VOV4.K’ho - Kờp tus tu\ do, càr Dak Lak neh geh 3 nă cau bơ tờp kòp Covid-19. Bal mờ hơ\, 97 nă cau gam tam cah is tàm hìu sơnơm, 383 nă cau tam cah is tơrgùm bal mờ mờr 1 rbô 119 nă ơm yah is, tam cah mờ sền gròi tàm hìu. Tềng đap broă gơlik geh kal ke bơh kòp bơ tờp dê, gah lơh sơnơm càr Dak Lak neh jơh nùs rơcang lài, lơh ngan lam lơh ua\ broă lơh nàng kờ` sền gròi broă gơlik geh bơh kòp dê, ờ lời kòp bơ tờp ua\ tàm gùt càr.

Tơnơ\ tu\ kòp Covid-19 gơbàn wơl, gah lơh sơnơm càr Dak Lak neh jơh nùs cribơyai mờ UBND càr, mpồl đơng lam rơcang sơndră kòp Covid-19 càr bè ală broă lơh mờng chài, bơt bơtàu broă rơndap lơh rơcang sơndră kòp tàm càr jat tơl tu\ tơngai mùl màl. Ai tơlik sră nggal đơng lam ală hìu sơnơm sơn đờm ngui wơl anih tam cah is, lơh niam, tam pà anih kham kòp gùng tă nhơm, gàr niam broă tam pà kấp tàm broă kham mờ sơm kòp, sơndră gơ bơ tờp kòp tàm ală hìu sơnơm. Kuơmàng, lam lơh niam broă lơh rơcang sơndră kòp, sền gàr kuang bàng lơh sơnơm tàm mpồl lam lài sơndră kòp. Sơlơ tơnguh broă lơh mblàng jơnau, tơnguh jơnau git wă bơh làng bol dê, hòi jà mpồl bơtìan at tê bal, pơgồp bal jơh nùs mờ gah lơh sơnơm mờ anih lơh broă geh gơnoar tàm broă rơcang sơndră kòp.

Tàm tu\ kòp gơlik geh kal ke, ờ mìng pal rơcang sơndră kòp Covid-19, mờ gam pal sơndră kòp bạch hầu gam pơn jat tai bơ tờp ua\, nàng kờ` bơsong bơta ờ tơl cau lơh broă, Sở Y tế Dak Lak neh geh sră nggal pơyua ală hìu bơsram Đại học, cao đẳng tàm càr, hòi jà kuang bàng, cau pơgru cau bơsram dờng gah lơh sơnơm cih is mat tus bal broă lơh rơcang sơndră kòp Covid-19…  Bác sĩ Nay Phi La, Kuang atbồ Sở Y tế càr Dak Lak pà git: “Bơh tu\ geh cau bơ tờp kòp sơn rờp, Sở Y tế neh sơn đờm ai lơh broă mơ ală anih tam cah is tơrgùm bal tàm càr. Lơh ngan jòi cau ơm rềp cau kòp, ờ lời kòp bơ tờp ua\ tàm mpồl bơtìan. Sở Y tế hòi jà jơh ală bơta lơh broă bal bơh kuang bàng, cau lơh broă gah lơh sơnơm, kờp bal mờ cau bơsram dờng. Bơh hơ\, hòi jà tai jơh ală kuang bàng lơh sơnơm neh jơh sơnam rê rlô lơh broă tàm 5 nam rềp ndo cih mat tus bal sơndră kòp kung bè gàr niam broă lơh tam cah is, pleh geh cau bơ tờp kòp tàm mpồl bơtìan. Bơdìh mờ broă sơndră kòp, gah lơh sơnơm gam sền gròi tus rài kis bơh làng bol tàm anih tam cah is dê, gàr niam broă drơng gàr ai ală cau tam cah is in”.

Pơn jat tai nùs nhơm “sơndră mờ kòp bè tam dră mờ bol sò tơm”, tu\ do, gah lơh sơnơm càr Dak Lak gam tơrgùm ai broă lơh rơcang sơndră in mờ broă sền gròi nền nòn ală cau lòt, rê bơh tiah geh kòp, ngan là [òn dờng Đà Nẵng, di tu\ tam cah is ală cau geh bơta digơlan bơ tờp kòp, ai mẫu lơh xét nghiệm. Tơnơ\ tu\ geh cau bơ tờp kòp Covid-19 sơn rờm, Tiah tờm sền gròi kòp tê jê să (CDC) Dak Lak neh pờ ua\ sồ điện thoại lơh broă ngai mang, geh cau sền gròi ngai mang nàng dờp jơnau yal bơh làng bol dê bè kòp Covid-19, ală cau F1, F2 pal yal gah lơh sơnơm in, jơh nùs jòi ală cau geh ơm rềp mờ cau kòp…

Ală kuang bàng lơh broă rơcang sơndră lài tàm tơngai do sùm tàm nùs nhơm rơcang lài, digơlan tus tàm tiah geh kòp, ơm rềp ală cau geh jơnau pơhìn ua\ khat tàm tu\ lơi geh jơnau sồr. Bal mờ hơ\, tàm ală anih tam cah is tơrgùm bal, gah lơh sơnơm mờ ală sở, gah broă lơh, mpồl ling, mpồl kuang àng neh pơ gồp bal jơh nùs, gàr tơl phan bơna, drơng sàu sa, jơnau kờ` tàm rài kis pah ngai ai ală cau geh jơnau pơhìn ua\ in. Bác sĩ Lê Phúc, Phó Kuang atbồ Tiah tờm sền gròi kòp tê jê să pà git: “Tus tu\ do, bol hi neh dờp 325 nă cau tus tam cah is. Mpồl kuang àng gàr niam broă drơng gàr tàm anih tam cah is, ai bè gah lơh sơnơm, tềng đap bơta đơng lam bơh Tiah tờm sền gròi kòp tê jê să càr dê neh hòi jà ală mpồl cau lơh sơnơm bơh hìu sơnơm dờng Buôn Ma Thuột, Hìu sơnơm [òn dờng tam pà gơs 2 dơ\ lơh broă, tơl dơ\ lơh broă geh 11 nă cau nàng jai lơh broă dờp kung bè lơh 2, 3 kơ nòl broă tàm anih tam cah is. Tu\ do, broă lơh dờp, lơh niam, sền gròi làng bol tàm anih tam cah is geh lơh niam jat jơnau sồr bơh Bộ Y tế dê”.

Nàng kờ` gàr niam broă lơh kham sơm kòp bal bơh làng bol dê, pleh bơta ngòt rơngơt, ờ suk tu\ tus kham sơm kòp tàm hìu sơnơm dờng tiah Tây Nguyên, là hìu sơnơm dờng ngan rlau jơh, là kấ dut ndơl bơh càr dê, Sở Y tế neh cribơyai mờ UBND càr ntrờ` broă tam cah is, sơm cau kòp Covid-19 in rê hờ hìu sơnơm kòp jòr bơsia\ gơlik mhàm mờ kòp klờm soh càr. Bác sĩ Châu Đương, Kuang atbồ hìu sơnơm kòp jòr bơsia\ gơlik mhàm mờ kòp klờm soh càr pà git: “Bol hi neh ntrờ` jơh cau kòp nàng crơng gơs anih tam cah is mờ sơm cau kòp Covid-19 in. Gơ wèt mờ cau kòp jòr bơsia\ gơlik mhàm, bol hi neh ntrờ` jơh cau kòp neh pràn halà cau kòp nggờc rê sơm kòp tàm hìu halà ală hìu sơnơm nàng pơn jat tai atbồ, sơm kòp, ai ală cau kòp jòr bơsia\ gơlik mhàm jroa\, bol hi ntrờ` rê hờ anih D bơh hìu sơnơm Tâm thần dê nàng pơn jat tai sền gròi, sơm kòp. Gơ wèt mờ ală cau kòp klờm soh bè hian, COPD jroa\ bol hi ntrờ` rê hờ hìu sơnơm dờng tiah Tây Nguyên. Tơ nơ\ hơ\ bol he wàs kloh niam [ồm sơnơm lơh kloh khuẩn jơh hìu sơnơm”.

Mờ bơta lơh broă mhar, krà` cê, jơh nùs bal mờ ală broă lơh bơsong ring bal, kơryan, di mờ broă rơndap lơh, gah lơh sơnơm gam lơh ngan lam lơh tơl broă lơh nàng kờ`  kơryan kòp Covid-19 dùl bă mhar ngan rlau jơh, tơrmù tus khà lơyah ngan rlau jơh ală cau gơbàn kòp pa. Bal mờ hơ\, làng bol pal git wă, tus bal jơh nùs, geh kơ nòl, lơh jat nền nòn ală jơnau pơlam bơh gah lơh sơnơm dê den gơtùi pin dờn là kòp Covid-19 ngan là gơtùi kơryan.

Cau mblàng K’Duẩn