Tàm ală nam pa do, broă ròng ơda geh tơnguh bơtàu pràn tài broă kờ` ngui sa sơlơ ngai sơlơ uă. Bơdìh hơ\ tai, broă ròng ơda geh khà priă bơcri lài ngan ờ uă, wàng gơtùi lơh tơn mờ ală phan mờ he neh geh lài, ờ kas priă kờ` lơh. Mờ tàm hơ\ tai, gơtùi ngui khà phan sa neh geh lài tàm ù tiah dê, mờ tàm tu\ geh ru ờ lơh broă tàm ală bòn dê. Den tàng, geh ờ uă hìu làng bol tàm sơnah bòn Ea Tam, [òn dờng Buôn Ma Thuột, càr Dak Lak neh lơh wàng dờng ròng g^t nđờ rơbô nơm ơda kờ` deh tăp mờ gam cèng wơl cồng nha uă ngan, pơgồp bal tàm broă tam gơl pa broă lơh sa tàm tiah do dê.

Là 1 nă cau bơh tiah lơh kòi càr Thái Bình tus bòn dờng Buôn Ma Thuột, càr Dak Lak ơm kis mờ lơh sa, ồng Nguyễn Công Ký pal lơh ngan tàm broă lơh sa kờ` ròng ală oh kòn tàm hìu nhă. Tơnơ\ mờ 1 tơngai lơh broă sa, ồng kơlôi pal lơh broă lơi kờ` rài kis hìu nhă geh ring niam jo\ jòng. Ồng Ký kơlôi sơnơng mờ g^t hờ đah tô dà lơgar, broă lơh sa kal ke mờ ală làng bol ròng ơda gam geh tơl tàm rài kis. Den tàng, ồng neh lơh wàng ròng ơda. Jăt ồng Ký yal, ròng ơda kung ndrờm bè ròng kòn sơl, hơ\ là pal g^t tàm broă sơndră mờ kòp ơda in hơ\ sồng geh cồng nha uă: “Bơh ngai sơnrờp den he blơi sơnơm nggù sơndră mờ kòp nàng tơnhùc ơda in. hơ\ sồng tu\ neh bơh 3 tus 5 ngai, den he tơnhùc sơnơm sơndră mờ kòp. Tu\ neh jơh ală broă den he ròng bè ờs tus nhai dơ\ 4 den he ai ơda sa lơ\ ơda deh tăp”.

Go\ uă hìu nhă tàm bòn ròng ơda kung geh cồng nha tàm broă lơh sa uă ngan, hìu nhă bi Nguyễn Viết Thuỵ kung bơsram tàm broă ròng sơl kờ` tơnguh broă lơh sa hìu nhă. Jăt mờ hơ\, bơh tàm dơ\ ròng sơnrờp ngan, bi neh ròng di jăt mờ broă bơto sồr mờ go\ geh cồng nha loh làng ngan. Bi Thuỵ đơs:“Tài là dơ\ sơnrờp, den tàng a` pal bơsram ală bơyô dê bơh tàm ală tu\ nggui hùc dà, den ală bơyô yal bal bè broă sền gàr. Bè ờs ròng ơda den pal c^t sơnơm sơndră mờ kòp jê ndul gơjroh, mơya mờ khà ơda geh 150 nơm den ờ gơtùi c^t sơnơm sơndră. Tài tơl khàr sơnơm bè ờs pal geh 500 ding, den tàm 150 nơm ơda ờ gơtùi c^t sơnơm sơndră. Mơya tài ròng dơ\ sơnrờp den tàng ờ geh kòp lơi. Khà dờng mhar ngan, 1 nhai 20 ngai den neh dờng geh bơh 1 k^ 8 tus 2 k^ tàm 1 nơm. Di lah bè do sùm den mìng 2 nhai là geh tăc, tơl nơm kung geh di pơgăp 2 k^ 2. Mờ phan sa jăt rơndăp broă ai 100 nơm den jơh di pơgăp 20 bào, ndrờm mờ 5 tạ”.

Ồng Đỗ Công Đường, atbồ [òn 7, sơnah bòn Ea Tam, bòn dờng Buôn Ma Thuột pà g^t: mìng tàm 2 nam do, broă tơnguh lơh sa bè ròng iar, ơda neh gơs broă lơh bal tàm bòn do dê. Jơnau kờ` đơs ngan là ală cau ròng phan tàm bòn do ờ mìng dong kờl bal bè broă sền gàr, sơndră mờ kòp mờ gam dong kờl bal bè sơntìl, priă. Broă lơh do geh dong kờl ală làng bol tàm bòn do in sơlơ đềt mềr bal rơlao. Bơdìh hơ\ tai, ơla mờp broă lài do pal bơcri priă blơi phan sa phan ròng in bơh tàm ală hìu tăc, hìu măy mờ khà priă kas, den tu\ do làng bol neh rơcang blơi măy mo\k, phan cèng rê kờ` lơh phan sa tơn phan ròng in, mờ tơmù khà priă, mờ geh tơl bơta niam, kung bơh bơta do geh tơnguh tai bơta kuơ tàm broă ròng phan. Ồng Đường đơs:“Bòn 7 bơh nam lài tus tu\ do kung neh bơsram bơh ală tiah ndai bè broă ròng iar, ơda, tu\ do neh tơnguh bơtàu uă ngan. Broă kờ` lơh tơnơ\ do dê tus mờ broă ròng iar, ơda là tơnguh bơtàu ngan. Geh  uă hìu nhă geh lơh phan sa phan ròng in tơn bè blơi măy, blơi lơ\, phe, biăp mờ bồ ka bơh tàm ală tiah ndai cèng rê lơh is tơn kờ` ơda in sa. Phan sa lài do 1 nơm ơda ròng 3 nhai den mìng geh priă cồng bơh 10 tus 11 rơbô priă là uă ngan, mơya tu\ do lơh is phan sa tơn den 1 nơm ơda tăc geh bơh 20 tus 25 rơbô priă, tơnguh uă rơlao 2 dơ\ bơh nam 2013 rê hờ lài”.

……………………………….

Nàng ròng ơda geh cồng nha, bơta chài sền gàr ròng siam di pơlam la broa\ lơh kuơ màng ngan. Tơnơ\ do,  bol a` geh pơlam ờ ua\ bơta chài ròng siam sền gàr ơda geh cồng nha ngan.

            Lài jơh la ròng ơda  poac.

            Lài mờ tu\ dờp ơda kòn nàng ròng, wàng ròng pal geh lơh kloh, bồm sơnơm lơh kloh kòp mờ ala\ bơta sơnơm Virkon, Lindrew…

            Bòng siam, bòng dà hùc pal tram  mờ sơnơm Virkon jat khà 1:100 di 30 phút nàng lơh kloh.

            Bồm sơnơm lơh kloh kòp tàm wàng ròng kơp gơ ra`, rơsĩh lơ\ ràm hala bòt kơ lơut 10 phơng, wàng ròng pal geh ha pah, ờ gơbàn càl khồm, geh lơh ram.

            Bơta duh gru ơda:

            Ơda kòn tu\ he gru tàm bơta duh bơh 30-32 độ C, niam rlau jơh la pal geh nhiệt kế tàm wàng gru nàng sền jat bơta duh mriềt, krơ\ ơda mờ bài hala mờ bào lơ\.

            Àng đèng:

            Poh 1 tus poh 2 ai ơda njơr đèng mang bè ngai, tơnơ\ geh tơmù rhời bơh 18 tus 24 jiơ, àng đèng ơda in tơngai do la 5W tàm dùl thơt buơng tàm trồ mang, trồ ngai den ngui tơngai.

            Bòng dà hùc: Ngui bòng dà hùc mờ đù lơh dà hùc dà gơ hòr is, dà hùc pal geh lơh kloh mờ Aquasept 1 pơnai ai tus 150 lit dà.

            Dơ\ 2 la, mờ ơda tap, den broa\ rwha sơntìl geh kuơ màng ngan.

            Làng bol pal blơi sơntìl tàm ala\ anih geh pơnrơ ngan, pin dờ` ngan, kờ` pal sền ala\ bơta: Khà kis ua\, sơntìl ơda ờ geh gơbàn kue\t kơlte.

            Phan siam: Tàm drà ka\ bro geh ua\ ngan phan siam ơda tap, den tàng pal rwah phan sa geh pin dờ` ngui công nghệ cao bè Cargin, Hidrô.

            Khà ròng ơda me dam tàm mpồl:

            Khà ròng ơda me dam tàm mpồl ơda tap gơtùi ròng cah is me mờ dam. Mờ khà phan siam bơh ơda dam ua\ rlau bơh 15-20% pơndrờm mờ ơda me. Tus ph 21 den geh ròng bal ơda dam mờ me jat khà 1 dam 6 nơm me.

            Sùm sền gròi mpồl ơda nàng git bơta krơi is pal yal mơ mờ gah lơh sơnơm phan ròng di pal.

            Ai dà: Dilah ròng krơ\ geh rbòng dà den pal sùm tam gơl dà kloh. Ròng  ê ơda pal ròng tàm  dà kloh. Tàm nhai duh pal kơrhia ai ơda hùc dà gơbàn duh.

            Khòm tap ơda: Tap ơda geh khòm bơh 6-7 jiơ drim, ngui lơ I ơn tap pleh gơbàn bơcah. Dilah tap gơmù pơndrờm mờ ngai lài 10% den pal sền bơh tài, jà cau lơh sơnơm phan ròng nàng ge bơsong.

            Àng tơngai: Pal geh àng  tơngai jơh mờ wàng pleh ala\ bơta lơh ơda ngòt bè phan krơi, lơ nga`… nàng tơngguh khà tap.

            Ala\ broa\ lơh sơndra\ kòp di ngai du\ mờ vaccine: Tu\ ơda kòn geh blơi siam kháng sing rcang sơndra\ kòp jê ndul AVIATRIN, Tetramycin 500 mờ ngui  kháng sinh siêu vi trùng ơda.

            Mờ tus ngai du\ cit vaccine kòp jê ndul ơda in 1 nam 2 dơ\. Tu\ ơda kòp ờ gơtùi git geh, ờ git loh pal yal mo mờ cau lơh sơnơm phan ròng nàng geh bơsong mo di pal.

                                                Cau mblàng Ndong Brawl mờ K’ Brọp