VOV4.K’ho – Broă lơh phan ù buh bơh cau Bahnar dê tàm xã Đăk T’re, kơnhòal Kon Rẫy, càr Kon Tum geh bơh jo\ rài ngan, rài do tàm pơ dờn tus rài ndai. Phan ù buh bơh cau Bahnar dê sền gơ lơh [uơn lơm, geh dà jù bơ`à krơi is mờ cèng niam chài bơh yô yau dê.
Tàm dơ\ ràng tơlik “Phan kuơmàng ù tiah brê bơnơm dờng ơning ơnàng dê” geh lơh tàm Hà Nội neh ràng tơlik li la ngan ală phan tiơng pơn rơ bơh ù tiah Tây Nguyên trồ tiah tơngai duh, càl khồm ua\ dê. Tàm hơ\, nac nhơl chờ gơ lơh kờ` ngan mờ anih ràng tơlik, sền ngan ngồn broă mòn phan ù buh bơh cau Bahnar dê.
Mơi Y Đăktrê pà git, broă mòn phan ù buh bơh cau Bahnar dê ờ git loh geh bơh tu\ lơi, mìng git là tu\ gam dềt neh sền go\ tơl nă ală mè, ală bi lơh broă do tàm kàl prang duh halà pah tu\ ru lơh broă suơn sre. Mòn phan ù buh ờ kal ke ir mơya pal geh bơta kơ\ nùs mờ ua\ tu\ tơngai den tàng broă do di ngan mờ cau ùr.
Phan nàng mòn gơs phan ù buh là ù pơ nềt, mờ ù do pal ai tàm dà croh Đăk T’Băng Giô, ngài mờ [òn 2 kơi sồ, tài ù tàm do geh khà lơ iang dipal. Lài mờ tu\ ai ù, khi sùm lơh yàng mờ dùl nơm iar, dùl drap tơrnờm. Mhàm iar mờ tơrnờm geh rơ sìh gùt bar bă ù neh rơ wah mờ rac yàng Prao… Tơnơ\ tu\ ai ù rê, ù geh ìs ra`, [o\ rơhền hơ\ sồng khum ai ù rơ hền lơ bơn bè [òk. Tơnơ\ hơ\ ù geh ơn tàm dùl nơm bòng ndàp, ơn dà nàng klài, pờng, tàp gơ in lơ iang mờ geh khà đềt… Broă mòn phan sền bal ndrờm bal, lơh să lài hơ\ sồng lơh bơr mờ dut ndơl là lềt jơng phan.
Phan ù buh cau Bahnar dê tàm dơ\ ràng tơlik tàm Hà Nội
Bơta krơi is tàm broă mòn phan ù buh bơh cau Bahnar dê là khi mìng ngui 2, 3 nơm phan bal hia\ lơm là dùl gơl tờm gle, dùl pang chèu dềt, 2, 3 nơm nha, lu\ dềt. Ờ git tus bơta chài ngui kơ[àng rơpai gùt dar, ala mờ hơ\ cau ùr Bahnar ngui dùl `răng halà mpal [\o phe ơn sơ tup, ơn jơnhua kàr pơ nô. Nàng mòn să phan ù buh, cau ùr geh lòt jat gùng guh, mù, lòt pơdar jat gùng sơ lơ\u wơl jrum jơ dê. Dùl đah tê đơng đah bơdìh, tê đah ne klơn tàm pơnai ù tus tu\ gơ rơ sơh gời tàm dơlam. Lơh tus bơr den lòt jat gùng lòt bơh jrum jơ dê. Jo\ jo\ den cau mòn ngui chèu sùh rơpua dùl êt tềng să phan nàng gơ in sùh. Tu\ mòn gơs să, bơr, ìs dùl ngai hơ\ sồng lơh jơng phan dê, tu\ hơ\ khi nggui rò jơng, ơn phan ù tềng pơ nô, hơ\ sồng lềt jơng gơ in kơ\. Mơi Y Đăktrê đơs, broă mòn gơs să phan dê là roh ua\ tu\ tơngai ngan rlau jơh mờ sồr pal geh bơta pơ gồp bal ring niam bơh 2 đah tê, cơnđòa lòt bơh 2 đah jơng dê, bơta triang sền ngac ngar bơh mat dê.
Cau Bahnar lơh phan ù buh bơh jo\
Tu\ do, cau Bahnar kung gam prap gàr broă buh phan mòn mờ ù tàm gơn ru ồs sing hờ bơdìh, tàm tiah ờ geh càl hềr, rơndap lòng glòm jơh gùt dar phan mòn mờ ù tàm dơlam, bơh đah bơdìh mờ đah hơ đang… Ală phan ù buh cau Bahnar Jơlâng dê ờ li la bè bơta, lơh bal hia\ ngan mờ cèng bơta niam chài krơi is.
Gàr bơta niam bơh yau nàng sơlơ kờ` rài kis tu\ do, git bè tơngu rơyas nàng git sền dờng màng mờ ki ngàm bơta chài lơh broă bơceh pa, bơta chài rơ gơi bơh cau Bahnar rài yau dê là broă lơh kươmàng ngan. Bulah bè hơ\, jat bi Thanh Ngọc, Kuang bàng lơh broă gah Văn hóa càr Kon Tum dê den jơnau git wă mblàng wơl broă lơh tàm [òn làng bol cau Bahnar hơ\ sồng là bơta prap gàr loh làng ngan rlau jơh.
Cau mblàng K’Duẩn
Viết bình luận