VOV4.K’ho- Bè pa yal bơh hơđang, kòp as sồt kơndoh tơngoh là kòp ngòt rơngơ\t, [ươn gơbàn aniai mờ lời wơl ală bơta aniai kơn jơ\ ngan, tàm tu\ hơ\, tơngo\ bơh sơnrờp bơh kòp dê den gơlơh ndrờm ngan bal mờ bàr pe bơta kòp as sồt gùng tă nhơm ndai, den tàng bè hơ\, [ươn lơh ală mè bèp kơnòm dềt in ờ đal gi\t, lơyaì jun kòn tus hờ hìu sơnơm. Nàng gi\t wa\ tai bè bơta kòp do, đal gi\t gờ` ală bơta gơ tơngo\ mùl go\ bơh kòp do dê kung bè broă chài rcăng sơndră kòp, mpồl cau lơh báo cih bè jơnau do neh geh dơ\ lùp tai mờ Tiến sĩ, bác sĩ Trần Thị Thúy Minh, Kuang ătbồ Khoa Nhi tổng hợp, Hìu sơnơm dờng tiah Tây Nguyên bè bơta kòp do.
Niam să bác sĩ! Dan lùp bác sĩ bè kòp as sồt kơndoh tơngoh geh ală bơta gơ tơngo\ mùl go\ lơi nàng đal gi\t mờ ală bơta kòp nggụ, duh să, as sồt gùng tă nhơm ndai taih?
Tiến sĩ, bác sĩ Trần Thị Thúy Minh: Kòp geh uă bơta gơ tơngo\. Bơh sơnrờp là gơbàn as sồt, dơ\ 2 là gơbàn tàm kơndoh tơngoh. Gơbàn as sồt gơ tơngo\ là duh să, mờ duh să tàm as sồt kơndoh tơngoh là duh să uă sùm, bơr ro, lơm piăt [ơ\. Bè gơbàn as sồt kơndoh tơngoh, tàm tơl sơnam krơi is, den geh uă bơta gơ tơngo\ krơi is. Pơnyơu bè tàm kòn se pa deh den gơtuh hă sùm, nhìm bơthi\ sùm, ờ niam tàm gùng lơh lề phan sa. Tàm kơnòm dờng rlau dùl êt den geh bơta gơ tơngo\ jê bồ, ngko kơldang. Do là bàr pe bơta gơ tơngo\ lơh he in gơtùi gi\t geh là kòp as sồt kơndoh tơngoh.
Geh uă ngan kòp kung lơh gơbàn duh să, jê bồ bè as sồt rơnồng dờ, sốt xuất huyết mơya gơ wèt mờ kòp as sồt kơndoh tơngoh, tàm kòn se pa deh, bơta gơ tơngo\ loh làng ngan là gơtuh hă sùm, hơ\ là sa là hă tơn. Tàm ală kòn dềt gam kơlhu\c tềng bồ tai den kơlhu\c digơlan gơprồ dờng, dilah kơn jơ\ rlau den digơlan gơ rơtơs să, ờ gam kah tai. Bulah kòp as sồt kơndoh tơngoh digơlan ờ chài đal gi\t mờ bàr pe kòp ndai tàm tơngai sơnrờp mơya, tơnơ\ mờ tu\ ală kòn dềt geh tơn ală bơta gơ tơngo\ pin, bè: duh să sùm, kơnòm dờng den jê bồ, kơnòm geh kơlhu\c tềng bồ gơprồ, gơtuh hă sùm, tàm kơnòm dềt dờng rlau geh tai bơta tiang kồt kơldang, kun bồ ờ gơtùi, ngòt bơta àng…, tu\ do mè bèp kơnòm dềt dê pal mhar jun kòn dềt lòt kham tàm hìu sơnơm nàng geh dong kờl, đal gi\t, mờ gi\t kòp di tu\, dilah lời jơla ir den digơlan lơh gơlik bơta aniai gơlời wơl ngòt rơngơ\t ngan.
Bơta gơbàn kơn jơ\ bơh kòp as sồt kơndoh tơngoh dê digơlan mhar halà lơyaì gơ jăt tàm bơta lơh bơtờp halà bơta khih jơlai bơh virus, vi khuẩn dê. Jơh ală cau sơm kòp as sồt kơndoh tơngoh tàm khoa Nhi tổng hợp ndrờm kơn jơ\ lơm, tus hờ hìu sơnơm jơla ir, tu\ kòn dềt neh gơtìp rơtơs să, ờ kah bơta lơi tai, gơbàn kòp as sồt kơndoh tơngoh loh làng ngan. Sùm là bơh 5 tus 7 ngai tơnơ\ tu\ kòp gơbàn.
Bè hơ\, cau lơi [ươn gơbàn kòp do, ơ bác sĩ? Kòp gơtùi rcăng sơndră sơl, mờ broă rcăng sơndră bè lơi?
Tiến sĩ, bác sĩ Trần Thị Thúy Minh: Jơh tơl nă cau ndrờm digơlan gơtìp kòp as sồt kơndoh tơngoh lơm, mờ gơbàn tàm jơh ală tu\ tơngai tàm nam, mơya, geh bàr pe nă cau digơlan gơbàn uă kòp do hơ\ là kơnòm dềt, cau kra, cau gơtìp ờ pràn sơndră kòp, cau bơtờp ală kòp lài, bè kòp tàm klờm, leh. Kơnòm dềt là cau geh khà bơtờp kòp as sồt kơndoh tơngoh uă rlau pơndrờm mờ ală cau ndai.
As sồt kơndoh tơngoh tài bơh vi khuẩn lơh gơbàn gơtùi rcăng sơndră geh bơh broă lơh: lài ngan là ci\t sơnơm vaccine. Mè bèp pal jun kòn lòt ci\t sơnơm di ală ding sơnơm ci\t tàm broă lơh ci\t sơnơm rề ơnàng. Dơ\ 2 là kòp as sồt kơndoh tơngoh sùm là tài bơh vi khuẩn mu\t tàm să jan bơh uă gùng, bè gùng rơnồng dờ, gùng lơh lề phan sa, tồr, bè kòp as sồt ngkhài tồr, den tàng bè hơ\, nàng rcăng sơndră kòp as sồt kơndoh tơngoh den mè bèp gàr niam kòn ba` lời kòn gơtìp kòp as sồt ngkhài tồr, as sồt rơnồng dờ, sồt mồr gùng tă nhơm…den gơtùi pleh geh kòp as sồt kơndoh tơngoh gơbàn tài bơh tiah sồt mồr bơh ală gùng lơh bơtờp lơh gơbàn.
Đơs wơl, nàng rcăng sơndră kòp as sồt kơndoh tơngoh den pal gàr kòn dềt in dùl să jan pràn kơldang, tơnguh pràn sơndră kòp nàng rcăng sơndră ală kòp bal. Lơh gơlik bơta pràn sơndră kòp bơh broă ci\t sơnơm rcăng sơndră kòp. Ba` lời kòn gơtìp sồt mồr gùng rơnồng dờ, gùng pròc, ngkhài tồr, gùng tă nhơm.
Ơi, dan ưn ngài bác sĩ uă ngan!
Cau cih Thu Huế mờ Quang Nhật- Cau mblàng Lơ Mu K’Yến
Viết bình luận