VOV4.K’ho - Broa\ kloh niam ờ do ờ da\ phan sa sùm geh dờp broa\ sền gròi ua\ ngan bơh gùt mpồl bơtìan dê. Den tàng,  lơh sa sươn sre jat broa\ lơh sa ờ do ờ da\, ai tơlik phan sa kloh niam la broa\  lơh kơljap  mờ geh cồng nha. Tàm jơnau do,  bol a` geh jơnau  yal bè broa\ tam biap kloh niam ờ do ờ da\ bơh ồng Đỗ Văn Luận, kis tàm [òn 4, sơnah [òn Thắng Lợi, [òn dờng Kon Tum, càr Kon Tum.

            Rlau 10 nam tam biap ngan ờ do ờ da\, ồng Đỗ Văn Luận kis tàm [òn 4; sơnah [òn Thắng Lợi, [òn dờng Kon Tum, càr Kon Tum sùm mut lơh geh tơl 4 khà broa\ lơh bơh sơnrờp nàng tam biap ngan ờ do ờ da\. Ồng Đỗ Văn Luận ai git: Đơs tus lơh gơs biap ngan ờ do ờ da\ ua\ cau tam biap sơnơng den la kan ngan lơh, gơya geh ua\ broa\ lơh tam biap ngan ờ do ờ da\ neh mờ gam lơh geh mơya ờ git. Pơnjat hơ\,  ù tam biap ờ do ờ da\ pal geh lơ òr nền nòn, tơnơ\ hơ\ geh is mờ tơngai, tuh vôi mờ khà tuh vôi bơh 60-100 kg tàm dùl sào nàng gơsơt ờ ua\ bơta kòp lơh aniai tàm ù. Tơnơ\ hơ\, geh di 10-15 ngai nàng lơh àr, kờ` geh tam ala\ bơta biap. Bulah bè hơ\,  mờ ù tam biap,  ù geh ai go\ gơbàn ua\ bơta kòp, lài mờ tu\ tam pal bơsong ù mờ ờ ua\ bơta sơnơm bè Hidrocop 77WP, Coc 85WP. Ồng Đỗ Văn Luận ai git:“Nàng  tam geh biap ngan ờ do ờ da\ den he pal mut lơh 4 broa\ lơh, lài jơh la khà dà, den pal gàr geh khà dà la dà tơrlung, hala dà ờ gơbàn bơ\ bơl, dơ\ 2 la ù, den ù geh lơh jat khà bơta PH tàm ù, dơ\ 3 la phơng den pal ngui phơng neh geh glòm lề, pleh ala\ tu\ pal ngui phơng gam ris,  dơ\ 4 la sơnơm tu den sơnơm he pal ngui chế phẩm sinh học”.

            Bơh ua\ nam do, ồng Đỗ Văn Luận mìng ngui chế phầm sinh học nàng gơsơt tu sa aniai tàm biap tam. Jat ồng Luận, phơng tuh tàm biap ngui ua\ phơng hữu cơ neh ồm lề nàng tơngguh bơta nđiơm gơs, bơta gơs bơh ù. Làng bol gơtùi ngui phơng phan  ròng, phơng xanh, phan  jơng kah bơh broa\ lơh sa geh glòm bơrlu\ bal mờ EM hala bơsềt Trichoderma lơh phơng hữu cơ. Tàm di lah ờ gơtùi lơh gơs is phơng hữu cơ, làng bol gơtùi ngui phơng hữu cơ vi sinh Humix, Komix. Khà phơng hữu cơ tuh biap sa nha in 1-2 tấn dùl dơ\ tam, dùl sào mờ biap sa plai 2-3 tấn dùl dơ\ tam dùl sào, ua\ ngan la tuh lài tàm ù, tuh chul tơngai sơnrờp. Mìng is mờ phơng hoá học, làng bol pal ngui phơng di pal mờ ring bal bơh ala\ bơta phơng đàm-kali-lân, khà tuh phơng sơnđìng mờ bơta kờ` bơh phơng dê tus tơl bơta biap. Ờ ngui ua\ ir phơng đàm nàng lơh geh tơnàu ua\, ngan la biap sa nha, ba` tuh phơng đàm rlau ir bơta kờ` bơh chi tam. Tơnjơh tuh phơng đàm hala phơng bồm đang nha lài mờ tu\ tơnhau bơh 7-10 ngai mờ biap sa nha mờ 10-15 ngai mờ biap sa bùm, plai. Ồng Luận ai git:“Dilah ala\ bơta dà sơnơm den he geh ngui sơnơm nàng  gơsơt ala\ bơta phan kis lơh aniai biap den pal  di tơngai cah,  den he gơtùi ngui ala\ bơta sơnơm geh tơngai bơh bồm tus tơnhàu lơyah den cồng nha biap hơ\ sồng niam di khà”.

            Nàng mut lơh di bơta tam biap  ngan ờ do ờ da\, cau tam biap kờ` pal rcang sơndra\ tus mờ tu sa biap mờ ala\ broa\ lơh geh ngui ala\ broa\ lơh atbồ bal IPM. Geh dong lài ngui ala\ sơnơm sinh học geh bơta khih ê\t mờ pal ngui jat broa\  lơh 4 di, la di sơnơm, di khà klài, di tu\ mờ di pơlam. Broa\ geh cih tơl ala\ bơta tam biap ngan kung la broa\ pal lơh geh nàng dong cau tam biap  geh sền gròi biap di pal kàl tam kung bè tơngai cah is mờ ala\ bơta sơnơm nàng gàr niam khà biap. Ồng Luận ai git tai:“Nàng gàr niam biap geh git loh den he pal geh sra\ cih loh nàng tơnơ\ do gơtùi sền wơl mờ geh kơnòl  mờ phan he geh tac mờ cau ngui. Tàm sra\ cih,  he pal cih tơngai tam, tơnhàu, hơ\ sồng ala\ chế phẩm he pal cih nàng loh làng tơngai cah is”.

            Tam biap ngan ờ do ờ da\ ờ mìng lơh geh mat phan sơnđan, bơtàu tơngguh pria\ geh, mờ làng bol gam  gơbàn aniai tus pràn kơldang sa\ ja` bơh gơbàn aniai bơh sơnơm sền gàr phan tam.

            Nam Trang ai bơh Anih sơdio rùp Kon Tum, ]au mblàng K’ Brọp.