VOV4.K’ho - Tàm ala\ nam do, geh bơta dong kờl bơh gơnoar atbồ mờ gah lơh broa\ geh gơnoar kơnhoàl Kon Plong, càr Kon Tum, git nđờ rhiang hìu nha\ làng bol neh geh geh tờm  chi lơh sơnơm lơh geh tơl  chi lơh sơnơm tac geh pria\ mờ cau tam kung geh pria\ jền  sùm sơl. Bulah, bơta dờng,  ba\ ù tam gam ờ hềt ua\ mơya broa\ lơh tam tờm sơnơm tàm Kon Plong neh dong ua\ hìu nha\ geh tai pria\ jền,  rhời tơmù rbah, lơh pas di pal.

Ai git  tam chi lơh sơnơm la phan tàm  ngan bơh [òn lơgar,  kơnhoàl Kon Plong, càr Kon Tum neh geh ua\ ngan broa\ lơh nàng sền ròng bal  mờ dong kờl làng bol bơtàu tơngguh tam sơnơm. Ồng Trương Ngọc Tuyền, Phó kuang atbồ bồ Phòng Nông nghiệp mờ Phát triển Nông thôn kơnhoàl Kon Plong ai git: Kờp du\ tàm nam 2017, kơnhoàl geh dong kờl làng bol cau lơh  broa\ sa tam pa 78 lò tờm chi lơh sơnơm, sền do la chi tam tờm ngan geh dong làng bol lik klàs rbah, bơtàu tơngguh lơh sa:

Bơh bơta mùl màl  bơh trồ tiah, ù tiah bơh  ala\ tiah geh ala\ chi tam lơh sơnơm hòn gơs niam tàm tơngai lài, mơ kung kơnhoàl geh mut lơh tơ lòng lài ờ ua\ chi tam lơh sơnơm mờ  gơ ai cồng nha niam. Bơh hơ\,  tus tu\ do broa\ lơh bơh UBND kơnhoàl tam ờ ua\ chi tam lơh sơnơm tờm ngan bè Hồng Đẳng Sâm,  tờm Đương Quy,  lan kim tuyến,  sa nhân,  rmit mờ prền lò.  Broa\ lơh geh mut lơh la kơnhoàl geh lơh bal ala\ khà pria\ bơcri bè broa\ lơh tơmù rbah, pria\ broa\ lơh bơt  bơtàu [òn lơgar pa, pria\ 30a, 135 bơh Chính phủ nàng  geh dong kờl sơntìl làng bol in tam ua\.

Bơh bơta sền gròi, dong kờl bơh UBND kơnhoàl Kon Plong,  ba\ ù tam  tờm  chi lơh sơnơm  slơ ngai slơ geh rề ơnàng tàm suơn hìu, ù  lơh mìr bơh làng bol. Ồng A Ming, Chủ tịch UBND xã Mang Cành ai git: Jat rơndap broa\, nam do gơnoar atbồ xã geh dong kờl  làng bol, ngan la hìu nha\ rbah bơtàu tơngguh 9 lồ Hồng Sâm Đẳng, 1 lồ tờm Đương Quy mờ 15 lồ prền lò. Bal mờ hơ\,  broa\ bơsong geh drà ka\ bro nàng geh tac chi sơnơm kung geh sền kuơ. Xã neh ky\ sra\ mờ Kong ti TNHH Sơn Trung Du nàng ka\ bro phan  tam lơh sơnơm làng bol in. Ồng A Ming ai git:

Xã geh lơh broa\ lơh sra\ nàng blơi jơh phan tam geh den tàng làng bol iang nùs ngan tàm broa\ tam tờm chi sơnơm. Tus tu\ do,  ua\ hìu nha\ làng bil dan cih mat tam gơl bơh chi tam ndai tus chi tam  chi lơh sơnơm bè đương quy, sâm dây, rmit mờ prềt lò.

Kờ` dong làng bol lơh mờng mờ broa\ chài tam,  sơng kah tờm chi sơnơm, kơnhoàl Kon Plông neh ai cau kuang chài tam tus hờ tiah tam, geh bal mờ ala\ cau kuang hờ [òn  bơto pơlam,  geh pơlam làng bol jat broa\ lơh at tê sơndio broa\. Kơnờm  bè hơ\ mờ broa\ mut lơh tam chi lơh sơnơm tàm kơnhoàl Kon Plong geh lơh buơn boài. Kỹ sư Bùi Văn Sơn, cau kuang lơh broa\ tàm phòng Nông nghiệp mờ Phát triển nông thôn kơnhoàl Kon Plong ai git:

Tus tu\ do, tàm ala\ hìu neh git ala\ broa\ lơh tam tờm sơnơm đương quy. Broa\ lơh tam bol a` dê geh lơh bal mờ gơnoar atbồ [òn lơgar geh pơlam nền nòn ai tơl hìu nha\ nàng ala\ hìu nha\ geh git ngan broa\ lơh bơh tềng lơh ù tus tềng tơnhàu. Tu\ lơi làng bol git ngan den hơ\ sồng  lơh geh dùl cau geh pơlam làng bol geh  pơlam tai.

Cồng nha bơh broa\ lơh bè broa\  lơh bơtàu tơngguh ua\ chi tam lơh sơnơm tàm làng bol bơh kơnhoàl Kon Plong neh go\ loh ngan. Lài do, hìu nha\ lo\ Y Bôn kis tàm [òn Tu Rằng, xã Măng Cành mìng tam  bùm blàng lơm tàm  mìr mờ tam kơphe lơm tàm suơn hìu nha\.  Geh gơnoar atbồ xã lam sồr,  dong kờl sơntìl,  geh cau kuang  bơto pơlam bơta chài, lo\ Y Bôn neh tam tơ lòng mờr  5 chuờng sâm đương quy. Tơnơ\ mờr 4 nhai sền gar sơng ka,  suơn đương quy bơh hìu nha\ lo\ Y Bôn neh hòn  gơs niam. Bulah  ờ hềt tus tu\ tơnhàu mơta neh geh cau ka\ bro lòt lùp pơrgon blơi mờ khà pria\ 500 rbô dùl kg. Lo\ Y Bôn  ai git,  hìu nha\ neh bơyai la tàm kàl tus geh  pờ ơnàng tam Đương quy.

Kung bơh broa\ lơh bơtàu tơngguh tam tờm sơnơm, ua\ hìu nha\  tàm Kon Plông neh geh pria\ ua\ kơnờm geh tac phan lơh sơnơm mờ tac sơntìl. Bè broa\ lơh tam sơnơm Hồng Đẳng Sâm gơ  tac yòm geh hìu nha\ bi A Ha kis tàm [òn Đak Lanh xã Măng Bút. Pah nam hìu nha\ bi A Ha  tơnhàu geh 2, 3 jơt tơlak pria\ bơh tac sơntìl mờ tac kơnuh sơnơm Hồng đẳng sâm. Nam do  bi A Ha geh sa\ tờm bơtờp is sơntìl nàng pơ ơnàng suơn Hồng Đẳng Sâm  mờ sền do bè la tu\ nàng gơ gơs hìu nha\ geh pria\ jơnhua đau. Bi A Ha ai git:

Go\ suơn chi tam bè do a` gơ lơh chờ ngan, go\ làng bol tàm [òn  kung bè hơ\ sơl, hìu lơi kung bè hìu hơ\.  A` jat bơsram bơta chài tam bơh gah broa\ lơh neh pơlam a` in.

Ờ mìng  dong làng bol cau lơh broa\ sa tam geh tờm  sơnơm nàng tơngguh cồng nha geh, bơtàu tơngguh rài kis, kơnhoàl Kon Plong gam sền kuơ broa\ ròng, prap gàr, bơtàu tơngguh  chi sơnơm geh is tàm brê, sền do la bơta kuơ dờng ngan làng làng bol dờp atb sền gàr brê. Kơnhoàl neh lòt sền, rơndap broa\ 615 lồ brê nàng prap gàr, tơnhàu ngui ala\ bơta tờm sơnơm jat gùng kơljap. Ồng Trương Ngọc Tuyền, Phó kuang atbồ Phòng Nông nghiệp mờ Phát triển Nông thôn kơnhoàl Kon Plong  ai git:

Ai bơh bơta sền gròi wơl brê neh jàu ai làng bol in nàng sền gar tàm tiah he dê sền gàr den UBND kơnhoàl geh  ai git ờ ua\ bơta  chi sơnơm neh geh tàm brê  sền gàr bơh làng bol, tàm hơ\ geh lơh ngan tàm ờ ua\ bơta chi sơnơm lơh pràn sa\, ala\ bơta chi tờm ce jrang,  tờm prìt brê,  tờmtáo mèo gam sơnđan la sơn tra nàng tam. Tam ua\  chi  lơh sơnơm tàm kơnhoàl gam lơh jat di  broa\ lơh jat kơrnuat sồ 1976 nam 2013 bơh Thủ tướng Chính phủ  mờ broa\ lơh bơtàu tơngguh phan  lơh sơnơm bơh càr Kon Tum tus nam 2020 mờ geh broa\ lơh tus nam 2030 den kơnhoàl gam mut lơh mờ  bơh sơnrờp geh phan tac tàm drà ka\ bro.

Broa\ lơh gơnoar atbồ dong kờl làng bol bơtàu tơngguh ua\ tờm chi sơnơm tàm kơnhoàl Kon Plong, càr Kon Tum neh chồl guh cồng nha  bơta pràn bè ù tiah, trồ tiah bơh [òn lơgar. Bal mờ hơ\, broa\ lơh do neh dong làng bol bơtàu tơngguh pria\ geh, tơmù rbah, bơtàu tơngguh lơh sa kơljap.

                           Cau cih mờ yal tơnggit K’ Brọp