VOV4.K’ho- Là tiah bền bơhiàn niam chài krơi is, geh bơhiàn kăc màng mờ geh brê bơnơm ai pà uă ngan ù tiah niam, kơnhoàl Kbang là tiah geh bơta pràn nhơl chờ uă ngan rlau jơh tàm tiah đah măt tơngai lik càr Gia Lai dê. Bơta geh ngan tàm tơngai lài, kơnhoàl neh geh uă broă rơndăp lơh, gùng dà bơtàu tơnguh nhơl chờ nàng ngui niam geh ală bơta pràn, bơta [ươn. Tàm hơ\, nhơl chờ mpồl bơtiàn gam cèng wơl cồng nha uă, mơkung dong kờl uă ngan nàng kơnhoàl in yal tơngi\t mờ prăp gàr bơhiàn niam chài bơh yau bơh cau Bahnar tiah do dê. Rơcăng wa\ rò sơnam pa sa tềp bơhiàn dà lơgar dê nam Tân Sửu 2021, bol he bal mờ Nguyễn Thảo cau lơh báo Anih Jơnau đơs Việt Nam tàm Tây Nguyên lòt còp [òn Stơr, xã Tơ Tung, kơnhoàk Kbang, càr Gia Lai nàng lùp sền bè broă lơh nhơl chờ mpồl bơtiàn tiah do.

Tơnơ\ dùl nam bòl glar, uă bơta kal ke, hìu bơnhă mò Nguyễn Thị Hồng Hạnh ơm tàm [òn dờng Hồ Chí Minh neh rwah kơnhoàl Kbang, càr Gia Lai nàng lơh anih lòt còp, ơm rlô pràn să. Mò Hạnh pà gi\t, nàng geh sền gi\t bơta niam chài kòn cau tàm tiah do dê, hìu bơnhă mò neh sac rwah ơm bi\c wơl mang tàm homestay tàm [òn tam lơh Stơr, xã Tơ Tung. Mìng tơnơ\ 2 ngai ơm tàm do, jơh dùl hìu neh gơlơh kờ` ngan mờ ală phan sa bơh yau [alhiă ngan mơya sa bơkah ngan bè iar buh sa mờ piang prùh, cik boh gar rơnga; nha bùm blàng gơm mờ blơn bơtăng, sur buh tàm ding gle…Tàm do, mò Hạnh gam geh sền ală cau chài dròng cing, đơs pơnđik, tà` phan, tà` ồi. Jơh ală bơta hơ\ bal mờ bơta rềp mềl bơh làng bol tiah do dê neh lơh mò Hạnh in gơlơh kờ` ngan mờ sơlơ gơboh kờ` tai kòn bơnus mờ bơta niam chài Tây Nguyên dê. Mò Hạnh pà gi\t: Lòt còp gùt dar ù tiah Kbang do, a` geh sền mpồl tam ya cing mồng gơlơh niam ngan, bơta niam chài Kbang tơngo\ bơta lơi hơ\ pơnrơ is ngan tàm kơnhoàl ù tiah he dê. Ngan là geh lòt còp wơl tiah do. Kơ\p kờ` là tu\ lòt còp wơl den Kbang sơlơ bơtàu tơnguh rlau tai, sơlơ ngai sơlơ bơtàu tơnguh mờ pas sơm rlau.

Ồng Đinh Grêng deh nam 1964 ơm tàm [òn tam lơh Stơr, xã Tơ Tung pà gi\t, pah ngai, Tiah tềl lời wơl [òn tam lơh Stơr wa\ kờp bal pơgăp bơh 20 tus 30 nă năc bơh uă càr, [òn dờng lòt còp. Den tàng bè hơ\ mờ bơta bơto pơlam bơh kuang bàng gah niam chài kơnhoàl dê, làng bol tàm [òn tàm bơto tơngkah bal mờ gơ\p sền gàr sàng goh gùng [òn, jơng gùng tùng rềng, hìu đam; ba` sơrbì sồ siă, sền gàr chi che nàng sền gàr ù tiah [òn lơgar. Ală hìu bơnhă drơng ơm bi\c ai năc lòt nhơl in gam geh bơto pơlam tai bè tru\ gơm phan sa lơh geh bơta sàng goh, bơta chài tơm bơh bơr wa\ rò năc ơm bi\c. Mpồl dròng cing [òn Stơr mờ ồng là cau tàm mpồl kung lơh ngan dròng ală jơnau cing chờ hờp, duh hồl ngan rlau jơh nàng yal mờ năc lòt nhơl in bè bơta niam chài krơi is ngan bơh jơi bơtiàn he dê. Ồng Đing Grêng, đơs: Bơta niam chài cing mồng bơh cau Bahnar bol a` dê uă ngan mờ niam bơne\ ngan. Tàm pah dơ\ tus ngai lơh chờ `ô lir bong, chờ mu\t hìu pa, sa rơpu, `ô bau, ies tơ\p [ồc cau chơ\t ndrờm geh lơm ală jơnau dròng cing krơi is. Tu\ năc lòt nhơl tàm do, bol a` geh dròng jơnau cing “Chờ tam lơh pha lin”. Jơnau dròng cing do tơngo\ bơta chờ hờp chờ hờ` bơh làng bol kòn cau Bahnar dê tàm nam 1975, tu\ dà lơgar tơrgùm dùl, làng bol geh ơm kis khăt gơboh. Jơnau dròng cing do geh săp ntar mhar, chờ hờp duh hồl.

Bi Đinh Mỡi, kuang bàng Cơldu\ lơh broă Niam chài yal tơngi\t jơnau kơnhoàl Kbang, drơng kơnòl broă Tiah tềl lời wơl {òn Tam lơh Stơr, xã Tơ Tung pà gi\t tai: Năc lòt còp [òn Stơr geh sền dròng cing mồng, ală phan ngui đơs crih bơh yau bè đờng goòng, ală jơnau pơnđik Bahnar. Jơh ală ndrờm bơh làng bol tàm [òn dê lơh. Kơnờm geh nhơl chờ mpồl bơtiàn mờ làng bol tiah do lơh geh priă jền, mờ broă prăp gàr bơhiàn niam chài bơh yau cau Bahnar dê kung geh cồng nha rlau.

Ồng Nguyễn Đình Chi, Kuang ătbồ Phòng Văn hoá, Thông tin kơnhoàl Kbang pà gi\t, tu\ do kơnhoàl geh 4 [òn nhơl chờ mpồl bơtiàn là [òn Chiêng tàm thị trấn Kbang, [òn Mơ Hra, [òn Kjang tàm xã Kông Lơng Khơng mờ [òn tam lơh Stơr, tàm xã Tơ Tung. Bơh nam 2017 tus tu\ do, Ủy ban Nhân dân kơnhoàl Kbang neh geh 2 broă rơndăp lơh bè broă bơtàu tơnguh nhơl chờ mpồl bơtiàn tàm do. Jăt mờ hơ\, bơh tu\ do tus nam 2025, kơnhoàl lơh nền geh bơ\t bơtàu geh 7 [òn nhơl chờ mpồl bơtiàn tàm ală xã Sơn Lang, Tơ Tung, Krong, Đăk Krong, Kông Lơng Khơng mờ thị trấn Kbang, lơh geh jơnau kờ` lòt nhơl bơh rlau 2 rbô nă năc dê pah nam. Jăt mờ hơ\, ală tiah gam lơh jăt ală broă lơh loh làng bè lơh wơl ală broă lơh ờs mờng bơh yau bè [e\ tơrnờm, tà` phan, tà` ồi, mòn đờng goòng phan ngui đơs crih jơi bơtiàn kòn cau, ală phan ngui tàm rài kis ờs mờng pah ngai làng bol dê…nàng drơng năc lòt nhơl in còp sền nàng gi\t. Bal mờ hơ\, tu\ do kơnhoàl kung neh gàr geh 90 mpồl dròng cing kơnòm dềt, bal mờ gi\t nđờ rhiang mpồl dròng cing bơh ală [òn dê nàng kờ` prăp gàr ù tiah niam chài cing mồng. Ồng Nguyễn Đình Chi, pà gi\t: Broă lơh nhơl chờ mpồl bơtiàn geh kơnhoàl lơh nền bơh nam 2019 tus nam 2020, wèt tus nam 2025 jăt gùng dà ai nhơl chờ mpồl bơtiàn lơh bơnàng jă ai prăp gàr bơta niam chài, ai prăp gàr bơta niam chài nàng lơh nhơl chờ mpồl bơtiàn. Bol a` lơh sùm ală dơ\ pơrlòng cing mồng, lơh wơl ală dơ\ lơh yàng, lơh chờ, broă lơh bơhiàn bơh yau cau kòn cau dê, bơcri priă bơto pơlam cau chài. Pah nam, kơnhoàl ndrờm bơyai lơh ală broă lơh hơ\ gơ jăt bal mờ ngai chờ nhơl chờ.

Broă lơh nhơl chờ mpồl bơtiàn tàm [òn Stơr, xã Tơ Tung, kơnhoàl Kbang gam là gùng dà bơtàu tơnguh kơ\ kơl jăp, dong tiah do ngui geh bơta [ươn kah yau, mờ gam prăp gàr geh bơta niam chài ờs mờng bơh yau cau Bahnar dê geh cồng nha mờ geh kuơ ngan ngồn rlau.

Cau cih Nguyễn Thảo- Cau mblàng Lơ Mu K’Yến