VOV4.K'Ho- Tàm ală ngai do, gah lơh sơnơm càr Dăk Lăk sùm geh tàm bơta “Lơh ngan” nàng gàr niam broă kham sơm kòp. Bơh ală hìu sơnơm dờng tàm ƀòn dờng Buôn Ma Thuột tus ală hìu sơnơm dềt tàm ală kơnhoàl, ală hìu sơnơm ndrờm neh rơcang lài tơl ală bơta jal mhar, dong kờl làng bol geh dùl kàl Satềp lơngăp lơngai.

VOV4.K’Ho- Nàng gàr kloh niam phan sa, tơrmù uă ngan ală dơ̆ gơtìp khih phan sa di Satềp Ất Tỵ mờ kàl lơh chờ Nam pa 2025, Mpồl Sồr lơh ală gah lơh broă Dà lơgar bè kloh niam phan sa neh lơh geh 5 Mpồl lòt sền gah lơh broă, bơta tờm tus sền tàm 10 càr, ƀòn dờng bơh kấp càr, ƀòn dờng tus kấp sàh, sơnah ƀòn. Tơngu me tờm tơrgùm sền ală bơta phan, mpồl phan geh ngui uă tàm dơ̆ satềp, tơrgùm sền broă lơh jăt ală jơnau geh ai bơh adăt boh lam dê tàm broă lơh, kă bro phan sa, ală hìu kă bro broă lơh drơng ala sào sa tàm broă sền pal lơh loh khà geh lơh, bơta tìs nàng geh cơng tàng geh ai mờ lơh glài di jăt jơnau neh geh ai. Mờ pơgồp bal mblàng yal bè kloh niam phan sa tàm broă tus sền.

VOV4.K'Ho- Deh ờ tơl nhai là dùl tàm ală bơta gơtìp ờ niam bun ngòt rơngơ̆t ngan, di gơlan lơh gơrềng uă ngan tus mờ bơta pràn kơl dang să jan, màng kis bơh cau mè mờ kòn se dê. Jăt ală y, ƀák sĩ gah deh kòn yal, deh kòn ờ tơl nhai gam ngai sơlơ geh uă tàm mpồl bơtiàn tŭ do. Den tàng, ală cau mè pal jòi sền nàng git tài bơta lơi, bơta tơngŏ bal mờ ală gùng dà broă lơh nàng rơcang pleh mờ deh kòn ờ tơl niam nàng geh dơ̆ deh kòn niam.

VOV4.K’Ho- Bơh bồ nhai 12, Ƀộ Y tế pơgồp bal mờ Anih duh broă Làng bol ƀòn dờng Hà Nội bơyai lơh Dơ̆ lam lơh Nhai lơh broă Dà lơgar bè Khà kờp làng bol mờ tơngkah kir sơnrai Ngai Khà kờp làng bol Việt Nam (26/12) nam 2024 mờ tơnggume “Tơngguh uă bơta niam khà kờp làng bol nàng dà lơgar pas sơm, hìu bơnhă chờ hờp”. Nàng broă lơh khà kờp làng bol lơh jăt geh cồng nha, gah lơh sơnơm kờñ pal lơh ngan bơsong ală bơta lòng gam gơ tơlik tŭ do.

VOV4.K'Ho- Di tàm satềp, ha là kàl rơlô bơkang Hìu sơnơm dờng tiah Tây Nguyên dờp geh uă cau mŭt piam tàm hìu sơnơm tàm bơta sồt uă bơta tềng muh măt, tê, ndul tài nhơl phăo. Ală bă sồt bơh phăo ờ mìng lơh jê bè poăc să mờ gam gơlời wơl bơta ờ niam tàm nùs nhơm, lơh gơrềng uă ngan tus rài kis bơh cau gơtìp bal mờ hìu nhă.

VOV4.K’Ho- Dồ nă oh klau dềt 14 sơnam ơm tàm kơnhoàl Ea H’leo, càr Dăk Lăk pa geh dong kờl mhar tàm Hìu sơnơm dờng tiah Tây Nguyên tơnơ̆ dơ̆ bơrtoh phàu.

VOV4.K'Ho- Jơnau yal Lùp sền bơta pràn kơl dang bồ tơngoh hwềng nùs kơnòm pa tào lơgar Việt Nam dê bơh Anih kơlôi sơnơng Mpồl bơtiàn pà gŏ: Bơta pràn bồ tơngoh hwềng nùs tàm ơruh pơnu kơnòm pa tào geh tơngŏ gơguh, tàm hơ̆ geh 1 tàm 5 nă kơnòm pa tào (20%) geh bơta bè pràn kơl dang bồ tơngoh hwềng nùs mờ mìng geh 8,4% ơruh pơnu kơnòm pa tào neh tus mờ ală broă lơh dong kờl ha là pơlam ală bơta bè nùs nhơm bal mờ broă lơh. Bơta kal ke bơh sơsram sră bal mờ broă sền gròi ha là ờ geh broă sền gròi bơh mè bèp kung neh lơh kơnòm pa tào gơtìp kơlôi rơcang, ờ niam nùs nhơm, gơlơh bè gơtìp pleh mờ ơm is. Pal lơh bè lơi nàng sền gròi uă rơlao tai tus bơta pràn kơl dang bồ tơngoh hwềng nùs tàm ơruh pơnu kơnòm pa tào? Jơnau cih tơnơ̆ do geh yal bè bơta mùl màl do.

VOV4.K'Ho- HIV là kòp gơtờp ngòt rơngơ̆t ngan, lơh gơrềng tus bơta pràn kơl dang să jan bal mờ màng kis bơh cau gơtìp kòp. Mơya, ală nam pa do, kòp HIV ờ gam là kòp ngòt rơngơ̆t tai bè uă cau kơlôi, tài neh geh sơnơm sơndră mờ virus HIV (ARV) dong kờl gròi sền virus HIV/AIDS geh cồng nha. Cau gơtìp kòp HIV kơnờm mờ hơ̆ den tàng geh bơta niam tàm rài kis kung bè ală cau bè ờs ndai. Nàng geh bơta do, bơta kwơ màng là ală cau di gơlan gơtìp kòp uă pal rơcang lòt lơh xét nghiệm kòp HIV gờñ.

VOV4.K'Ho- Pàl kơltau gam geh hòi là pàl să tàm kơnòm kòn se pa deh là kòp mờng gơtìp ngan. Tơngŏ tàm pơgăp 60% khà kơnòm kòn se deh tơl nhai mờ 80% khà kơnòm kòn se deh ờ tơl nhai. Pàl să kòn se pa deh geh bàr bơta di mơ (pàl să ờs mờng) mờ pàl să jroă (pàl să kòp). Tàm bơta jroă, di lah ờ gŏ mờ sơm kòp di tŭ, kòp di gơlan lơh gơtìp ờ niam, kòn se di gơlan gơtìp chơ̆t ha là gơtìp ờ niam tơngoh tus jơh rài tơn. Den tàng, broă kờñ git bơta tơngŏ kòp mờ sơm kòp di tŭ là kwơ màng ngan nàng sền gàr bơta pràn kơl dang să jan kòn se in.

VOV4.K'Ho- Đồm gơlik sơdàng mờng sơnđan là kòp đồm sơdàng, do là kòp tơngŏ ờ loh làng jŏ tơngai, geh khà cau gơtìp kòp, bơta gơlik ờ niam mờ chơ̆t uă. Bŭ lah ngòt rơngơ̆t, mơya kòp do gơlik gơtìp ờ tơngŏ loh làng, geh uă ngan cau gơtìp kòp tŭ git neh tàm tơngai kòp jroă, gơtìp uă bơta ờ niam. Den tàng, kờñ git gờñ bơta tơngŏ bơh kòp bal mờ broă di tŭ sơm là broă lơh geh kwơ màng ngan nàng sền gàr bơta pràn kơl dang să jan.