VOV4.K’ho-Bơh yau òr, kòn cau M’Nông neh g^t mòn lơh uă bơta sơna krơi is, gơ jat bal mờ pràn kơl dang să jan bơh cau ngui dê. Sơna kam kòn cau M’Nông dê ờ mìng là phan ngui pa` mòc phan brê, dră wơl mờ phan jà` bơsak, sền gàr [òn lơgar mờ gam là dùl nơm phàu crong nàng tam lơh mờ bol sò tơm mut sơ gràm. Ngai do, pa` sơna kam kòn cau M’Nông dê gơ gơs môn tàp pràn să jan bơhìan yau.

Sơna geh lơh, tàm hơ\ geh ală bơnah tờm: să sơna, tek sơna mờ tê sơna, che sơna, bal mờ hơ\ là kam, ding ơn kam. Să sơna geh lơh bơh kơnồng chi bơh ală dơm chi bè: chi hương, cà te, căm xe, pơ mu… tài bơh ală tờm chi do ờ hoan ồm lề, the reh sa mờ geh bơta wền kơ\.

Nàng lơh geh bơta di pal, bơnah bồ să sơna dê geh còr dùl gùng jòng tus tek sơna nàng lơh gùng sền pa`. Tê sơna là bơnah kong bơta kơn jơ\, den pal geh bơta wền kơ\ uă, sùm geh lơh bơh tờm lơ u brê ( halà gle kra), tơl bồ tê sơna lơh dùl gùng nàng tơmu\t che sơna tu\ ngui.

Che sơna sùm geh lơh bơh ală kơmhò chi brê geh bơta kơ\ mờ wền. Kơmhò chi tơnơ\ tu\ geh plồ rê den pal lơh ală broă lơh bè: pờng lề, tram tàm dà, ai bơnah che kò, tà` bal ală che hơ\ ai gơ in kơ\ wơl den hơ\ sồng tơmut tàm 2 nơm bồ tê sơna dê.

Tek sơna là dùl bơnah dềt geh ơn tàm bơnah nggùl să sơna dê mờ lơh mờ ală dơm chi niam geh bơta kơryan kơ\ che sơna lài mờ tu\ pa` kam tus mờ tiah kờ` pa`. Kam geh lơh mờ gle kra, lơh sồt să uă. Tàm tu\ mòn lơh, bơdìh mờ bơta sền niam, kòn cau M’Nông sền gròi uă ngan tus mờ bơta ndrờm bal bơh tê sơna dê nàng kam in pa` ờ gơ par tìs mờ gùng pa`.

Ală cau tàm pơr lòng pa` sơna kam tàm dơ\ pơrlòng tàp pràn să jan ală jơi bơtìan kòn cau gùt lơgar dơ\ 11, tiah 2 nam 2019 tàm Dak Nông

Kòn cau M’Nông lài do ờ mìng ngui sơna nàng pa` mòc phan brê mờ gam ngui nàng ting bơ trơh bol sò tơm, sơ gràm ù tiah. Jat Bảo tàng càr Dak Nông yal, bơh jơnau kơlôi sơnơng, tàm dơ\ tam lơh bơh ồng N’ Trang Lơng tam dră mờ bol Tây sò tơm, bal mờ tà, pềs, yoas, sùng, mpồl ling tam lơh he dê ngui sơna nàng tam lơh mờ bol sò tơm. Să tờm cau atbồ là ông N’Trang Lơng sùm trau sơna bơh ngkời, tê ìa tà jòng. Bơta phàu crong geh lơh sồt uă do neh lơh ling Tây in pal mprơm să rơngòt ngan.

Ngai do, sơna ờ gam ngui nàng ku\p mòc phan brê tai den uă hìu bơnhă ờ gam prap lời mờ cau g^t mòn lơh kung ờ hoan geh uă tai. Mìng tus di tu\ pa` sơna kam gơ gơs môn tàp pràn să jan kòn cau dê den ală nghệ nhân mòn lơh sơna kam hơ\ sồng lơh kis wơl dùl bơta phàu crong pơn ìơ să ngan bơh ồng pàng he dê.

Kờp bơh nam 2007, môn pa` sơna kam neh geh sac rơ wah là 1 tàm 4 môn tàp pran să jan kòn cau tàm càr Dak Nông dê. Bơh ală dơ\ chờ tàm pơr lòng neh g^t go\ uă cau pa` sơna kam geh bơta pràn jak tus bal tàm ală dơ\ tàm pơr lòng dờng tàp pràn să jan kòn cau gùt lơgar, ù tiah kơnhoàl dê; tàm hơ\, geh uă cau pa` sơna kam neh geh cồng nha jơnhoa ngan. Môn pa` sơna kam ai jơh bal cau klau mờ cau ùr in bal mờ 2 tơngume la `ă pa` mờ cùn kơl tăng pa` mờ ơm yah ngài bơh 20 tus 30 thơk. Kuơ màng sơna mờ kam tus bal tàm pơr lòng pal jat di mờ rùp să bơh yau bơh kòn cau M’Nông dê.

Cau mblàng K’ Hạnh