VOV4.K’ho - Là tiah tờm bơh càr Dak Lak dê, khà làng bol ơm kis gal ngan, broă lơh sa, niam chài geh lơh ua\ den tàng [òn dờng Buôn Ma Thuột sùm là dùl tàm ală tiah geh khà cau gơbàn kòp sốt xuất huyết ua\ ngan rlau jơh tàm càr. Den tàng, bơh bồ nam tơn, gah lơh sơnơm [òn dờng neh bơt bơtàu broă rơndap lơh rơcang lài sơndră mờ kòp sốt xuất huyết mờ sơlơ lam lơh ală broă lơh rơcang sơndră kòp tu\ kàl mìu sơn đờm.

Gơ wèt mờ gah lơh sơnơm [òn dờng Buôn Ma Thuột, nam 2020 là nam mờ broă bơ tờp gơlik geh kal ke. Bơta gơlik geh wơl bơh kòp Covid-19 bal mờ 2 nă cau bơ tờp kòp neh gơ rềng ua\ ngan tus rài kis làng bol dê kung bè broă lơh rơcang sơndră kòp. Bulah bè hơ\, mờ nùs nhơm lơh ngan ờ lời kòp gơbàn rơndap rơn dồl, bal mờ broă rơcang sơndră kòp Covid-19, gah lơh sơnơm [òn dờng geh rơcang lài lam lơh ală broă lơh rơcang sơndră kòp sốt xuất huyết, là kòp gơlik geh pah nam mờ geh bơta bơ tờp mhar ngan.

Bơh tu\ sơn đờm mut tàm kàl mìu, gah lơh sơnơm [òn dờng Buôn Ma Thuột neh lam lơh ring bal ală broă lơh rơcang sơndră kòp sốt xuất huyết mờ bơta lơh bal bơh ală kấp, ală gah broă lơh dê. Chồl pràn broă lơh mblàng yal nàng kờ` tơnguh jơnau git wă bơh mpồl bơtìan dê bè rơcang sơndră kòp. Pơgồp bal mờ gơ noar atbồ [òn dờng lam lơh broă lơh gàr kloh niam tiah ơm kis, ngan là tàm ală tiah geh khà cau gơbàn kòp pah nam ua\. Rơcang lài sền gròi, sền sơ wì tàm ală tiah digơlan gơlik geh kòp. Kuang bàng lơh sơnơm Khoa rơcang sơndră kòp bơ tờp sùm lùp sền bè khà côn trùng, kih dà, ală tiah geh khà sơmac, kih dà ua\ den geh [ồm sơnơm nàng rơcang lài sơndră kòp sốt xuất huyết. Bơdìh hơ\ tai, Tiah tờm neh rơcang lài phan bơna, sơnơm rơcang sơndră kòp; rơndap ai mờ gàr tơl cau tus bal broă lơh rơcang sơndră kòp sốt xuất huyết; yal jơnau tơnggit, bơ to pơlam bơta chài sền gròi, bơsong tiah geh kòp ai cau lơh sơnơm mờ ală mpồl ndai tus bal broă lơh rơcang sơndră tàm [òn dờng in.

Bác sĩ Nguyễn Văn Lý, Phó Kuang atbồ hìu sơnơm [òn dờng Buôn Ma Thuột pà git: “Tu\ git go\ ală cau gơbàn kòp sốt xuất huyết, gam geh hòi là cau gơbàn kòp rah rài den hìu sơnơm [òn dờng pơgồp bal mờ hìu sơnơm xã, sơnah [òn bơyai lơh lùp sền cau kòp mờ mblàng yal bè broă lơh gàr kloh niam tiah ơm kis, gơ sơt kih dà nàng rơcang sơndră kòp sốt xuất huyết, tàm hơ\ lài ngan là lam lơh lài ai 20 hìu bơnhă ơm rềp tiah geh cau kòp, lùp sền, bơsong di tu\ tơ nơ\ 48 jơ git go\ cau kòp. Tu\ git go\ tiah geh kòp, Hìu sơnơm pơgồp bal mờ ală mpồl lơh broă geh gơ rềng sền gròi vec-tơ, gàr kloh niam tiah kis, [ồm sơnơm gơ sơt sơmac dờng tàm ală hìu bơnhă ơm ngài mờ hìu cau kòp 20 thơk”.

Bơdìh hơ\ tai, Hìu sơnơm [òn dờng Buôn Ma Thuột kung crơng gơs 7 mpồl lòt sền broă lam lơh broă gàr kloh niam tiah ơm kis, gơ sơt kih dà, tuah wàs rbòng dà… tàm 21 bơh 21 xã, sơnah [òn dê; sền gròi nền nòn broă gơlik geh bơh kòp tàm [òn dờng, gàr niam 100% khà cau gơbàn kòp sốt xuất huyết, ală tiah geh kòp geh sền gròi, bơsong di tu\. Mơkung, bơt bơtàu mpồl cau lơh broă bal sùm se\ còp hìu bơnhă nàng mblàng yal bè kòp sốt xuất huyết mờ ală broă lơh rơcang sơndră kòp; pơlam hìu bơnhă bơsong ală anih geh kih dà, sơmac bơ tờp kòp; lam sồr hìu bơnhă gàr kloh niam tiah ơm kis, khòm tơrgùm sồ sia\, phan sang gơ kờn dà, wàs ală anih diah kòn bơh sơmac dê; sền sơ wì, git go\ cau pin gơbàn kòp sốt xuất huyết tàm mpồl bơtìan mờ yal hìu sơnơm xã, sơnah [òn in nàng sền gròi, sơm kòp.

Mò Đào Thị Miên, cau lơh broă bal Hìu sơnơm sơnah [òn Tân Thành, [òn dờng Buôn Ma Thuột pà git: “Bơh bồ nam tus tu\ do, tiah mờ a` drơng broă ờ hềt geh cau lơi gơbàn kòp sốt xuất huyết, kòp kung ờ geh sơl. Nàng rơcang lài sơndră kòp sốt xuất huyết, a` sùm lòt phàt sră cih jơnau yal, lam sồr làng bol gàr kloh niam, tuh jơh ală khàp, ală phan gơ kờn dà nàng pleh ai sơmac, kih dà kis mờ diah kòn, wàs kloh niam tàm hìu. Làng bol jơh nùs ngan lơh jat, ai cau lơh broă bal mut tàm hìu pơlam sơ tup ală phan đơ dà ờ kươmàng, ờ geh cau lơi dră wơl broă do”.

Kờp bơh bồ nam 2020 tus bồ nhai 9 nam 2020, jơh gùt [òn dờng Buôn Ma Thuột geh 158 nă cau gơbàn kòp sốt xuất huyết, gơmù 31 dơ\ pơn drờm mờ bal tu\ nam lài mơya kung gam là tiah geh khà cau gơbàn kòp ua\ ngan rlau jơh tàm càr. Ală cau gơbàn kòp tơrgùm ua\ ngan tàm ală xã: Hòa Thuận, Hòa Thắng, ală sơnah [òn: Ea Tam, Tân Lợi mờ Tân An. Bulah khà cau gơbàn kòp sốt xuất huyết gơmù ua\, mơya bơh broă lơh sền gròi, lùp sền bơh gah lơh sơnơm dê den khà kih dà, sơnah tàm [òn lơgar kung gam ua\, digơlan gam geh jơnau pơhìn gơbàn ua\ kòp, den tàng, kờp du\ tàm nhai 9 do, Hìu sơnơm geh [ồm sơnơm gơ sơt sơmac lài tàm ală tiah geh jơnau pơhìn ua\.

Cau mblàng K’Duẩn