VOV4.K’ho - Sền gàr sơng ka suơn tiêu kờ` tơngguh khà gơ tơt plai, kơryan bơta gơ jrùh plai dềt, gơ jrùh jơh boai bơkàu tiêu geh tơngguh cồng nha plai geh mờ pria\ geh bơh làng bol cau tam. Kờ` git wa\ bè sơng ka sền gàr suơn tiêu tàm tơngai tiêu lì bơkàu, tơt plai thạc sĩ Mai Minh Tuấn atbồ cơldu\ bơta chài, anih tờm bơto pơlam broa\ lơh sa càr Gia Lai, geh pơlam ala\ bơta pal geh lơh niam wơl bơta geh lơh tiêu gơlì bơkàu bè chi kào, gơ jrùh jơh boai bơkàu tiêu mờ dong tiêu tơt plai ua\ rlau.
-Thạc sĩ ai git ờ ua\ bơta gơlam tus lơh tờm tiêu gơbàn tơt plai ê\t, tiêu lì bơkàu bè chi kào hala gơ jrùh jơh boai bơkàu tiêu?
Thạc sĩ Mai Minh Tuấn: Tiêu la chi tam geh bơkàu me dam mờ bơkàu me. Den tàng, bol he pal geh broa\ lơh mờng sơnđan la broa\ lơh bơkàu, kờ` kơryan gơlik bơkàu me, tơngguh bơkàu me dam rlau. Pơnyơu bè, tiêu mờ bol he lời ua\ ir mbur den gơ geh lì ua\ bơkàu me. Hala broa\ lơh bơkàu mờ bol he lời tàm tơngai di 30 ngai, kờ` nàng gơ mòn gơs bơkàu loh làng rlau, hơ\ sồng tơnơ\ hơ\ bol he hơ\ sồng tuh dà, tuh phơng tàm tơngai lài mờ tờm tiêu lì bơkàu den hơ\ kung la broa\ lơh gơ lì ua\ bơkàu dam me rlau. Mờ tàm tu\ tơngai tờm tiêu gam gơ mòm gơs bơkàu den bol he pal ngui tai phơng bồm đang nha, hala ala\ bơta phơng sinh học den gơ kung geh lơh tơngguh broa\ gơlik bơkàu ua\, tơngguh broa\ lơh gơ lì bơkàu niam rlau. Tơnơ\ tu\ tiêu gơtơt plai bloh, den gơ kung geh gơbàn bơta gơ jrùh plai dềt, gơ jrùh jơh boai bơkàu tiêu. Dùl bơnah la bơh gơbàn geh is bơh tiêu dê, dùl bơnah la bơh trồ tiah lơh aniai. Bol he pal ngui tai ala\ bơta phơng sinh học bồm đang nha di 2 dơ\, mờ dùl dơ\ geh tuh tềng tờm lơh tơngguh gơlì bơkàu ua\ mờ kơryan geh bơta gơ jrùh plai dềt.
-Thạc sĩ gơtùi ai git loh rlau tai bè ờ ua\ broa\ lơh tuh phơng nàng gơtùi tơngguh khà tơt plai tus mờ tiêu?
Thạc sĩ Mai Minh Tuấn: Tu\ do, broa\ ròng tiêu bơh broa\ tuh ala\ bơta phơng hoá học, bol he kung pal tuh phơng đàm-lân-kali jat khà 2,5-1-2. Do la khà phơng tuh tàm ù. Dilah gơtùi, làng bol bol he kung rwah ala\ bơta phơng bal N-P-K bơh ala\ cau mờng lơh gớ sphơng, den cau kung neh geh bơta klài phơng di pal bloh. Dơ\ 2, ala\ bơta phơng bal N-P-K bè ờs geh khà canxi gơ lề ua\ rlau, gơ geh ai geh canxi tơm in niam rlau. Geh dùl bơta mờ làng bol bol he sơnơng tuh vôi hơ\ la gơ geh gơ ai canxi den gơ ờ di, tài chi mìng gơ sa canxi bơh canxi gơ lề. Dơ\ 2, canxi la kim loại kan ngan gơmut tàm sa\ tờm chi, den tàng, làng bol he pal ngui ala\ bơta phơng bơrlu\ bal mờng ngui. Tu\ do ala\ hìu ma\y cau kung geh lơh ala\ bơta phờng mờng ngui tus mờ kơphe, tiêu jat di tu\ tơngai, mờ cau geh bơsir ala\ bơta trung lượng, vi lượng tàm hơ\ gơ geh di pal ngan. Pơnyơu, bè Bình Điền, cau ngui phơng N-P-K mờng ngui tus mờ tờm tiêu bè 19-7-19. Do kung la bơta phơng mờng ngui, tàm hơ\, ala\ khà canxi, silic, magiê gơ lề la ua\ ngan. Tu\ tơngai do, geh lơh bal mờ broa\ tuh phơng tềng tờm den bol he gơtùi ngui ala\ bơta phơng sinh học kờ` geh bồm đang nha. Làng bol bol he pal kah la phơng sinh học học pal geh ala\ bơta axit amin mờ ala\ vi sinh vật tam dra\ bal wơl. Bơta do làng bol he pal rwah nàng geh blơi phơng di, ai dilah bol he sùm sơnơng phơng sinh học la phơng tuh nha hơ\ sồng blơi la ờ hềt di ngan. Mờ phơng sinh học, tơnggu me bơh sơnrờp la gơ geh ala\ axit amin, gơ geh tơngguh bơta pràn mờ geh bơnga\ lơh niam dờng tiêu den tàng kung kơryan geh bơta gơ jrùh plai.
-Ơi, ưn ngài thạc sĩ Mai Minh Tuấn ua\ ngan!
Cau mblàng K’ Brọp.
Viết bình luận