Còp ala\ tờm sầu riêng  kis neh rlau mờ dơ\ gơbàn chơt dùl ròt pa do,  mò Lê Thị Năm kis tàm [òn Tân Tiến, xã Ea Yông, kơnhòal  Krông Pach, càr Daklak, kơp kờ` bè bơta kis dờng  gơs wơl bơh suơn chi. Mò pà git,   suơn  hìu mò geh tam 132 tờm sầu riêng, nam lài plai geh mờr 30 tấn, tac geh rlau 1 tơmàn pria\. Gơya tàm bồ nam do, jơh mờ suơn chi gơbàn kòp,  tàm di 1 nhai chơt 40 tờm. Ua\ ngan ala\ tờm gam kis gam  tam dra\ mờ kòp. Mò Năm neh hìu hờ Hìu sơnơm chi tam,  geh anih lơh broa\ tềng trạm tam phan mờ sền gàr phan tam kơnhòal Krông Pach kơnờm mờ ala\ bác sĩ, kỹ sư chi tam rê tus tàm suơn sền  mờ geh  jơnau mblàng bơta chài. Tơnơ\ dùl tu\ tơngai  bồm sơnơm nhap nhar, suơn sầu riêng neh  ai go\ gơ kis wơl. Mò Lê Thị Năm ai git:

Bơh ngai geh  dờp geh  broa\ pơlam bơh als\ bác sĩ,  kỹ sư  lơh broa\ sa suơn sre bơh tàm Hìu sơnơm chi tam càr, den a` neh go\ cồng nha niam, ala\ bác sĩ neh pơlam a` in git  broa\ đal git ờ ua\ bơta bơh chi tam gơbàn kòp mờ broa\ pơlam klài sơnơm di khà di pal nàng rcang sơndra\ kòp, geh tu\ gam tus tàm suơn  a` dê kờ` dong a` broa\ rcang sơndra\ kòp mờ broa\ klài sơnơm di khà.

Tàm ala\ xã Ea Yông, Ea Kênh mờ thị trấn Phước An, kơnhòal Krông Pach, càr Daklak, tàm 3 nhai rềp do,  bơta tờm sầu riêng gơbàn chơt dùl ròt, geh lơh gơbàn aniai hòac hươr ua\ ngan bè lơh sa,  geh lơh cau tam sầu riêng ờ suk ngan. Bal mờ gah lơh broa\ geh gơnoar, ala\ bác sĩ di Hìu spnơm chi tam Daklak neh lơh ngan bal mờ làng bol jòi gùng nàng  lơh jơh kòp.

Cồng nha la, neh jòi git bơh tài gơbàn lơh rlau 470 lồ sầu riêng tàm Krông Pach gơbàn kòp bơh  bơsềt Phytothora Palmivora mờ Rhizoetonia Solani. 2 bơta bơsềt do lơh geh  sầu riêng gơbàn ồm rơyas,  ồm tờm,  gơ jrùh nha tờm sầu riêng. Gơ lơh geh lơh gơbàn kòp ua\, lơh aniai tàm ba\ ù ơnàng la bơh  tàm ala\ nam do,  suơn chi geh  tơnhàu  ua\ ngan. Làng bol geh ngui ua\ ngan sơnơm lơh bơchul tờm, tuh phơng hóa học lơh sầu riêng plai ua\ ngan lơh tờm gơbàn ờ sô, tơmù bơta pràn, Bal mờ hơ\,  bơh ala\ nhai lồi nam 2016 mìu jo\ jòng tàm do geh lơh òi tàm ù, tam tờm chi gơguh ua\, dong  tơl bơta  lơh kòp gơbàn ua\, bơtờp pràn. bal mờ broa\ geh  dong bơto, ala\ bác sĩ bơh Hìu sơnơm chi tam Daklak geh dong cau lơh sa suơn sre lơh ngan bồm sơnơm, nàng  ròng chi ua\ rlau.

 Tàm ala\  bơta ta\ pơ gồp sơnrờp bơh Hìu sơnơm chi tam, Trạm tam phan mờ sền gàr phan tam geh làng bol [òn lơgar pin dờ`. Ồng Hà Minh Tâm, Chủ tịch Hội nông dân xã Ea Yông, kơnhòal Krông Pach đơs:

Kơp kờ` bơh làng bol cau lơh broa\ sa mờ hìu sơnơm chi tam  do la bơyai lơh ala\ ơdu\ cri bơyai,  geh bơto pơlam làng bol git wa\ geh, dờp git geh ala\  kòp bơh ala\ bơta chi tam bè sầu riêng, bơ, nàng làng bol geh bồm sơnơm lơh niam di pal. Mơ kung geh lip gơs ala\ sra\ nggal, ala\ pang sra\ nàng  cau geh sền mờ tơr`a, ai bơta mờng kờ` git blơi sơnơm lơi kờ` sơm kòp chi tam in di pal, pleh broa\ blơi sơnơm ua\ ir geh lơh kòp ờ mìng ờ jơh mờ gam geh lơh hòac hươr gời pria\ jền.

Ồng Nguyễn Văn Hưng,Trưởng phòng Đah sền gàr phan tam, drơng broa\ broa\ lơh Hìu sơnơm chi tam Daklak ai git: ‘’Hìu sơnơm chi tam’’ mùl màl la bơta sơnđan bơh broa\ lơh ‘’Lơh geh, đơng pơlam, hìu sơnơm sền gar pràn tus chi tam mờ geh ngui dữ liệu tàm ngân hàng git wa\ chi tam’’, geh mut lơh tàm Daklak bơh nhai 7 nam 2016. Broa\ lơh geh lơh bal bơh Trung tâm sền sơnơng sinh học lơh broa\ sa suơn sre Dunia CABI mờ Viện khoa học nông lâm nghiệp Việt Nam. Tàm hơ\ chi cục tam phan mờ sền gàr phan tam Daklak mut lơh  4 ‘’Hiu sơnơm chi tam’’ tàm ala\ kơnhòal: Krông Pach, Cư\ Kui`, Cư\ Mgar mờ thị xã Buôn Hồ. Rlau 20 na\ kỹ sư lơh broa\ sa suơn sre neh dờp sra\ la bác sĩ bơh Hìu sơnơm chi tam, nhap nhar ngan ala\ broa\ lơh sền gàr chi tam, dong mblàng bơta chài dong làng bol cau lơh broa\ sa. Ồng Nguyễn Văn Hưng ai git:

Bè broa\ lơh, bơta krơi bơh gah dê la bơdĩh  broa\ yal tơnggit lài kòp, tu sa naiai  tàm ala\ bơta chi tam, den kung geh dùl bơnah bè tam jàu  khoa học kỹ thuật, ngan la tàm gah sền gàr phan tam. Bal mờ hơ\, hìu sơnơm chi tam neh tơngguh tai dong kờl làng bol in git  mờ geh ngui niam sơnơm tu, ờ do ờ da\, mờ geh cồng nha. Bol a` kung kơp kờ` ala\ kơna\ dong kờl hìu sơnơm in ờ ua\ phan bơna nàng tu\ làng bol cèng phan kòp tus den bác sĩ geh ma\y sền kờ` geh pơlam di pal rlau.

Mut lơh broa\ ờ hềt tus dùl nam,mơya hìu sơnơm chi tam tàm Daklak neh geh ua\ bơta lơh ngan dong làng  bol  rcang sơndra\ tu sa aniai, geh ai  ala\ broa\ ơla, phan bơna broa\ lơh sa nàng lơh sa geh cồng nha. Tơnggu me jo\ jòng bơh ala\ Hìu sơnơm chi tam tàm Daklak geh  pơlam tus tơngguh cồng nha git wa\ bơh mpồl bơtìan, ua\ ngan la  cau lơh broa\ sa bè bơta chài tam mờ sơng ka sền gàr chi tam đơs bal, pơ gồp bal bơtàu tơngguh kơljap lơh broa\ sa suơn sre.

                                   Cau cih mờ yal tơnggit K’ Brọp