tơnguh lơh sa tiah jơi bơtiàn kòn cau dùl êt nă cau mờ tiah kơh bơnơm”.

Cau mblàng K’Duẩn