VOV4.K’ho- Gơ wèt mờ làng bol kòn cau Mơ Nâm ơm tàm [òn Vi Choong, xã Hiếu, kơnhòal Kon Plông, càr Kon Tum, cing mồng là jơnau đơs, là nùs nhơm, là dùl bơnah kuơ màng ờ gơtùi ờ geh tàm rài kis. Den tàng bè hơ\, bulah rài kis gam ua\ kal ke, mơya săp ntas cing dê kung gam sơl hô hơng, tơngo\ nùs nhơm chờ hờp bơh làng bol tàm tiah do dê.

Neh gơ gơs bơta ờs mờng, pah tu\ mut tàm poh nggùl nhai 11 pah nam, [òn Vi Choong, xã Hiếu, kơnhòal Kon Plông, càr Kon Tum den hô hơng ntas cing mồng tàm “Ngai chờ tam klăc dờng”. Mò Y Bin ( 50 sơnam)- Cau atbồ Mpồl cing mồng [òn Vi Choong pà g^t: “bè ờs, làng bol dròng cing ja` mồng neh kuèng bloh, mơya lài mờ ngai lơh chờ dờng [òn dê, he pơlam tàp lài ai gơ in niam. Làng bol he dê pal rcang lài niam ngan bơh phan soh tus broă ràng tơlik nàng yal tơng^t bơta niam chài bơh yau bơh kòn cau Mơ Nâm dê”.

                                                       Mpồl drong cing mồng [òn Vi Choong dê

Bơh hìu rơng, ală săp ntas cing mồng dê dròng ală gùng đơs crih rơle\ rơlùn, gơguh, gơmù, rơndap rơn dồl, niam ngan mờ mpong ngài ngan. Digơlan bè tài bơh  gơboh, tài bơh gơ kờ`, tài bơh neh kuèng mờ broă dròng cing ja` mồng den broă ràng tơlik bơh mpồl dê gơ lơh bè ờs ngan, rơ le\ niam ngan. Tàm [òn Vi Choong, mpồl cing mpồng geh bơta tàm pơgồp bal geh bal cau klau mờ cau ùr. Jơh mpồl geh 7 nă cau, 3 nă cau klau dròng cing mờ 4 nă cau ùr ja` mồng.

Mò Y Xăn neh rlau 50 sơnam là nghệ nhân bơh [òn dê pà g^t: bơh tàm tu\ dềt neh geh mè bèp bơto broă dròng cing ja` mồng. Mờ rlau 20 nam do, tu\ mpồl cing mồng bơh [òn dê geh crơng gơs, mò là cau tàm mpồl tờm ngan bơh mpồl dê. Mò Y Xăn đơs: “cing mồng ờ gơ tùi ờ geh tàm rài kis niam chài, nùs nhơm bơh làng bol tàm [òn dê. Sap ntas cing mồng mpong jơh gùt [òn, cèng wơl bơta chờ hờp, chờ hờ` ai tơl hìu bơnhă in”.

                                  Cing mồng bè là poăc mhàn mờ là bơta gơ kờ` ngan bơh mpồl bơtìan dê

Geh sền là hwềng soàn tờm jơi bơtìan dê, cing mồng geh mat tàm ua\ broă lơh, tàm rài kis bơh làng bol tàm [òn Vi Choong, xã Hiếu, kơnhòal Kon Plông, càr Kon Tum dê. Tơnơ\ ală ngai ờ ru ngan tàm broă sih  kòi pa, làng bol rê tàm hìu, tơr gùm wơl, lơh mpong ntas cing mồng hô hâng ngan mờ kơ\p kờ` là geh dùl kàl tơnhào ua\. Tàm dơ\ lơh chờ `ô lir bông, làng bol kung dròng cing ja` mồng, yal mờ Yàng là neh tơn jơh dùl kàl tơn hào mờ ưn ngài Yàng neh ai trồ tiah mìu càl niam. Tàm ngai lơh wàng rơpu, làng bol kung dròng cing ja` mồng sơl. Sa tam bau, lùp bau kung ờ gơ tùi ờ geh săp ntas cing mồng ờ. Den tu\ lơh chờ ală ngai chờ dờng, làng bol [òn Vi Choong kung dròng cing ja` mồng sơl, chờ hờp, chờ hờ` ngan.

Cing mồng bè là poăc mhàm mờ là bơta gơ kờ` bơh mpồl bơtìan dê, pơn iờ să đơs bè mpồl cing mpồng bơh [òn dê, mơya mò Y Bin kung moat jrùm sơl tài bơh tàm [òn, rơnàng ơruh pơnu kơnòm să ờ hoàn kờ` ngan mờ cing mồng. Mò đơs là: “A` rơngòt ngan tơnơ\ do, tu\ bol a` neh kra ờ sô ờ soàn tai mờ chơ\t te\, [òn do ờ geh kơno săp ntas cing mồng tai. A` kung kơ lôi sơnơng ua\ ngan, pal geh broă lơh lơi hơ\ nàng [làng yal wơl, tàm tơr bo\ wơl broă dròng cing ja` mồng”.

“Ngai chờ tam klăc dờng” tàm [òn Vi Choong, xã Hiếu, kơnhòal Kon Plông, càr Kon Tum neh jơh. Kềng gah bơnhă ồs hơng, mpồl dròng cing mồng kung gam dròng cing ja` mồng jơh nùs ngan tàm tơl gùng cing dê. Jat gùng cing mpong ntas, làng bol tàm [òn, cau lơi cau hơ\ ndrờm chờ hờp chờ hờ`, tam ya xoang, sơm bat tê bal tơngo\ nùs nhơm tam klăc bal mpồl bơtìan dê.

Quốc Học  jat Ba\o Kon Tum- Cau mblàng K’ Hạnh