VOV4.K’ho – Tàm dơlam [òn dờng Buôn Ma Thuột, càr Dak Lak, geh dùl drà geh mòn gơs bơh jo\, mờ mat sơnđan mờng quèng ngan là “Drà Rơđê”, hơ\ là drà bơh cau Rơđê dê. Bơdìh mờ ală bơta phan ngui sa ờs mờng, tàm do gam geh ală bơta phan bơna tiơng pơn rơ ngan bơh hìu bơnhă cau Rơđê dê geh ua\ cau kờ` ngan. Broă tac bro tàm do kung gam cèng bơta niam bơh drà [òn lơgar dê tàm [òn dờng.

“Drà Rơđê” là mat hòi mờng quèng ngan bơh làng bol tàm tiah do dê, mơya hơ\ là drà sơnah [òn Ea Tam, [òn dờng Buôn Ma Thuột, càr Dak Lak. Bơta krơi is bơh “Drà Rơđê” dê sùm là tơr gùm gal cau tac rbo tàm ang drim gờ` mờ trồ mho mang. Bơdìh mờ ală hìu tac phan, ală ki ôt geh lơh dờng niam ngan, gam geh ua\ ngan anih tac ală bơta phan sa, biap, kơnuh, plai đo, iar ơda, phan tàm dà geh cau Rơđê tơnhàu bơh tàm suơn halà kup geh bơh tàm tiah ơm kis geh is. Mè Quan, ơm tàm [òn Alê B, sơnah [òn Ea Tam, [òn dờng Buôn Ma Thuột tac phan tàm do pà git: “A` tac nha bùm blàng, tam tàm suơn hìu bơnhă dê. A` tac tai biap lơm poan, kràng do den sau a` dê lòt kup. Geh dùl êt kung cèng tus tàm drà tac. Bơdìh hơ\ tai, a` kung tac pơ ò. Pơ ò do kung bơh hìu bơnhă a` dê tam sơl. A` tac rah rài bè hơ\ lơm gơ dê nàng geh tai pria\ jền kơ lôi rơcang rài kis hìu bơnhă in. Pah ngai tac bè hơ\ a` geh tai pơgap bơh 50 tus 100 rbô đông”.

Ua\ bơta phan bơkah bơh hìu bơnhă cau Rơđê lơh gơlik geh tac tàm “Drà Rơđê”

Ồng Y Mit Knul, ơm tàm [òn Alê B, sơnah [òn Ea Tam tac phan tàm do pà git, “Drà Rơđê” geh crơng gơs bơh tơ nơ\ ngai tơngklàs tiah đah jum, tơr gùm dùl dà lơgar. Bulah tu\ do drà geh rề ơnàng mờ lơh dờng rlau, phan bơna tac bro kung li la rlau, mơya ală bơta phan bơh hìu bơnhă cau Rơđê dê lơh gơs kung gam geh cau ngui sa kờ` ngan: “A` tac blơn bơtang, bia[ mồng tơi, bơ, cải thảo, cải thìa, cải lơ ngồt, biap rơhum… ndrờm bơh hìu bơnhă a` dê tam lơm. A` tac neh 10 nam do bloh. A` kung ờ kah loh là drà do geh bơh tu\ lơi. A` mìng git tu\ a` geh deh mờ dờng neh sền go\ drà do bloh. Lài do drà do mìng geh 2, 3 nă cau Rơđê tac phan. Tơ nơ\ do hơ\ sồng geh tai oh mi cau yoan tac bro bal. Hời rơ hời sơlơ geh ua\ cau tac bro. Lài do, cau yoan ờ tac blơn bơtang, mre\, nha bù` bơtang… Tu\ do den khi kung tac ndrờm bè cau Rơđê he sơl. Jơh ală phan do he tam is lơm, ờ ơn phơng hóa học halà phan chul lơh mhar dờng, ndrờm kloh niam lơm, bè ka do a` kung lòt kup is bơh tàm tơnau dà”.

Ai mò Tâm, 60 sơnam ơm tàm [òn Alê B, sơnah [òn Ea Tam, [òn dờng Buôn Ma Thuột den pà git, ală phan sa mờng quèng pah ngai bơh cau Rơđê dê tu\ do neh gơ gơs là phan sa bơkah tiơng pơn rơ. Ală bơta phan do ờ di tac bơh drà do tus drà ndai, mờ bơh làng bol tam is tàm suơn hìu bơnhă halà kup bơh dà dờng, dà croh geh is, den tàng geh hòi là phan sa kloh niam, ua\ cau blơi phan kờ` ngan: “A` ơm tàm do neh rlau 10 nam, mơya rềp ndo hơ\ sồng a` tac bro. Ală bơta phan bơkah tiơng pơn rơ bơh cau Rơđê dê geh tac tàm drà bè nha bùm blàng, trau, blơn bơtang, geh bal mờ klung pròc kơnrồ tai. Lài do drà mìng dềt lơm, ờ huan geh cau tac, ua\ ngan là tac ka, ka ti dềt, kràng, kèp… Tơnơ\ hơ\ hơ\ sồng geh tai cau yoan tac phan tàm drà. Tơ nơ\ rlau nam 1975, geh ua\ cau tac rlau tàm drà do”.

Drà Rơđê sùm geh gal cau blơi tàm àng drim gờ` mờ trồ mho mang

Tơnơ\ tu\ jơh lơh broă, rơcang tru\ gơm phan sa mang hìu bơnhă in, bi Nguyễn Thị Thu ơm tàm xã Hòa Khánh, [òn dờng Buôn Ma Thuột se\ “Drà Rơđê” nàng blơi ală bơta phan ris. Jat bi Thu đơs, bơta krơi is tàm drà do là geh ua\ phan sa ờs mờng cau Rơđê dê tac, mờ khà pria\ den kung dipal tai: “Drà do phan sa [uơn ngan blơi. Ờ tơnguh khà pria\. Dipal mờ bơta geh ngan pria\ jền he dê. Hìu a` ơm tàm Hòa Khánh, rê lơh broă a` mut tàm do nàng blơi tơn. Khà pria\ phan tàm do dipal. Drà do neh geh bơh jo\ ngan, a` kung lòt drà pah ngai blơi ka ti, biap nàng tru\ gơm. A` blơi ka ti dà dờng, gam ris, bơkah mờ ờ kas pria\ tai. Drà tàm [òn dờng kung geh mơya khà pria\ kas, ờ dipal mờ pria\ jền he dê”.

Tiah drà Buôn Ma Thuột, càr Dak Lak ngai sơlơ bơtàu tơnguh, geh ua\ tiah tờm kă bro, siêu thị, ua\ bơta phan bơna, mơya kung ờ gơtùi ờ geh drà ờs mờng bơh jo\ tàm ală xã, sơnah [òn. Tàm hơ\, “Drà Rơđê” – drà sơnah [òn Ea Tam geh ua\ bơta krơi is. Ală bơta phan bơh hìu bơnhă lơh gơlik bơh cau Rơđê dê neh gơ gơs là phan bơkah geh ua\ cau ngui sa kờ` ngan. Bơh hơ\, “Drà Rơđê” neh lơh gơlik bơta niam bơh drà [òn lơgar dê tàm [òn dờng.

Cau mblàng K’Duẩn