VOV4.K’ho –Tàm tu\ tơngai khà priă tăc tiêu mờ tàu gơmù lơyah ngan mờ kal ke ngan tăc yòm, den cau lơh broă sa tàm càr Gia Lai neh tam gơl bă ù tam ală tờm chi tam do nàng tam tờm chi sa plai, bơh sơnrờp lơh geh cồng nha sùm.

Pe nam rềp ndo, bi Nguyễn Thị Bắc, ơm tàm thôn 1, xã Hà Tam, kơnhoàl Đăk Pơ, càr Gia Lai tam gơl rơ hời rlau 5 lồ tàu cồng nha lơh geh dùl êt ngan bơh hìu bơnhă dê nàng ai ù tam wơl tờm chanh đào, plai bung kơmhò tơlir, mờ plai kuết sơdàng.

Mờ khà priă tăc pơgăp 50 rbô đong tàm dùl ki\ plai, kàl chanh đào bơh sơnrờp, kờp jơh priă tă lơh, bi Bắc lơh geh priă cồng rlau 100 tơlak. Jăt bi Bắc yal, ală tờm chi tam do geh priă tă lơh dùl êt ngan, [ươn tam mờ ờ huan gơtìp aniai rlau pơndrờm mờ tàu.

Ù hìu bơnhă a` dê sền go\ gơlơh rềp ngan mờ dà, sền go\ chi sa plai lơh geh priă jền rlau, den a` rơhời tam gơl gơ dê. Tam tàu tàm tơngai rềp ndo hoàc hươr uă ngan, lơh ờ geh cồng, ờ geh priă jền sùm den tàng bol a` neh tam gơl te\. A` sền go\ plai chi do geh bơta gơn kơnờm, geh priă cồng.

Xã Hà Tam priă cồng lơh geh rlau 100 tơlak bơh plai chanh đào

Tu\ do, xã Cư\ An, kơnhoàl Đăk Pơ geh rlau 100 lồ chi sa plai ală bơta, uă ngan plai kroăc, plai kuết, thanh long mờ plai na dai. Tàm hơ\, plai na dai geh tam uă ngan rlau jơh, geh tus mờr 1/3 kờp jơh bă ù.

Mờ tơl lồ ù tam na dai, cau lơh broă sa tàm tiah do digơlan lơh geh pơgăp 4 tấn plai, priă cồng rlau dùl rhiang tơlak. Ồng Đỗ Quang Hoàng Hiệp, kuang bàng lơh broă sa sươn sre xã Cư\ An, kơnhoàl Đăk Pơ, pà gi\t.

A` go\ broă lơh tam tờm plai na tàm do cèng wơl priă jền uă ngan. Pơndrờm mờ tờm tàu, priă cồng uă rlau bơh 3 tus 5 dơ\, priă tă lơh ờ uă rlau. Gùng dà bơh xã dê hòi jà làng bol tam gơl tam chi sa plai, broă lơh pơgồp bal mờ ròng phan.

Gia Lai geh 7.200 lồ chi sa plai. Mìng kờp is tàm nam 2017, bă ù tam chi sa plai do gơguh tai 1.200 lồ, uă ngan là geh tam gơl bơh ù tam tàu, tiêu, tờm phan sa cồng nha ờ huan geh uă. Ală kơnhoàl bơtàu tơnguh pràn bă ù tam chi sa plai tàm ală nam rềp ndo, là: Chư Pưh, Chư Sê, Đăk Pơ, An Khê, Kông Chro.

Lòt bal mờ cau lơh broă sa, pa do, Sở Nông nghiệp mờ Phát triển nông thôn càr Gia Lai pơgồp bal mờ Viện Khoa học Kỹ thuật Nông Lâm nghiệp Tây Nguyên bơyai lơh Pơrjum “Pơlam gùng rơndăp ù tiah bơtàu tơnguh bàr pe tờm chi sa plai, prìt, sầu riêng, kroăc, [ơ drơng nàng ngui sa tàm lơgar mờ tăc mờ lơgar ndai tàm ù tiah càr Gia Lai dê tus nam 2021”. Jat hơ\, bơh tu\ do tus nam 2021, Gia Lai rơcang rề ơnàng bă ù tam chi sa plai gơguh tus 10 rbô lồ.

Khin cha tam gơl tam chi sa plai, uă cau lơh broă sa neh jòi go\ gùng lòt pa

Bal mờ broă rề ơnàng bă ù tam chi sa plai, bàr pe kơnhoàl neh rơcang lài lơh broă mờ ală mpồl lơh sa kă bro lơh gơlik plai chi tàm càr mờ càr ndai, mơkung hòi jà làng bol crơng gơs hợp tác xã lơh broă sa sươn sre, kờ` dong bơta phan chi sa plai geh drà kă bro kơ\ kơl jăp jo\ jòng. Ồng Nguyễn Hiệp, Trưởng Phòng Nông nghiệp mờ Phát triển nông thôn kơnhoàl Đăk Pơ, pà gi\t.

Phòng nông nghiệp neh dan mờ UBND kơnhoàl pơgồp bal mờ hìu măy lơh gơlik phan Đồng Dao tus lơh tam gơl bă ù tam tờm plai màk, prìt sơ kò tàm tơnngai tus. Bơdìh hơ\ tai, kơnhoàl geh tam gơl tờm tàu nàng tam wơl bàr pe tờm chi tam ndai, bè plai nhãn, thanh long, na dai. Priă lơh geh bơh sơnrờp làng bol dê là bơh 20 rbô đong, tu\ tăc yòm ngan là gơguh tus 40 rbô đong dùl ki\, ndrờm mờ priă cồng lơh geh là pơgăp 100 tơlak tàm dùl lồ. Bè hơ\ là geh cồng nha ngan.

Bơta khin cha bơcri priă, tam gơl rơndăp tăp sèng chi tam, rơcang lài gơdờp mhar, să tờm he lik klàs is bơh bơta kal ke bơh cau lơh broă sa càr Gia Lai dê tu\ do là kuơmàng ngan.

Mơya, rề ơnàng bă ù kờ` pal gơ jat bal mờ lơh bal lơh sa, jòi drà kă bro kơ\ kơl jăp jo\ jòng, kuơmàng là pleh jơnau rề ơnàng bă ù tam dùl bă ur ar, khat gơboh, ờ go\ jat bơta rơndăp tăp sèng. Nàng hơ\ sồng tơnơ\ hơ\ gơlik tai jơnau phan bơna lơh geh uă mơya ờ go\ geh cau blơi tăc ờ yòm mờ lồi du\t pal lời sơrbì bềng tàm sươn tàm mìr bè neh geh tu\ gơlik tus mờ plai rơpual kuh, rơpung kài mờ geh bal mờ tờm tàu.

Cau mblàng Lơ Mu K’Yến