VOV4.K’ho- Tài bơh khà priă rơmi\t nam lài gơguh jơnhoa bơh 7 rbô tus 10 rbô đong dùl ki\ kơnuh ris, den làng bol nam do, làng bol càr Daklak tàm đòm jat gơ\p tam uă ngan tờm rơmi\t bal mờ jơnau kơ\p kờ` là geh lơh geh priă jền bơh tờm chi tam do. Mơya, broă rề ơnàng bă ù mờ tam uă is tờm rơmi\t ờ go\ jat broă rơndăp lơh geh cèng wơl cồng nha kơ\ kơl jăp halà ờ? 

Hìu bơnhă ồng Phạm Văn Khu kis tàm xã Cư\ Huê, kơnhoàl Ea Kar, càr Daklak geh 6 sàu kơphê, mơya kơphê neh mu\t tàm tơngai kra jo\ sơnam den tàng priă lơh geh ờ tơl nàng ngui sa tàm rài kis hìu bơnhă dê.

Nam 2016 lài do, hìu bơnhă ồng tam tàm bơrlu\ bal rơmi\t tàm 6 sàu kơphê, tơnơ\ 9 nhai, hìu bơnhă ồng lơh geh mờr 100 tơlak priă tơnơ\ tu\ kờp jơh priă tă lơh. Sền go\ cồng nha lơh sa uă bơh tờm chi tam do, mờ ờ huan roh uă tai tu\ tơngai sơngka sền gàr den tàng bồ kàl mìu nam do, ồng Khu pơn jat tai tam bơrlu\ bal tờm rơmi\t mờ rề ơnàng tai bă ù tam tờm rơmi\t ala bă ù tam tơngời lài do bơh hìu bơnhă dê. Ồng  Phạm Văn Khu, đơs:

“Tờm rơmi\t tam bàr pe nam do kung tăc yòm sơl, cau kă phan tàm tiah do blơi tơn ờ go\ pal lòt tăc tàm tiah ngài hơ\”.

Tềng đap cồng nha lơh sa bơh tờm rơmi\t dê cèng wơl, tu\ do, uă làng bol tàm ù tiah càr Daklak dê khin cha rề ơnàng bă ù tam lơh tus bă ù tam rơmi\t gơguh uă nisơna. Kuơmàng là tàm 2 kơnhoàl: Krông Pach mờ Ea Kar.

Ồng Hồ Tấn Cư, kuang atbồ Phòng Nông nghiệp mờ phát triển nông thôn kơnhoàl Ea Kar, pà gi\t, jat broă rơndăp lơh sa kàl mìu nam 2017 dê, den jơh gùt kơnhoàl geh tam 500 lồ rơmi\t, mơya tus tu\ do bă ù tam rơmi\t neh gơguh tus rlau 1.300 lồ.

Uă ngan ală bă ù tam rơmi\t ndrờm geh lơh is lơm, mìng dùl êt nă cau là geh broă lơh bal mờ mpồl lơh sa kă bro, bulah gah lơh broă sa sươn sre kơnhoàl dê kung neh geh ală jơnau bơto yal lài làng bol in, mơya làng bol kung gam khat gơboh nùs is rề ơnàng bă ù tam uă. Jơnau do digơlan geh uă jơnau gơ aniai tu\ mờ rơmi\t lơh geh uă mơya ờ huan cau kờ` blơi den geh lơh khà priă gơmù uă ngan, ờ geh drà nàng tăc gơ. Ồng Hồ Tấn Cư, đơs:

“Bol a` kung kơlôi sơnơng ngan sơl, bol a` ờ gi\t khà priă rơmi\t gơ tam gơl sơl lah ờ, đơs ngan là drà kă bro là ờ hềt go\ kơ\ kơl jăp ngan mờ làng bol tam rơmi\t tàm do jơh ală là tam is lơm”.

Ndrờm bè hơ\ sơl, tàm kơnhoàl Krông Pach, bă ù tam rơmi\t kung gơguh nisơna sơl, jat tơrgùm kờp 7 tàm 16 xã, thị trấn tu\ do geh mờr 1.700 lồ, uă ngan rlau jơh là tàm xã Krông Buk, rlau 1.200 lồ, uă ngan là làng bol tam is lơm, mìng geh mờr 50 lồ là geh lơh bal mờ mpồl lơh sa kă bro.

Ồng Trần Ba, kuang atbồ Phòng Nông nghiệp mờ Phát triển nông thôn kơnhoàl Krông Pach, pà gi\t, kơnhoàl gam tus kờp sền wơl bă ù tam rơmi\t tàm kơnhoàl nàng pơlam gùng dà bơtàu tơnguh ai làng bol lơh broă sa in. Ồng Trần Ba, đơs:

“Phòng neh dan mờ kơnhoàl sồr ală xã, bơto yal lài làng bol in là ờ go\ di rề ơnàng bă ù tam rơmi\t, kờ` gi\t geh rơmi\t lơh geh tu\ do mơkung pleh geh jơnau digơlan gơtìp aniai hoàc hươr tài bơh ờ geh cau blơi”.

Tây Nguyên là kơnhoàl ù tiah gơtùi ngui jơh bă ù dờng ngan ù lời gời, dòr bơnơm klàr nàng tam uă rơmi\t gơ gơs là dùl tàm ală tờm chi tam pràn bơh kơnhoàl ù tiah do dê. Nàng ngui niam bơta pràn jak do, pa do, Công ti Cổ phần Solavina neh lơh rơndăp broă lơh bơcri priă lơh gơs tiah tam rơmi\t; jòi mat kă bro tờm rơmi\t in jat tơl khà GACP-WHO.

Jat ồng Nguyễn Hồng Quang, Chủ tịch Hội đồng quản trị, Tổng giám đốc Công ti Solavina, tu\ do là công ti gam bơ\t bơtàu tiah tam rơmi\t pơrhê ơnàng rlau 200 lồ tàm ală kơnhoàl: Buôn Đôn, Krông Pach, Ea Kar, M’drak nàng drơng ai broă lơh gơs phan curcumin. Ồng Nguyễn Hồng Quang, đơs:

“Công ti neh bơcri priă blơi sơntìl, blơi phơng sih, bơcri priă ai jơh ală broă lơh măy mok bơta chài ai làng bol lơh broă sa in mờ ai ală hợp tác xã mờ tổ hợp tác in. Wèt tus là tam mờ lơh gơlik tờm rơmi\t geh mat kă bro Daklak dê.

Bol a` kung neh geh broă pơlam lơh sơngka sền gàr pik tơnhàu jat di tơl khà bơh Bộ Y tế dê sồr. Tu\ do, công ti kung neh geh gùng dà bơcri priă ai ală hìu măy lơh gơlik phan bơh sơnrờp tàm ală kơnhoàl, tàm ală tiah tam bơh he dê. Nam 2018 geh bơcri priă lơh hìu măy lơh gơlik phan curcumin tàm càr Daklak”.

Sở Nông nghiệp mờ Phát triển nông thôn càr Daklak pà gi\t, bơdìh mờ công ti Solavina, tơngai lài kung geh sơl bàr pe công ti lơh broă mờ càr bè rề ơnàng bă ù tam rơmi\t tàm càr Daklak, mơya bă ù lơh bal tam tơmi\t kung gam ờ hềt uă sơl, den tàng bă ù tam rơmi\t gam rah rài, dùl êt lơm, drà kă bro kơnờm tàm ală cau kă bro is den tàng digơlan geh uă jơnau aniai hoàc hươr gơlik geh.

Nàng geh gùng dà dipal ai bơtàu tơnguh tờm rơmi\t in, ală tiah gam kờp sền wơl bă ù tam rơmi\t tàm làng bol, jat tàm bơta hơ\ crơng gơs ală mpồl lơh sa nàng bơ\t bơtàu dùl kơnhoàl ù tiah tam rơmi\t niam ờdo ờdă kờ` jòi drà kă bro kơ\ kơl jăp, tài bơh càr Daklak gam geh bơta pràn uă ngan tu\ ală mpồl lơh sa kă bro blơi phan Curcumin bơh lơgar ndai gam geh gùng dà broă lơh blơi phan bơna tàm lơgar ala tài blơi bơh ală lơgar Ấn Độ mờ Lo bè lài do.

Cau cih mờ yal tơngi\t- Lơ Mu K’ Yến