VOV4.K’ho – Tàm tu\ làng bol ală kòn cau M’nông, Rơđê, Jrai… tàm càr Dak Lak, Gia Lai kung gam prap gàr ală hìu rơng bơh jo\ kòn cau he dê, den tàm ală [òn cau K’ho, cau Mạ tàm càr Lâm Đồng, den hìu rơng neh gơtìp roh hui\ mhar ngan mờ digơlan ờ gam tai tàm rài kis [òn lơgar. Do là bơta kơ lôi rơcang ngan bơh ală cau jơh nùs mờ niam chài bơh jo\.

Bơh yô yau, pah nam, cau K’ho tàm Lâm Đồng ndrờm bơyai lơh ală broă lơh yàng ờs  mờng bè lơh yàng sih kòi, ràu jơng rơpu, sơnđan mat kòn… tus ală dơ\ lơh yàng dờng bè lơh yàng `ô lir bong, lơh yàng sa rơpu. Tàm broă lơh yàng lơi kung ờ gơtùi ờ geh sap ntas dròng cing mồng kềng hìu rơng ờs mờng. Do là bơta niam cèng jơnau yal chờ hờp ai [òn lơgar in, mơya ală broă lơh do gam gơtìp roh hui\ jơh.

Ală cau kra yal wơl: lài do, rài kis gam ua\ bòl glar kal ke, siơ\u siar tơl bơta, kờ` lơh dùl dơ\ lơh yàng dờng bè lơh yàng sa rơpu ờ di là broă [uơn, cau tờm hìu pal prap gàr, tềm pềr, rơcang tơl bơta bơh dùl nam lài hơ\ (bơh rơpu, git nđờ drap tơr nờm, phe… nàng yờ nac), tài tơngai lơh yàng do sùm jo\ jòng tàm dùl nhai.

Nghệ nhân cing mồng K’Brel ơm tàm thôn Kròt Dờng, xã Bảo Thuận, kơnhòal Di Linh, càr Lâm Đồng ờ suk: Bal mờ bơta roh hui\ bơh 2,3 broă lơh yàng ờs mờng, den hìu rơng cau K’ho dê kung hời rơ hời ờ gam tai sơl. Hìu rơng cau K’ho dê là anih ndu gơn rơh ngan mờ yàng kòi sùm ơm. Den tàng, broă lơh yàng ờs mờng tàm hìu rơng sùm ai tơnggo\ bơta ki ngàm mờ ndu gơn rơh. Sap ja` sơng gơr, dròng cing geh mpong ntas mờ hìu lơh mờ bê tông ờ gơtùi geh. Nghệ nhân cing mồng K’Brel đơs: “Hìu rơng rài yau geh ua\ rơnàng ơm kis bal, đềt mềr bal mờ gơp. Tu\ do, tài ua\ bơta gơ rềng bơh mpồl bơtìan dê den tàng hìu rơng neh hời rơ hời ờ gam tai. Niam chài bơh jo\ hìu rơng digơlan roh tơn mờ gơtìp hui\ jơh tơn. Tu\ do, kờ` dròng cing mồng mờ ală hìu lơh bè tu\ do, sap mpong ntas bơh cing dê iat gơ lơh ờ gam bè rài yau tai. Niam chài bơh jo\ kòn cau he dê kung ngai sơlơ hời rơ hời gơtìp roh hui\. Den tàng, tu\ do he kờ` lơh wơl niam chài bơh jo\ kòn cau dê jat gùng dà bơh Đảng mờ dà lơgar dê là pal sền gàr, bơtàu tơnguh niam chài bơh jo\”.

Dùl tàm ală hìu rơng gam wơl tàm thị trấn Di Linh

Ai gơ wèt mờ bi Dacha Vũ Bảo ơm tàm thôn Đồng Đò, xã Tân Nghĩa, kơnhòal Di Linh, càr Lâm Đồng là dùl tàm ală cau kơnòm să jơh nùs ngan tus bal broă lơh niam chài cing mồng. Tu\ do, bi gam bal mờ 2, 3 nă nghệ nhân tàm tiah do jơh nùs bơto bơta chài dròng cing ai 24 nă ơruh pơnu tàm [òn lơgar in bơh kơnhòal lam lơh. Bi đơs là: Hìu rơng ờ gam tai là dùl bơta hoàc huơr, roh rui dờng ngan gơ wèt tus mờ cau K’ho. Lài do, pah nam, tàm ală [òn cau K’ho dê sùm lơh ală broă lơh yàng ờs mờng kung kơ nờm bơh hơ\ mờ ơruh pơnu, kơnòm pa tàu ndrờm git dròng cing mồng, tamya xoang. Tàm ală ngai lơh yàng, ngan là tàm ală dơ\ lơh yàng dờng, làng bol ờ mìng geh iat sền dròng cing mồng, đơs pơnđik tàm sơ pơ\ bơr bơh ală nghệ nhân dê, ală jơnau tamya, mờ gam geh sa ală phan sa ờs mờng kòn cau he dê tai…” Bi Dacha Vũ Bảo đơs: “Jat bơta bơtàu tơnguh bơh rài kis lơh sa, tu\ do làng bol ờ huan đơs tus broă lơh hìu rơng. Bulah bè hơ\, jat a`, hìu rơng ờs mờng kòn cau he dê pal ai go\ là, gơ geh dùl bơta kuơ dờng màng ngan là anih nàng bơyai lơh chờ ring mồng, hìu bơnhă geh broă kươmàng. Broă bơyai lơh bơto dròng cing mồng, đơs pơnđik halà cribơyai broă lơh sa bơh hìu bơnhă, jơi nòi dê ndrờm geh lơh tàm hìu rơng halà ơm rlô ngai tơ nơ\ tu\ lơh broă glar bòl, tu\ ơm rlô tàm hìu rơng go\ gơ lơh rài ngan să jan. Bơh hơ\ lơh gơlik bơta pràn tàm lơh broă lơh sa, bơtàu tơnguh phan bơna, bơtàu tơnguh rài kis..”.

Hìu rơng geh lơh wơl tàm dơ\ lơh chờ bơkàu Dà Làc

Kung git là ală hìu pa, jơnhua cờn ờ mìng niam, [uơn ngui, tu\ tơngai ngui jo\ jòng, di ngan mờ rài kis tu\ do, mơya tềng lơi hơ\, ală cau sền dờng màng niam chài kòn cau ơm kis bơh jo\ tàm [òn lơgar kung gam go\ gơ lơh pơlai ngan, roh rui dùl bơta lơi hơ\ tu\ ờ gam geh tu\ nàng sền go\ hìu rơng bơh jo\ tai, bal mờ tờm gơ nơng jơnhua geh bơka hàng niam tàm ală [òn cau K’ho, cau Mạ. Ală rùp rài tơr gùm gùt dar bơnhă ồs hơng bơh dơ\ lơh yàng dê, ală sap đơs pơn đik tam pla, pơnđik pơnring, đơs pơnđik yal Ka plồm kòn yồi… niam ngan, ală jơnau tamya, sap ntas dròng cing mồng, drap tơr nờm neh geh tu\ tàm pơ gồp bal tu\ do neh hời rơ hời ờ gam tai. Bulah rài kis pa geh ua\ tam gơl bơh rài kis phan bơna tus nùs nhơm jat gùng dà pa, mơya ờ di bè hơ\ mờ roh hui\ ală bơta kươ niam chài bơh git nđờ rài do kòn cau he dê, kờ` ngan sền gàr, prap gàr hìu rơng ờs mờng tàm tơngai bơtàu tơnguh mpồl bơtìan.

Cau mblàng K’Duẩn