VOV4.K’ho- Tàm ƀòn Kplang xã Tân Tiến, kơnhoàl Krông Pách, càr Dak Lak uă nam do kung gam hô hơng săp ntas cing mìng tŭ dờng, tŭ dềt bè yal bè bơta kờñ ngan jơh nùs, bơta kis pràn ngan tàm nùs nhơm tơl nă cau kòn tàm tiah do dê, lơh geh bơta pràn niam chài nùs nhơm, bơta pin dờn, bơta tam klăc bal.

 Nàng prap gàr bơta niam chài cing mồng, ƀòn Kplang neh crơng gơs, gàr sùm 3 mpồl dròng cing jañ mồng ala ai 3 rơnàng cau in, hơ̆ là: cau dờng, ơruh pơnu mờ kơnòm dềt in. Tàm hơ̆, “lơh gơdan” ai rnàng tơnơ̆ do in prap gàr mờ ngui niam bơta kuơ cing mồng là bơta lơh ngan jơh nùs, jơh tồr, bơta kờñ ngan bơh 10 nă cau tàm Mpồl dròng cing jañ mồng ƀòn Kplang dê. Cau dờng sơnam ngan rlau jơh neh rlau 80 sơnam; cau kơnòm să ngan rlau jơh kung neh 50 sơnam.  Nghệ nhân Y Yik Byă (55 sơnam), cau tàm mpồl dròng cing jañ mồng ƀòn Kplang pơn iờ să đơs: “Săp ntas mồng, ntas cing dê là hwuềng soàn bơh kòn cau Rơđê dê, tài bơh jơnau ntas bơh gơ dê sùm tàm bơrlŭ bal mờ nùs nhơm kòn bơnus mờ brê bơnơm dờng ơning ơnàng dê. Den tàng bè hơ̆, bulah rài kis geh tam gơl pa, mơya kòn cau Rơđê kung gam prap gàr bơta chài cing mồng pơgồp bal mờ ù tiah hìu hơđang mờ rài kis mpồl bơtiàn dê.

Dùl dơ̆ ràng tơlik dròng cing jañ mồng bơh ală nghệ nhân Mpồl dròng cing jañ mồng ƀòn Kplang xã Tân Tiến, kơnhoàl Krông Pách dê

Mờ bơta kơ̆p kờñ hơ̆, ală nghệ nhân tàm Mpồl dròng cing jañ mồng ƀòn Kplang neh pơgồp bơnah bơto yal wơl ai ơruh pơnu tàm ƀòn in kung bè cau bơsram tàm ală ơdŭ bơsram dròng cing jañ mồng bơh tiah do dê bơyai lơh. Rlau 3 nam do, kơnờm geh bơta bơto yal wơl jơh nùs ngan bơh ală nghệ nhân dờng sơnam dê, Mpồl dròng cing jañ mồng ơruh pơnu ƀòn Kplang neh gơtùi dròng jak ngan, pơgồp bal niam ngan mờ bàr pe jơnau dròng cing tàm ală dơ̆ lơh chờ bơhiàn ờs mờng bơh kòn cau Rơđê dê, bè: Hòi rê tơrgùm mat bal, nô lir bông, lơh yàng duh khoai mbòr dà, Mut kàl pa, gờm chờ cau dờng sơnam...

Oh Y Salem Mlô, là 1 tàm 14 nă cau tàm mpồl (7 nă cau klau, 7 nă cau ùr) bơh Mpồl dròng cing jañ mồng ơruh pơnu ƀòn Kplang dê pà gĭt: Tŭ oh gam dềt, oh sùm geh mè bèp lam lòt tus ală dơ̆ lơh chờ ờs mờng tàm ƀòn. Kờñ ngan mờ jơnau ntas cing dê, oh jat cau dờng bơto dròng cing. Bơh sơnrờp gơ lơh kal ke ngan sơl mơya tŭ geh ală nghệ nhân bơto bơtê dơ̆ dùl ết den oh kung sơlơ kuèng sơl. Tŭ do den tàm dơ̆ bơsram lơi tàm pah trồ mang lồi poh oh kung geh mat lơm, kờñ ngan là tŭ bal mờ ală bơyô tàm mpồl ràng tơlik tàm anih ràng tơlik.

Nam do, neh rlau 80 sơnam, nghệ nhân Y Út Byă, Kuang atbồ ƀòn mơkung là Cau atbồ Mpồl dròng cing jañ mồng ƀòn Kplang dê kung sùm ờ suk ơm ngan dùl bơta kơlôi sơnơng bè cing mồng là phan kuơ màng bơh ồng pàng dê lời wơl, dilah ờ lơh ngan bơto yal wơl ai oh kòn kòn sau in den tơnơ̆ do ală cau kra chơ̆t tĕ, ờ gam cau lơi nàng dròng cing tai. Den tàng, ờ mìng bơto bơtê dròng cing ai rơnàng ơruh pơnu in lơm, nghệ nhân Y Út bal mờ ală nghệ nhân ndai gam crơng gơs, gàr sùm mpồl dròng cing “kơnòm dềt”.

Pah dơ̆ tàm kàl rơlô bơkang, ală nghệ nhân den tus tai tàm tơl hìu bơnhă pơndờm pơ iang ală oh tus bal tàm ơdŭ bơsram dròng cing jañ mồng. Bơh 10 nam ală oh gơtùi mut bal tàm mpồl dròng cing nàng sơnđờm bơto bơsram cing Kram, uă oh gĭt wă jak ngan, kờñ ngan bơsram tàp, tơnơ̆ dùl tơngai jat bơsram neh gơtùi ràng tơlik ală jơnau cing bơh sơnrờp. Sền oh kòn kòn sau kờñ ngan bơsram tàp, nghệ nhân Y Út pin dờn là, rơnàng kơnòm să geh ală nghệ nhân tàm Mpồl bơto bơtê geh tàm pơrdờn broă lơh ngềt ngơ̆t nàng prap gàr  jơnau dròng cing mồng sùm mpong ntas tàm ƀòn lơgar.

Nàng kờñ prap gàr mờ ngui niam bơta kuơ ù tiah niam chài cing mồng, ală nam do, gơnoar atbồ tiah do dê neh bơyai lơh bàr pe dơ̆ lơh chờ pơgồp bal mờ ràng tơlik dròng cing jañ mồng; blơi 3 bòr cing mồng pa, 20 blah phan soh kòn cau nàng ai ală mpồl dròng cing jañ mồng in; lơh hìu pơrjum mpồl bơtiàn ƀòn Kplang; bơyai pờ 6 ơdŭ dròng cing jañ mồng ai pơgap 200 nă ơruh pơnu mờ kơnòm dềt in.

Jat băo Dak Lak online- Cau mblàng K’Hạnh