VOV4.K'ho - Trồ tiah prang duh jo\ jòng uă nhai do neh lơh git nđờ jơt rbô lồ kơphe tàm ală càr Tây Nguyên gơtìp ờ tơl dà uă ngan. Uă suơn chi neh chơt ro jơh ờ jai gơs wơl tai. Ală suơn kơphe gam wơl den gơmù cồng nha tơnhàu, mờ geh tu\ gam aniai jo\ jòng tus ală kàl tơ nơ\. Bulah neh geh ală dơ\ mìu bồ kàl mơya ală aniai bơh dơ\ trồ prang dờng soat dà pa do tus mờ chi tam là uă ngan:
Ntum Phú Xuân, kơnhoàl Krông Năng, càr Daklak geh 25 tơnau bơt rơbòng dà, den tàm nhai prang dờng, jơh ală ndrờm soat jơh. Dà dờng Krông H’Năng hòr gan ntum tu\ do mìng gam mpờl lu\ lơm. Dà ờ gam tai, dà cat den gơmù, lo\ sre ro kơnra`, git nđờ rbô lồ kơphe tàm tiah do kung gam gơtìp ro jơh. Bi Trần Đăng Hùng, ơm tàm [òn Xuân Lộc, ntum Phú Xuân đơs: “ Priă [ồm dà tus mờ 8 sàu do jơh mờr 6 tơlak tàm 1 dơ\. A` bơcri mơya kung ờ geh dà sơl den tàng pal ơm tơn, kơphe ờ tơt plai kung pal kong. Tơr lung tàm do tờ hơ\ sồng khoàng mơya kung ờ geh dà sơl. Tu\ do mìng git kơp kơnờm trồ tiah lơm.”
Bulah neh geh ờ uă dơ\ mìu bồ kàl, mơya bơta soat dà tàm càr Daklak gam gơlik geh kơnjơ\ ngan. Neh geh 330 tàm khà rlau 700 bơ tơt rơbòng dà ờ gơtùi ngui tài soat jơh dà. Tu\ do mpồl lơh sa kă bro broă lơh bơtơt rơbòng dà Daklak gam pơnjat tai tam pà dà gơ in dipal mờ tơl bơta chi tam, ngui dà tềm pềr. Mơya tài trồ prang duh jo\ jòng, den tàng bă chi tam gơtìp ờ tơl dà kung gam gơguh uă, ngan là tus mờ tờm kơphe. Ồng Trần Thế Hoan, kuang jat jơng atbồ mpồl lơh sa kă bro pà git: “ Ờ uă tiah neh geh mìu den tàng ală tiah do, bol a` pal ai dà [ồm tai. Ờ uă kơnhoàl ndai bè Cư Mgar, Krông Pach, Ea Kar, Lak kung pal ai dà [ồm. Tus tu\ do, tờm kơphe kung gam pal kong bơta ờ tơl dà [ồm. Bol a` pal jòi dà gam jơngkah nàng pơnjat tai drơng broă [ồm dà chi tam in bơh làng bol dê. Bè broă rơcang dà ai kàl mờr tus in, bol a` kung neh yal mờ càr, gah lơh broă sa mờ ală kơn hoàl tơn jo\ wơl tơngai sih tam nàng gàr niam kàl tơnơ\ in.”
Jat gah lơh broă sa mờ bơtàu tơnguh [òn lơgar càr Daklak, tu\ do neh geh mờr 70 rbô lồ chi tam gơtìp trồ prang dờng soat dà lơh aniai, uă ngan là kơphe mờ tiêu, kờp jơh hoàc huơr rlau 2 rbô 100 tơmàn priă. Bơh bơta dong kờl gơ noar atbồ lơgar, kes priă càr mờ bơta dong kờl bơh ờ uă mpồl lơh broă, càr Daklak neh tă rlau 80 tơmàn priă dong kờl broă rơcang sơndră bơta trồ prang dờng soat dà.
Ală ngai pa do, tàm ală kơnhoàl tàm càr Daklak neh rah rài geh mìu, pơ gồp bơnah geh dà chi tam in. Mơya jat jơnau đơs lài bơh anih yal lài trồ tiah dê, bơta trồ prang dờng soat dà kung gam jo\ jòng tus 6 nhai tus do. Anih duh broă làng bol càr Daklak neh đơng lam ală tiah mờ gah lơh broă geh gơnoar pơnjat tai mut ngui ringbal ală broă lơh rơcang sơndră trồ prang dờng soat dà. Mò Phan Thị Thu Hiền, kuang atbồ cơldu\ lơhbroă mpồl đơng lam rơcang sơndră trồ tiah lơh aniai càr Daklak đơs: “ Anih duh broă làng bol càr sồr ală tiah sền gròi gàr tơl dà ngui sa làng bol in, dà hùc phan ròng in mờ dà [ồm chi tam jo\ ngai in; lam sồr làng bol tam pà bal dà ngui sa tàm ală tiah gam dà. Gơnoar atbồ tàm [òn lơgar pal rơcang lài mut lơh broă crap ală anih ai dà ngui sa tơr gùm bal làng bol in. Pơnjat tai tă kes priă [òn lơgar nàng mut lơh ală broă lơh rơcang sơndră trồ prang dờng soat dà. Tu\ do, ală tơnau dơng dà dềt mờ dimơ ndrờm bè neh soat jơh, ờ uă tơnau gam dà dùl êt den crap ală mai\ [ồm nàng ngui dà gam jơngkah.”
Cau cih mờ yal tơngit K’ Duẩn
Viết bình luận