VOV4.K’ho – Kung bè làng bol ală kòn cau ndai tàm ù tiah Tây Nguyên dê sơl, sap ntas cing mồng neh gơ mut tàm poac, tàm mhàm, tàm huềng cau Mơ Nâm dê – do là 1 sơne\ kòn cau Sơdàng dê. Gơ wèt mờ khi, cing mồng ờ mìng là dùl phan nhơl gùng đơs crih mờ gam là bơta niam chài geh sền gàr, mblàng wơl bơh git nđờ rài do; cing mồng geh tàm rài kis pah ngai, gơ jat bal mờ ală bơhìan ờs mờng, ală dơ\ lơh yàng, lơh chờ tàm rài kis….

Gơ wèt mờ niam chài cing mồng, tàm tơl jơi bơtìan kòn cau den geh dùl bơta krơi is, cau Mơ Nâm kung bè hơ\ sơl, cing mồng cèng is gơ in ală bơta niam krơi is. Geh tu\ là ndrờm là cau Mơ Nâm, mơya tàm ală bă tiah krơi is, bơta chài dròng cing mồng kung geh ală bơta krơi is gơ dê sơl. Tàm tơl jơnau dròng cing mồng, sồr cau dròng cing mồng pal ai tơnggo\ bơta krơi is, bơta huềng bơh ù tiah hơ\ dê.

Ồng A Vơng, ơm tàm thôn Kon Ke 1, thị trấn Măng Đen, càr Kon Tum là dùl nă cau neh đềt mềr jơh rài kis bơh sap cing mồng bơh cau Mơ Nâm dê. Ồng A Vơng pà git: “Tàm rài kis bơh cau Mơ Nâm dê ờ gơtùi  ờ geh sap ntas cing mồng. Cing mồng neh đềt mềr mờ bol a` bơh rài kis pah ngai tus ală dơ\ lơh yàng, lơh chờ…”

Cau Mơ Nâm geh 2 bòr cing mồng tờm là bòr 4 mờ bòr 11. Bòr 4 geh 8 nă cau dròng, ua\ ngan geh ngui is tàm ală hìu bơnhă, nàng drơng ală dơ\ lơh chờ, lơh yàng tàm hìu bè: lơh yàng `ô lir bong, lơh yàng rơsìh bràs.. Gơ wèt mờ bòr 11 den geh 11 nă cau dròng, geh ngui tàm ală dơ\ lơh yàng, lơh chờ dờng bơh [òn lơgar dê, mùl go\ ngan rlau jơh là dơ\ lơh yàng `ô lir bong, dơ\ lơh yàng mut hìu chài rơ gơi pa… Nàng gơtùi ngui bòr 11, sồr cau dròng cing mồng pal geh mờng chài, pal geh tu\ tơngai jo\ jòng nàng tàp dròng; ai gơ wèt mờ bòr 4 den [uơn rlau, ală gùng dròng ờ kal ke ir mờ gơ cèng bơta mờng quèng tus mờ jơh làng bol tàm [òn.

Cau Mơ Nâm tàm kơnhòal Kon Plông dròng cing mồng, uh tà vẩu yal bơta niam chài rơ gơi mờ nac nhơl chờ

Gơwèt mờ cau Mơ Nâm, cing mồng ờ mìng là 1 phan nhơl gùng đơs crih nàng drơng tàm ală dơ\ lơh chờ tàm [òn lơgar, mờ să tờm cing mồng gam là dùl bơnah bơh ală dơ\ lơh chờ, lơh yàng dê. Mùl go\ bè tàm dơ\ lơh yàng `ô lir bong, cau Mơ Nâm geh koh `gko ai mhàm iar nàng rơsìh tàm kòi, tàm phe mờ bong tàm ală cing mồng geh dròng tàm dơ\ lơh yàng. Bơhìan do cèng jơnau pơrya kờ` ai go\ bơta kơp kờ` bơh làng bol dê gơ wèt tus mờ yàng, hòi dan dùl kàl lơh sa tơnhàu geh ua\, nàng geh dùl rài kis hờm ram mờ wil tơl.

Halà tàm dơ\ lơh yàng mut hìu pa, tơnơ\ tu\ bong mhàm sur tềng jrong hìu, den cau Mơ Nâm kung bong mhàm sur tàm ală cing mồng sơl, mờ jơnau pơrya là kờ` sền gàr jơtài, phan bơna tàm hìu ờ gơtìp tung kơ`au, tài bơh yô yau, ală cing mồng neh geh sền là phan kuơ, hìu bơnhă lơi geh ua\ cing kuơmàng den hơ\ là hìu bơnhă pas gơs, geh cau ndai sền ngềr mờ ki ngàm.

Jat jơnau kơlôi sơnơng bơh cau Mơ Nâm dê, cing mồng là phan nàng boh bơr mờ yàng. Tàm ală dơ\ lơh yàng, lơh chờ, làng bol ai tơnggo\ bơta kơp kờ` he dê bơh ală jơnau dròng cing mồng nàng hòi dan geh bơta sền gàr, dong kờl bơh yàng dê. Bal mờ hơ\, ờ mìng tàm rài kis gah huềng, mờ bơta kuơ cing mồng dê gam geh ai tơnggo\ tàm bơta mpồl bơtìan tàm ală thôn, [òn. Tàm rài kis pah ngai, tu\ sap ntas cing mồng mpong den là tu\ tơl nă cau bơ tòm tơr gùm. Bơta hơ\ neh sơlơ tơrbo\ kơ\ bơta tam klac bal bơh jơh tơl nă cau dê.

Cau sùm sền sơ wì bơta niam bơh 1 bòr cing mồng jat tàm sap ntas gơ dê. Dùl bòr cing mồng tơl khà, geh lơh bơh lơngô ờ bơrlu\, tu\ he dròng, den sap gơ dê mpong dờng mờ niam ngan, geh bơta gàr sap lơyah, sap jơnhua, khà mpong ntas. Ai gơ wèt mờ ală bòr cing mồng ờ niam den cau ngui bơh lơngô gơtìp bơrlu\, bơta niam sap ntas dê mìng geh tàm dùl tu\ tơngai sơn rờp, tơnơ\ hơ\ den mhar ngan gơbàn ờ diơng, sap ntas ală bòr cing mồng do dê sơ lơ tơnơ\ den sơlơ ờ niam.

Ồng A Vơng prap gàr bòr cing mồng ồng dê

Ồng A Vơng pà git: Dùl nă cau dròng cing mồng geh đơs là jak tu\ gơtùi dròng chài ală jơnau dròng cing mồng. Tàm tơl jơnau dròng, pal git sap gơmù, sap gơguh, lơh bal mờ ală cau tàm mpồl dròng cing, bơh sap cing mồng geh mpong ntas, nàng ờ gơtìp dròng tìs. Den tàng, nàng gơ gơs 1 nă cau dròng cing mồng jak là dùl broă ờ [uơn dùl êt lơi, sồr pal geh bơta tam klac, kơ\ dơn mờ dùl bơta kờ` gơboh.

Gơtùi đơs, gơ wèt mờ cau mơ Nâm, niam chài cing mồng là ală bơta kuơ chài rơ gơi kuơmàng ngan, geh mblàng wơl bơh rài yau, sền gàr bơh git nđờ rài do. Tu\ do, nàng pơ gồp bơnah bal mờ làng bol mblàng wơl ală bơta kuơ niam chài cing mồng, kơnhòal Kon Plông lơh ngan lam lơh ua\ broă lơh sền gàr mờ bơtàu tơnguh bơta niam chài rơ gơi do. Kơnhòal neh pơgồp bal mờ ală nghệ nhân pờ ua\ ơdu\ bơto dròng cing mồng cau kơ nòm să in, gàr sùm ală dơ\ lơh yàng, lơh chờ niam, bơt bơtàu ală [òn niam chài nhơl chờ, bơt bơtàu ală mpồl cròng cing mồng tàm [òn lơgar nàng dròng cing mồng drơng nac nhơl chờ tus sền in, cèng wơl pria\ jền lơh geh kơ\ kơljap ai ală nghệ nhân in… Bơh hơ\, sap cing mồng bơh cau Mơ Nâm dê geh sùm mpong ntas tàm ù tiah brê bơnơm dờng ơning ơnàng Trường Sơn dê.

Cau mblàng K’Duẩn