VOV4.K’ho – Cau Cơ Tu tàm kơnhòal Tây Giang, càr Quảng Nam gam prap gàr ua\ bơta niam chài kuơmàng bè bơhìan kis, broă lơh yàng, lơh chờ, phan soh, gùng đơs crih, phan sa… tàm hơ\ geh lơh yàng dờp lơh oh mi cèng bơta niam chài krơi is ngan.

Kung bè ua\ ngan ală kòn cau ơm kis tàm tiah Tây Nguyên, làng bol kòn cau Cơ Tu kung gam prap gàr tàm [òn lơgar ua\ broă lơh chờ, lơh yàng, tàm hơ\ pơn rơ ngan là lơh yàng dờp lơh oh mi. Gơ wèt mờ làng bol kòn cau ndai, ală cau dùl nă să tàm [òn halà ală kòn cau krơi is dờp lơh oh mi là nàng kờ` tam klac đềt mềr bal mờ gơp mờ tàm dong kờl bal mờ gơp kis niam rlau. Dờp lơh oh mi nàng kờ` lơh 2 nă cau gơs bơ yô đềt mềr, hơ pơrgon lơh oh mi tus rài kòn, rài sau. Tàm tu\ hơ\, lơh yàng dờp lơh oh mi bơh làng bol kòn cau Cơ Tu dê den kờ` bơsong broă tàm gơ jra`, ờ ring bal gơlik geh.

Ồng Ploong Plenh, ơm tàm xã Lăng, kơnhòal Tây Giang, càr Quảng Nam pà git: Lơh yàng dờp lơh oh mi bơh kòn cau Cơ Tu tàm càr Quảng Nam dê sùm geh lơh tàm brê mờ mìng là đah ală cau Cơ Tu bal mờ gơp. Tàm rài kis geh ua\ jơnau lơh gơlik geh bơta tàm gơ jra`. Kờ` bơsong broă tàm gơ jra` den geh lơh yàng dờp lơh oh mi: “Tàm rài kis den geh ală broă tàm gơ jra`  gơlik geh đah 2 [òn, halà tàm mìr, tàm ù tiah bơh [òn do, [òn ne dê. Jat tu\ tơngai den broă tàm gơ jra` ngai sơlơ dờng… Ală rơnàng cau Cơ Tu sơ nơng là, ờ gơtùi lời broă tàm gơ jra` sùm gơ ơm bè do. Gơ wèt mờ cau Cơ Tu den geh dùl bơhìan là kup kơ`au bau, hơ\ là kòn klau tàm [òn mờ jak chài bơh ting mòc, pic phan brê, sơn dă phan brê, lơh hìu mơya hìu bơnhă r[ah, kờ` bau mơya ờ gơtùi tài bơh ală bơta pal geh tàm rài yau kơn jơ\ ngan, kờ` bau pal geh rơpu lơh phan kơt. Ờ gơtùi bau tàm [òn, pal lòt kup kơ`au bau. Mờ kup kơ`au bau đah [òn ndai den cau ùr hơ\ neh geh bau.. den jơnau gơlik geh tàm gơ jra` là broă kup kơ`au bau”.

Nàng bơsong ală broă tàm gơ jra` gơlik geh tàm [òn lơgar, lơh yàng dờp lơh oh mi bơh cau Cơ Tu dê geh lơh. Bơh dơ\ lơh yàng do khi kờ` ai tơnggo\ bơta đềt mềr, tàm dong kờl bal mờ gơp nàng geh dùl rài kis niam rlau. Bulah bè hơ\, broă dờp lơh oh mi geh lơh jat bơta kờ` is, ờ cau lơi bơ klơn cau lơi, kuơmàng pal geh bơta tus bal bơh Mpồl cau kra [òn bơh 2 đah dê bơyai lơh: “Tàm Mpồl cau kra [òn geh làng bol pồ pal là cau geh kơ nòl broă, geh tă pơ gồp [òn in. Tu\ geh bơta kòl yan, mpồl cau kra [òn 2 gah pal ring bal broă gơlik geh bè lơi nàng gơ in dipal ai jơh 2 [òn in”.

Phan pơ dơng tàm dơ\ lơh yàng dờp lơh oh mi geh tơr nờm mờ rơpu bal mờ ală phan kươ bơkah bơh brê bơ nơm dê, phan ngui kươmàng bơh cau Cơ Tu dê bè drap, yang. Bulah bè hơ\, ală nam rềp ndo, làng bol kòn cau Cơ Tu ờ gam ngui rơpu tàm ală dơ\ lơh yàng tai… mờ ală mờ hơ\ là ală rùp mòn ai lơh pơn yơu: “Tu\ lơh yàng dờp lơh oh mi geh tam pà is dùl đah là hìu ùr, dùl đah là hìu klau. Đah hìu klau geh rơcang rơpu, kơn rồ, drap, yang, tru\ piang. Đah hìu ùr geh cèng ka, tru\ piang, đơs crih tamya, ja` sơnggơr, dròng cing mờ lơh yàng sa rơpu dờp lơh oh mi đah 2 [òn”.

Tu\ tơl bơta neh rơcang wil tơl, tàm àng drim gờ` bơh ngai lơh yàng dờp lơh oh mi dê, mpồl cau dròng cing mồng geh dròng cing mồng bal mờ jơnau rac yàng bơh cau bơ jơu dê pơyua tus ală yàng, hòi dan nùs nhơm oh mi sùm chờ hờp, tam klac đềt mềr. Tu\ lơh yàng, cau bơ jơu geh wèt mat hờ đah mat tơngai lik, rò àng mat tơngai sòl àng drim gờ` dê nàng mblàng wơl tơl nă cau in, hơ\ là ai tơnggo\ bơta ngac ngar dê in nàng sang te\ ală bơta tam lah, tam lơh, ờ ring bal bơh jo\ tàm tơl nă cau. Tơ nơ\ jơnau rac yàng bơh cau bơ jơu dê, 2 gah sơn đờm tàm boh bơr, cribơyai mờ mblàng lơh loh nàng tơl nă cau in tàm git wă bal mờ gơp rlau.

Bè ờs den tàm ală tu\ bè do, cau Cơ Tu geh ngui gùng đơs cri\, đơs pơnđik nàng [ươn mblàng lơh loh nùs nhơm, bơta sơ nơng he dê: “Bơh ală jơnau yal hơ\, sồr ală cau tus bal pal git bè bơhìan ơm kis, ù tiah [òn lơgar dê, tơl gơl gùng lòt tàm brê, tàm dà croh, ală phan kươmàng ngan rlau jơh… nàng gơtùi đơs cri\, đơs pơnđik mblàng lơh loh mờ gơp. Jơh gùt mang hơ\, cau kra, cau klau, cau ùr, kơ nòm dềt… nggui tàm hìu Gươl (hơ\ là hìu rơng ờs mờng cau Cơ Tu dê) nàng đơs cri\, đơs pơnđik tàm sơ pơ\ bơr nàng tơl broă geh lơh loh mờ tam klac đềt mềr bal mờ gơp”.

Bơh ală jơnau đơs pơnđik, jơnau tàm boh bơr, broă tam lah tam lơh, ờ ring bal đah ală gah geh bơsong. Tu\ do hơ pơrgon ai ală ngai pơn jat tai geh 2 gah cribơyai. Tơ nơ\ lơh yàng den tơ nơ\ do, 2 [òn lòt rê bal mờ gơp, lòt tàm brê bal mờ gơp, klau pơnu ùr ơruh 2 [òn khat gơboh tàm kờ`, tam bau… 2 [òn ờ gam bơta kòl yan lơi tai mờ tơl bơta tàm gơ jrà` geh bơsong.

Quốc hội ai jơnau cih VOV5 dê – Cau mblàng K’Duẩn