Broă ròng ka kròp  gam cèng wơl cồng nha lơh sa uă tus mờ uă hìu nhă tàm kơn hòal Phú Thiện càr Gia Lai. Pơn drờm mờ ală sơntìl ka ndai, ròng ka kròp  buơn ngan, ờ huan gơtìp kòp lơh aniai mờ priă blơi phan siăm ờ uă.

Nam 2009, anih kơ lôi sơ nơng phan tàm dà dà lơgar 1 pơ gồp bal mờ anih tờm pơlam broă lơh sa càr Gia Lai neh jàu công nghệ ròng ka kròp dam  ai mpồl lơh sa bal ròng tam phan tàm dà Lý Hà Đông tàm ntum Chrôh Pơ Nan, kơnhòal Phú Thiện, càr Gia Lai. mờ bơta pơlam jơh nùs bơh ală cau jak chài mờ kuang bàng pơlam broă lơh sa, mìng tơ nơ\ 1 nam, mpồl lơh sa bal Lý Hà Đông neh gơtùi ngui công nghệ lơh gơlik sơntìl ka kròp dam. sơntìl ka kròp dăm   geh lơh gơlik ờ mìng nàng ròng tàm tơnau dà ơnàng 6 lồ bơh 19 nă cau tàm mpồl, mờ gam nàng tac tai. Pah nam, mpồl lơh sa bal lơh gơlik mờr 3 tơlak nơm ka sơntìl, mờ khà priă tac 1 nơm ka sơntìl là 170 rbô, neh lơh geh priă cồng mpồl lơh sa bal in rlau 300 tơlak pah nam. Ală cau tàm mpồl ròng ka kròp dam dờng tàm hìu nàng tac poac kung geh priă cồng mờr 100 tơlak pah nam. Tu\ do mpồl lơh sa bal gam tơr gùm bơtàu tơnguh tơnau dà ròng nàng gơtùi tơlik tac hờ lơgar ndai. Ồng Trần Ánh Đông kuang atbồ mpồl lơh sa bal Lý Hà Đông pà git:“ Mìng is bè bơta do den bơta kuơ lơh geh là loh làng ngan, tai bol a` neh git lơh gơlik ka sơntìl. Ka sơntìl den gơtùi đơs là lơh geh priă cồng uă ngan. Jơh ală bơta mờ bol a` ròng tàm do den ka kròp dam là buơn ròng ngan rlau jơh, là bơta ka bơh cau lơh broă sa dê, ròng bè lơi kung gơtùi kis. Bol a` tu\ do pal bơtàu tơnguh uă, lơh bè lơi lơh geh êt ngan 1 rbô 500 tấn pah nam nàng tơl tơlik tac hờ lơgar ndai, do là ka sa poac, mờ ka sa poac den he pal lơh geh kàr hơ\.”

Ròng ka kròp dam  cèng wơl cồng nha uă ngan, den tàng ngai sơ lơ geh uă hìu nhă tàm kơn hòal Phú Thiện mờ ờ uă tiah tàm Tây Nguyên ròng. Bè bi Đặng Văn Hà, ơm tàm ntum Ia Peng, kơn hòal Phú Thiện, neh lam sồr 15 hìu nhă tàm ntum nàng crơng gơs mpồl ròng tam phan tàm dà mờ tơr gùm tàm broă ròng ka kròp  dăm. ka do dờng mhar ngan, khà priă tac jơnhua, tu\ do rlau 40 rbô 1 ki\, mờ kuơ màng, ală cau kă bro tàm bòn dờng Pleiku blơi jơh ka bơh mpồl ròng geh. Den tàng ală cau tàm mpồl iăng nùs ngan tu\ ròng ka do. Bi Đặng Văn Hà atbồ mpồl ròng tam phan tàm dà ntum Ia Peng đơs:“ A` crơng gơs mpồl bơh nam 2010. a` go\ ờ uă cau tàm mpồl geh tơnau dà ơnàng ngan, mơya lơh broă ờ hềt geh cồng nha. Bơh hơ\ a` tơr gùm jơh 16 hìu nhă, ală hìu nhă geh tơnau dà ơnàng, mùl màl là bơh 3 sàu rlau hơđăng. Jơnau kờ` bol a` dê là đòm jat bal mờ gơp, dong bơtàu tơnguh. Dơ\ 2 là bol a` sồr cau lòt bơsram ală ơdu\ bơto pơlam nàng git ròng ka dà mrềt, mùl màl  là ka kròp. den go\ cồng nha lơh geh niam ngan, digơlan bol a` mìng ròng bơh 3 `hai gùl tus 4 nhai den ka neh dờng tus gùl ki\. Pơn drờm mờ nam lài, nam do hìu nhă a` neh bơtàu tơnguh uă ngan bè broă lơh sa.”

Bơta niam bơh ka kròp dăm dê là ròng is mìng 1 nơm gơ, halà ròng bơrlu\ mờ ka ndai nàng ngui jơh khà phan siam, den cồng nha lơh geh ndrờm uă. Den tàng, go\ dipal ngan mờ uă broă lơh ròng ka tàm Gia Lai đơs is mờ tàm Tây Nguyên đơs bal. bè bi Đặng Hữu Mùi ơm tàm bòn Hồng Hà ntum Ia Peng, kơnhòal Phú Thiện neh ngui sa kròp dam  nàng sa jơh phan siăm ala ka bồ pòng. Bi Mùi pà git:“ Hìu a` tu\ do lơh jat broă lơh anih suơn dờng tơnau dà, wàng ròng phan, tàm hơ\ tam pơ ò, kòi, ròng sur, iar. Ka geh tus 50% priă jền lơh geh pah nam. Ròng ka kròp dam den ờ huan geh kòp mờ ka do khat bè sa ngan, mơya mhar dờng, den a` go\ buơn ngan ròng.”

Tu\ do kơnhòal Phú thiện là tiah tac sơntìl ka kròp dam uă ngan càr Gia Lai mờ ờ uă tiah tàm Tây Nguyên.

…………………….

 Mờ ala\ cồng nha lơh geh bơh broa\ ròng ka kròp dam tàm kơnhoàl Phú Thiện, càr Gia Lai, cau ai tơnggit jơnau đơs neh geh dơ\ tìp mờ lùp jơnau tus mờ ồng Trịnh Quốc Việt  kuang at bồ Anih tờm  bơto pơlam broa\ lơh sa càr Gia Lai bè bơta pràn nàng ròng ka do tàm càr Gia Lai đơs is mờ tàm Tây Nguyên đơs bal:

-Ơ ồng,  broa\ ròng ka kròp dam tàm càr neh geh ròng ua\ tàm Gia Lai mbè lơi?

Ồng Trịnh Quốc Việt: Anih tờm bơto pơlam broa\ lơh sa bol a` neh lơh ờ ua\ tơnggu me bè broa\ ròng ka  kròp dam. Bơh nam 2009, bol a` neh geh Gah phan tàm dà 1 dong kờl tus 10 rbô nơm ka me, dam nàng  lơh gơs ka kròp dam do. Bol a` neh cèng ka me, dam rê, ròng tàm kơnhoàl Phú Thiện, tơnơ\ hơ\ bol a` geh bơyai lơh broa\ lơh nàng lơh gơs sơntìl ka kròp dam do. Mờ bol a`  neh lơh geh ka sơntìl do tàm mpồl lơh sa bal Lý Hà Đông tàm kơnhoàl Phú Thiện. Cồng nha bơh sơnrờp ai go\ niam ngan, tơnơ\ hơ\, cau kung geh sùm lơh gơs ka sơntìl do tàm bòn  lơgar,

-Ơ ồng, tus tu\ do, den cồng nha bơh broa\ ròng ka kròp dam mbè lơi?

Ồng Trịnh Quốc Việt: Ka  kròp do geh bơta niam la mhar dờng,  drà ka\ bro den kờ` ngan mờ pria\ tac tu\ do gam niam mờ chul chồl cau ròng ka. Den la bol a` neh lơh ala\ broa\ lơh ròng ka kròp tàm tơnau, ròng tàm hìu gu\. Ala\ broa\ lơh ndrờm go\, tu\ do gam geh cau ròng pơnjat tai ròng geh, pria\ ka tu\ do gam niam, geh cồng nha tàm broa\ ròng ka mờ cau ròng pơnjat tai bơcri nàng gàr niam cồng nha lài do geh lơh broa\ lơh lài.

-Ơ ồng,  ồng đơs mbè lơi bè bơta pràn ròng ka kròp dam  tàm Gia Lai đơs is mờ Tây Nguyên đơs bal?

Ồng Trịnh Quốc Việt: Gia Lai geh bơta pràn bơtàu tơngguh ròng ka tài bol he geh  mat dà dờng, ơnàng bè tơnau dà, dà bơtơt, dà croh dà dờng. Ka  kròp dam hala ka diêu hồng la ka bươn ròng, pria\ tac den gam yòm, di pal mờ tu\ do. Ca diêu hồng kung la dùl ka geh bơtờp is bơh ka kròp. Ka diêu hồng geh bơta niam la mhar dờng, ua\ poac mờ pria\ tac tu\ do den yòm rlau mờ ka kròp bè ờs. Den tàng, tu\ bol a` lơh lài broa\ ròng, den cau ròng ka kung sồr ròng bal ka diêu hồng ua\ rlau mờ ka kròp bè ờs.

-Ưn ngài ồng ua\ ngan!