VOV4.K’ho - Tơnơ\ pic plai kơphe geh ai go\ gơbàn ờ sô. Den tàng, sơng ka sền gàr kơphe tu\ do geh bơnga\ kuơ màng ngan tus cồng nha lơh geh mờ khà niam bơh suơn kơphe tàm nam tơnơ\. Tu\ do,  pho\ giáo sư, tiến sĩ Nguyễn Văn Nam cau jak gah lơh broa\ sền gàr phan tam, Hìu bơsram  dờng Tây Nguyên geh  dong pơlam ờ ua\ bơta chài sơng ka sền gàr kơphe tơnơ\ jơh pic plai.

-Ơ tiến sĩ,  tơnơ\ jơh pic plai, làng bol pal sền  ngan bơta lơi tus mờ suơn kơphe hìu nha\?

Tiến sĩ Nguyễn Văn Nam: Tơnơ\ tu\ làng bol geh pic jơh plai den broa\ koh ntê, ròng ntê kơphe la kuơ màng ngan. Tu\ koh ntê bol he koh jơh ala\ ntê tu sa, ntê ro, ntê ờ pràn, ntê ờ kuơ, ờ plai. Mơ kung, bol he pal lơh geh ròng ala\ ntê nàng lơh mbè lơi tơngai sòl jơh ring ala\ ntê kơphe bơh hơđang tus hờ đơm kờ` dong kơphe gơ ta\ nhơm geh.  Tàm bơta koh ntê den gơ geh ua\ ngan  bơta niam. Bol he koh ntê nàng bol he sang jơh ala\ bơta  lơh bơtờp kòp bơh ala\ nam lài nhai mìu neh gơ lời wơl. Dơ\ 2 la dong tơl bơta nàng kơphe geh mòn  gơs bơkàu niam rlau. Dơ\ 3 la geh trơ gùm  phơng nàng ròng kơphe, dong kơphe gơ ta\ nhơm,  bè hơ\ broa\ koh ntê la kuơ màng ngan.

-Do la tu\ tơngai gơ tam gơl  bơh nhai mìu tus nhai prang,  cau tam kơphe kờ` pal sền gròi ala\ bơta tu sa aniai lơi, ơ tiến sĩ?

Tiến sĩ Nguyễn Văn Nam: Tơnơ\ jơh koh ntê den broa\ lơh dơ\ 2 la atbồ tu sa aniai tàm suơn kơphe. Sùm bè ờs mờ bơta lơh sa kung bè ala\ tam gơl bơh trồ tiah tu\ do den geh ua\ ngan tu sa aniai sùm gơbàn. tàm hơ\ geh ờ ua\ tu sa aniai neh git bơh  jo\ ngan bè bơsềt brồng, kòp sek nha, ala\ kòp ro  ntê, plai, hơ\ sồng kòp rơ ồ nha. Bè ờs ala\ kòp do  gơbàn ua\ ngan tàm nhai mìu mơya tus tu\ do den gơ neh gơ lời wơl kòp bơh kòp lài. Mờ tàm nhai prang geh ờ ua\ bơta kòp geh gơbàn geh, sùm la kòp sras nsồp. Tơnơ\ tu\ làng bol tuh dà, bơkàu gơ lì, chi gơ tơt plai bơnung den sras  aniai geh gơbàn tềng plai kung bè sras gơbàn tềng  rơyas.  Hơ\ sồng ờ ua\ bơta kòp gam gơ lời wơl, gơtờp bơh kàl lài bè mo\ cuh ntê, mo\ cuh plai den làng bol kung kờ` geh broa\ lơh atbồ. Bè kòp den ala\ kòp bơh tuh luh lơh aniai.

-Bè hơ\, nàng atbồ bơta tu sa aniai tàm tơngai do, bol he pal kah ala\ bơta lơi?

Tiến sĩ Nguyễn Văn Nam: Nàng kơryan geh tu  sa aniai tàm tơngai tu\ do, làng bol kờ` lơh ngan sang jơh ala\ bơta lơh kòp gam wơl  bơh kàl lài, ngan la kòp  sek nha. Kòp sek nha gơbàn tàm nhai mìu, tus tu\ do den  geh ờ ua\ bơta kòp gam  gơ ơm tàm nha, dilah bol he  sền gàr atbồ niam den tus nam  tơnơ\ gơ jơh kòp. Dilah atbồ ờ niam den lơh geh dùl bơta kòp pa. den tàng tàm tu\ do,  bơdĩh mờ ala\ broa\ lơh nàng atbồ ala\ bơta kòp tàm nha den broa\ lơh mờ hoá học la kuơ màng ngan, mờ tu\ do bol he kung geh ua\ ngan sơnơm hoá học nàng  sền gàr atbồ ala\ bơta kòp đang nha, ngan la kòp sek nha.

-Ơi, ơ  tiến sĩ,  mơya kờ` bồm sơnơm sơndra\ jơh kòp sek nha di, ờ go\ cau lơi kung git jơh,  tiến sĩ gơtùi tơng kah làng bol in ờ ua\ bơta nàng tu\  ngui phơng bồm tàm nha ờ?

Tiến sĩ Nguyễn Văn Nam: Làng bol pal bồm tơl khà dà. Làng bol geh dùl bơta lơh gam ờ niam la sùm tơngguh ua\ sơnơm mơya geh tơmù khà dà. Bè hơ\ den geh lơh aniai tus mờ kơphe, mơya bơh khà sơmơm bồm êt den tàng ờ gơ mut jơh tus ala\ kòp geh lơh aniai kơphe. Nàng atbồ geh kòp  sek nha niam rlau jơh,  bol he pal bồm jơh đah đang mờ đah đơm nha hơ\ sồng gơ geh gơ dờp tàm. Dơ\ 2  tai la pal ngui sơnơm di tu\, dilah bol he bồm sơnơm tàm tơngai duh hala  jơh bồm sơnơm den gơbàn mìu den sơnơm geh dà mìu  pơrdô jơh. Bol a` geh đơs mờ làng bol pal bồm sơnơm tàm tu\ àng drim gờ` hala bùi mho mriềt nàng  sơnơm geh gơ dờp niam rlau jơh.

-Ưn ngài tiến sĩ ua\ ngan.

                             Cau cih mờ yal tơnggit K’ Brọp