VOV4.K’ho-Tàm càr Kon Tum bùm blàng kơnuh geh ală hìu măy lơh gơlik phan blơi mờ khà priă mờr 3 rbô đong dùl ki\, jơnhoa ngan tàm uă nam rềp ndo.

Mơya, ờ hềt thàn chờ hờp den neh kơlôi rơcang tơn gam là nùs nhơm kơlôi rơcang bal bơh cau tam tờm chi tam do dê tàm kơnhoàl Đăk Tô, càr Kon Tum, dùl tàm ală tiah tam bùm blàng uă ngan bơh càr dê.

Gơbàn jơnau do là tài bơh rlau 1 rbô lồ bơh làng bol tàm do dê neh gơtìp bơtờp kòp cồng pơr nơs. Bal mờ lơh gơbàn hoàc hươr bè cồng nha lơh geh mờ bơta niam bùm blàng dê, làng bol gam dùl jơnau kơlôi rơcang uă ngan tai hơ\ là ờ hềt jòi geh sơntìl bùm blàng nàng ala tàm kàl tam bùm blàng pa neh tus.

Gam geh hìu măy blơi mờ khà priă jơnhoa ngan tàm bàr pe nam rềp ndo, tus mờr 3 rbô đong tàm dùl ki\ bùm kơnuh mơya, uă hìu bơnhă tàm xã Tân Cảnh, kơnhoàl Đăk Tô kung gam ờ gơtùi chờ hờp sơl tài bơh tờm bùm blàng gơtìp kòp cồng pơr nơs.

Bi Nguyễn Văn Khởi, ơm tàm thôn 2, xã Tân Cảnh pà gi\t: Hìu bơnhă bi tam 5 sàu bùm blàng lời bơh nam lài tus nam do. Dơ\ rồ tơnhàu bùm pa do tồn lah êt ngan kung là lơh geh pơgăp bơh 20 tấn kơnuh rlau hơđang, mơya cau mờ gi\t là tài bơh tờm bùm blàng gơtìp kòp den tàng cồng nha lơh geh gơmù uă ngan.

Hoàc hươr gam uă rlau tai gơ wèt tus mờ hìu bơnhă rồ tơnhàu bùm lơyaì, tài bơh sơlơ lời jo\ den bùm blàng sơlơ roh [òk bùm mờ gơtìp ồm kơnuh. Bi Nguyễn Văn Khởi, đơs bè do:

 “Tàm ù tiah Đăk Tô a` do, uă ngan là mìng tam sơntìl bùm blàng KM 94 lơm mờ sền bal là ndrờm neh gơtìp kòp jơh. Gơtìp kòp mờ tơnhàu tàm bồ nhai 9 den gơ kung geh đau sơl, ai dilah mờ lời tus nhai 12 nam lài tus tơn tàm nhai 1 nam tơnơ\ hơ\ sồng tơnhàu den là cồng nha lơh geh gơmù gơmù pơgăp bơh 30 tus 40%, tài bơh uă kơnuh gơ neh gơtìp nsồp, gơtìp ồm cồng nha ờ geh”.

Xã Tân Cảnh geh rlau 1 rbô lồ bùm blàng tàm kờp jơh bă bùm 6.500 lồ tàm jơh gùt kơnhoàl dê. Tơrgùm kờp bơh gơnoat atbồ xã do dê pà go\, neh geh 350 lồ bùm blàng bơh làng bol dê gơtìp bơtờp kòp cồng pơr nơs bal mờ ală bơta gơ tơngo\, bè: cồng, lơngkòt bơh tờm bùm blàng dê gơtìp chơ\t ro, nha dềt jèt mờ kră, ală kồ bùm gơlơh lơyah wơl…

Ồng A Chiến, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân xã Tân Cảnh pà gi\t, tàm ală bă bùm gơtìp kòp, cồng nha bùm blàng lơh geh gơmù bơh 10 tus 30%, bơnah [òk bùm gơmù bơh 20 tus 30%, lơh gơbàn hoàc hươr uă ngan cau lơh broă sa in. Ồng A Chiến, đơs tai bè do:

 “Tàm bơta geh ngan tàm tơngai pa do, den uă hìu bơnhă tam geh bơcri priă sơngka sền gàr niam ngan. Kờp du\ digơlan cồng nha lơh geh tàm dùl lồ là bơh 40 tus 50 tấn. Mơya tàm ală tu\ rồ tơnhàu bùm, bơnah bùm blàng lơh geh tu\ tơnhàu gơmù uă ngan gam geh 30 tấn lơm tàm dùl lồ, ờ go\ lơh geh cồng nha.

Gơbàn jơnau do, lài ngan là tài bơh tờm bùm blàng croă` ờ gơtùi dờng. Geh kơnuh bùm mơya bùm blàng mìng geh dùl êt lơm [òk, mìng geh dà lơm, khà priă phan bơna ờ uă. Dơ\ bàr tai là làng bol sùm lời gàr wơl tờm 2 nam mơya, tu\ neh gơtìp kòp den là ờ gơtùi lời gàr ờ. Sơlơ lời den bùm blàng nam dơ\ 2 sơlơ gơtìp kòp, sơlơ gơtìp ồm tai. Cồng nha lơh geh geh tu\ dùl lồ mìng tơnhàu geh pơgăp 50% lơm”.

            Tơrgùm kờp bơh kơnhoàl Đăk Tô dê, tu\ do neh geh rlau 1 rbô lồ bùm blàng tàm kờp jơh 6.500 lồ bùm blàng bơh jơh gùt kơnhoàl dê gơtìp bơtờp kòp cồng pơr nơs lơh aniai. Ală xã geh bă bùm gơtìp kòp uă, là: Pô Kô 410 lồ, Tân Cảnh 350 lồ, Kon Đào mờr 200 lồ…

Ồng A Quang, Phó Kuang atbồ Phòng Nông nghiệp mờ Phát triển nông thôn kơnhoàl Đăk Tô, pà gi\t: Gơbàn jơnau do là tài bơh tàm sùm 20 nam do, làng bol tàm kơnhoàl mìng tam dùl sơntìl bùm blàng lơm hơ\ là sơntìl bùm blàng KM 94. Ồng A Quang, pà gi\t:  

“Sơntìl làng bol lời gàr wơl bơh lài, tu\ do bàr pe sơntìl bùm gơ neh gơtìp kòp lài. Làng bol lời wơl sơntìl bùm gơtìp bơtờp kòp den tàng gơ lơh bơtờp rơhời jat pah nam.

Nam do, uă bă bùm blàng gơtìp kòp uă ngan. Phòng neh bal mờ Trạm Sền gàr phan tam, UBND ală xã, thị trấn lòt sền bơh sơnrờp bă bùm blàng tàm ù tiah ală xã mờ geh bùm blàng gơtìp kòp cồng pơr nơs den bă bùm gơtìp kòp là pơgăp 1 rbô lồ”.

Bal mờ hoàc hươr bè cồng nha mờ bơta niam bùm blàng tài bơh kòp cồng pơr nơs lơh aniai, làng bol tàm kơnhoàl Đăk Tô gam kơlôi rơcang ngan tai, hơ\ là ờ hềt jòi geh sơntìl bùm blàng ndai nàng ala tàm tu\ kàl tam bùm blàng pa neh tus.

Tu\ do, làng bol rơ\p pa rơcang lài geh sơntìl ờ gơtìp kòp cồng pơr nơs lơm nàng tam tàm bă ù pơgăp 3 rbô lồ. Rlau nggùl khà bă ù gam wơl, uă ngan kung gam pal ngui sơl sơntìl bùm neh bơtờp kòp. Gùng dà jòi sơntìl bùm blàng sơntìl ndai nàng ala ndrờm bè là ờ rơgơi tài bơh kàl tam bùm blàng pa neh tus.

Ồng Vũ Văn Đãn, Phó Chi cục Trưởng Chi cục Tam phan mờ Sền gàr phan tam càr Kon Tum dê, pà gi\t:

“Sơntìl bùm blàng pa do tài lơyaì ir den tàng ờ gơtùi rơcang lài ai tam gơl tàm kàl tam bùm tus do. Dùl êt ngan, Phòng Nông nghiệp kung neh lòt lùp mờ ală tiah sơl. Tàm Tây Ninh sơntìl tu\ do ờ huan geh uă tài khi neh geh broă rơndăp lơh tăc bơh gờ`”.

 Tềng đap broă làng bol tàm kơnhoàl Đăk Tô pal tam wơl sơntìl bùm blàng neh bơtờp kòp cồng pơr nơs aniai tus cồng nha lơh geh mờ bơta niam kàl tơnhàu tus, gah lơh broă geh gơnoar càr Kon Tum bơto yal lài làng bol in lòt tus tàm ală tiah ndai tàm càr nàng lùp blơi sơntìl; geh broă lơh tam phan tàm pơdar mờ ờ go\ di tam mìng bùm blàng lơm gời bè tu\ do; tàm ală tu\ tam, sơngka sền gàr pal lơh jat di ală jơnau bơto pơlam, ơn tơl phơng nàng bùm blàng geh tơl pràn sơndră wơl mờ kòp…

Mơya, do kung mìng là gùng dà broă lơh jal mhar tềng đap mat lơm. Bè jo\ jòng, den cau tam bùm blàng tàm kơnhoàl Đăk Tô đơs is mờ tàm càr Kon Tum đơs bal kờ` geh sơntìl bùm blàng pa ala mờ sơntìl bùm blàng KM 94 neh gơtìp kòp cồng pơr nơs!

Cau mblàng mờ yal tơngi\t- Lơ Mu K’Yến