VOV4.K’ho- Tàm poh lài, tàm pơrjum dơ̆ 9 bơh Ủy ƀan Thường vụ Quôk hội dê neh geh lơh dơ̆ lùp Ƀộ trưởng Ƀộ Tài nguyên mờ Môi trường ồng Trần Hồng Hà. Ală kwang bàng sồr geh broă lơh nàng bơsong kràñ uă tiah cau bơcri priă dan blơi bal mờ giă jơnhoa ngan tơnơ̆ ngềt ngơ̆t sơrbì ờ blơi tai; geh tŭ là pal lơh glài kŭp jàm gơwèt mờ jơnau “lơh gơlik bơta kal ke”, geh jơnau kờñ pơrlồm nàng tơnguh bơta kwơ bơh ù dê. Tàm dơ̆ lùp, Ƀộ trưởng Ƀộ Tài nguyên mờ Môi trường ồng Trần Hồng Hà neh lơh loh ală broă mờ kwang bàng Quôk hội dê sền gròi.

Dơ̆ lùp Ƀộ trưởng Ƀộ Tài nguyên mờ Môi trường geh lơh duh hồl ngan tơn bơh ală dơ̆ lùp bơh sơnrờp bè kơnòl mờ broă lơh kơryan jơnau sơmờm broă dan giă tàm ală dơ̆ cok khà giă ù. Ồng Nguyễn Đại Thắng, Mpồl Kwang bàng Quôk hội càr Hưng Yên, lùp: Mpồl bơtiàn cau tĕ khà yal broă cok khà giă ù tàm uă tiah geh jơnau tàm kup tê bal ờm. Geh uă tiah, cau bơcri priă dan blơi bal mờ giă jơnhoa ngan tơnơ̆ hơ̆ ngềt ngơ̆t ơm ờ blơi tai. Cồng nha geh gơkờn dan blơi bal mờ giă jơnhoa ngan gĭt lơh, jơnhoa tus uă dơ̆ mờ giă bơh sơnrờp geh ai, pơnrơ bè dơ̆ cok khà giă ù tàm tiah drà Thủ Thiêm. Bơta hơ̆ lơh gơlik bơta kal ke drà kă bro, lơh giă ù gơguh jơnhoa ngan, lơh gơlik jơnau uă ngan cau jòi blơi ù pơrlồm gời, lơh gơs bơta bal giă ù pa lơh ală tŭ ai ù lơh broă, lơh rơndăp broă lơh tìp uă ngan kal ke, lơh roh bơta rơndăp tăp sèng ờdo ờdă. Dan Ƀộ trưởng pà gĭt broă lơh bơsong jơnau pa yal do.

Ƀộ trưởng ồng Trần Hồng Hà đơs nền broă coh khà giă ù gơ geh ờ mìng “lơh tơnguh giă” mờ gam lơh “gơmù giă” mờ “cau ngan cau ờ ngan” lơh drà kă bro ù tiah hìu đam gơtìp tam gơl, lơh hoàc hươr jơtài bơh dà lơgar dê. Ồng Trần Hồng Hà, Bộ trưởng Ƀộ Tài nguyên mờ Môi trường đơs: Broă lơh tơnguh giă lơh gơlik bơta giă pa, gơrềng tus jơh ală anih lơh sa. Dilah đơs jrô rlau, broă lơh tơnguh giă gam uă ngan jơnau gơlời wơl, ngan là ală ngân hàng. Tŭ giă hơ̆ là giă ờ ngan, giă pơrlồm gời mơya broă ai priă bơh ngân hàng là ngan. Geh lơh gơrềng tus lơngăp lơngai priă jền.

Jơnau gơbàn bơh jơnau do dê, jăt Ƀộ trưởng ồng Trần Hồng Hà đơs là gam tàm ală tŭ lơh tam gơl ală adat krơi is, bè: Adat Cok khà giă, Adat Ù tiah mờ ală jơnau cih gơrềng tus priă jền mờ dia. Tài bơh geh uă adat geh gơrềng den tàng ală jơnau cih ờ gŏ bơta loh làng, geh bal ală broă rơndăp tăp sèng gùng dà broă lơh. Ồng Trần Hồng Hà, đơs tai: Pal ai gùng dà broă lơh rơndăp tăp sèng cok khà giă gơwèt mờ jơtài ù tiah. Pal geh gùng dà broă lơh krơi rlau pơndrờm mờ tŭ do, rơndăp tăp sèng kràñ cê rlau. Adat ù tiah pa cih jơnau sồr ală mpồl lơh sa kă bro tus bal coh khà giă mơya ờ hềt cih loh làng ală jơnau sồr bè lơi, ngan là tơngŏ pràn jak mpồl lơh sa kă bro lơh jăt adat boh lam, duh rơngòt adat boh lam...halà jơnau cih priă ơn lài, halà giă bơta giă bơh sơnrờp mờ tơnơ̆ do gơlik tai gơguh tai uă dơ̆. Ală broă bè lơi là dơ̆ coh khà giă bè ờs mờ ờ bè ờs kờñ pal cih loh làng.

Pơn jăt tai tàm pơndang wơl mờ Ƀộ trưởng ồng Trần Hồng Hà, mò Nguyễn Thị Xuân, Mpồl Kwang bàng Quôk hội càr Dăk Lăk mờ ồng Tạ Văn Hạ, Mpồl Kwang bàng Quôk hội càr Quảng Nam đơs là, priă jền dà lơgar gam gơtìp hoàc hươr uă ngan mờ sồr pal bơsong kràñ, geh tŭ là pal lơh glài kŭp jàm. Ồng Tạ Văn Hạ, Mpồl Kwang bàng Quôk hội càr Quảng Nam, sồr: Dilah geh tềl tơngŏ bè bol he đơs là “lơh gơlik bơta kal ke”, geh jơnau jòi kai pơrlồm nàng tơnguh bơta kwơ ù, càn ngân hàng, sơgràm sa priă ngân hàng. Rlau mờ hơ̆ tai, jơnau jòi kai kờñ lơh aniai rài lơh sa bơh dà lơgar dê. Ñchi gơlơh bol he ờ lơh glài kŭp jàm taih? Bơta do pal lơh glài gơ in kràñ ngan den hơ̆ sồng tơn jơh geh jơnau lơh gơlik bơta kal ke drà kă bro bè tŭ do? Kơnòl, broă lơh ai giă jơtài bè lơi, neh dipal halà ờ hềt mờ ñchi gơlơh ai giă ờ di bè hơ̆, nàng tơnguh tai uă dơ̆ bè hơ̆.

Ƀộ trưởng ồng Trần Hồng Hà ring bal pal lơh glài kràñ jơnau do, mơya kờñ pal lùp khàu mờ lơh glài bơh ală anih lơh broă geh gơnoar dê. Tŭ Ƀộ trưởng ồng Trần Hồng Hà neh jơh đơs, Củ tịc Quôk hội ồng Vương Đình Huệ neh đơs tơn là:  Añ gĭt lơh glài kŭp jàm hơ̆ là bơta gơrềng lơh tìs glài broă làng bol halà bơta gơrềng lơh sră pơ àr dà lơgar mờ tam gơl gơ gơs là bơta gơrềng lơh tìs glài kŭp jàm den hơ̆ sồng đơs là lơh jăt broă lơh tìs glài kŭp jàm. Gơwèt mờ broă coh khà giă mờ ơn lài priă jền dan blơi pa do, ală tŭ sền swì bơsong gŏ lơh tìs gah broă làng bol den lơh glài jăt kơrnoăt boh lam lơh tìs glài broă làng bol. Ai dilah lơh tìs gah sră pơ àr dà lơgar den lơh glài jăt sră pơ àr dà lơgar. Ai ală tŭ kờp sền, lùp khàu lơh tìs glài kŭp jàm den lơh glài kŭp jàm. Tàm broă do, broă lơh tìs gơrềng tus bơta lơi den lơh glài jăt kơrnoat boh lam bơta gơrềng hơ̆ dê.

 Bè broă lơh bơsong tàm tơngai tus, Ƀộ trưởng ồng Trần Hồng Hà đơs sùm tus phan ngui priă jền mờ phan ngui dia. Ồng Trần Hồng Hà, đơs: Nàng geh dờp bơta dong kờl jơh lơh, ù ờ hềt lơh sir den pal tơnguh dia kờp pơn jăt tai nàng bơtơl priă dia. Gơwèt mờ jòi blơi uă ù tiah, lơh pơrlồm gời den pal tă dia jơnhoa rlau tai. Tài bơh bơcri priă ù tiah ờ gŏ lơh gơlik ală bơta kwơ lơh sa ai mpồl bơtiàn in là ală broă pal lơh.

Yal loh tai tàm dơ̆ lùp, Ƀộ trưởng Ƀộ Tài cíñ ồng Hồ Đức Phớc đơs loh broă lơh bơsong tàm tơngai tus tơrgùm tă dia ù tiah hìu đam di mờ giă tăc bro ù tiah hìu đam. Bal mờ hơ̆, tơnguh priă ơn lài dan blơi mờ pơyua tàm tài khoản bơh Mpồl duh broă cok khà giă ătbồ. Ƀộ trưởng Ƀộ Tài cíñ ồng Hồ Đức Phớc sồr tam gơl broă kờp giă cok khà giă ù tàm tơngai bơh sơnrờp. Ồng Hồ Đức Phớc, sồr: Dilah bè Nghị định sồ 44 mờ thông tư 36 ờ tam gơl, den giă ù kung gam gĭt nền ờ di mờ ờ ring bal, gùng dà broă lơh lin là bol he ai tơlik ală khà sồ mơya kờp gơlik wơl mờ dùl khà sồ den ờ tŭ lơi di ờ. Ală oh mi kơlôi sơnơng wơl, dilah ờ tam gơl kwang bàng lòt sền kung gam lơh tìs sơl mờ dilah ờ tam gơl mpồl sền swì do, lùp sền ne đơs pơndŭt krơi is. Tài bơh bol he ai giă lơh pơnyơu, priă geh bơh kă bro, priă tă ai lơh pơnyơu nàng kờp giă ngan ngồn là ờ dipal.

            Cau cih Lại Hoa- Cau mblàng Lơ Mu K’Yến