VOV4.K’ho – Nàng kờ` tơnguh cồng nha tơnhàu, bơta niam bơh chi tam dê tàm dùl bă ù, tơngai rềp ndo, bal mờ bơta dong kờl bơh gơnoar atbồ tàm [òn lơgar dê, ua\ hìu bơnhă lơh broă sa tàm xã Thuận Hà, kơnhòal Dak Song, càr Dak Nông neh rơcang lài ngui broă lơh tam biap, kơnuh, plai đo ờ do ờ dă tơl khà VietGAP.

Đềt mềr mờ biap bắp sú neh rlau 8 nam, neh geh ua\ dơ\ hìu bơnhă ồng Nguyễn Xuân Dương, ơm tàm xã Thuận Hà, kơnhòal Dak Song gơtìp kal ke tài bơh bắp sú tơnhàu ờ geh mờ tac den ờ yòm tai. Ồng pà git: Hìu bơnhă ồng dê geh rlau 2 lồ bắp sú. Kàl lơi bắp sú tac yòm, hìu bơnhă ồng dê kung geh pơgap 150 tơlak đông pria\ cồng. Bulah bè hơ\, tài mìng tam bắp sú lơm, mờ ờ git loh bơta chài tam, sơngka sền gàr den tàng cồng nha lơh geh ờ kơ\ kơljap, geh ală nam gơtìp hoàc huơr kơn jơ\ ngan.

Nam 2019, geh gơnoar atbồ tàm [òn lơgar pơn jờng tam phan jat tơl khà VietGAP, ồng Nguyễn Xuân Dương neh khin cha jòi git mờ ngui tàm broă lơh sa bơh broă rơwah sơntìl, tam, sơngka sền gàr mờ ngui sơnơm sền gàr phan tam di jat broă rơndap lơh tam biap ờ do ờ dă. Bắp sú hòn gơs niam, ờ huan gơtìp kòp tu sa aniai, cồng nha tơnhàu gơguh loh làng ngan:

“Lài do, làng bol bol hi tam biap do jat broă lơh is, bơh sơnơm sền gàr phan tam tus tơl bơta, den he kung ờ hềt git loh. Tu\ do kung pal tam gơl nàng tam biap ờ do ờ dă sinh học, ờ mìng ờ do ờ dă lơh broă, [ồm sơnơm ờ ngòt gơtìp khih aniai, he lơh sinh học den di ngai hơ\ sồng [ồm den go\ chi tam gơs niam ngan, oh mi tàm mpồl lơh broă bal kung hơ pơrgon bal mờ gơp là pal tam biap sàng kloh, ờ do ờ dă”.

Ndrờm bè hơ\ sơl, hìu bơnhă bi Chu Văn Bắc, ơm tàm xã Thuận Hà, kơnhòal Dak Song kung gam hời rơ hời tam gơl broă tam biap, kơnuh, plai đo jat tơl khà VietGAP. Tu\ do, bi neh tam rlau 3 sàu súp lơ tơlir jat broă rơndap lơh do. Bi kung tus bal mpồl tam biap ờ do ờ dă, jat tơl khà VietGAP tàm xã Thuận Hà, mờ bơta kơp kờ` lơh bal tam biap geh bơta niam ua\ nàng tac yòm rlau:

“Lài do tam biap den khà pria\ tac ờ kơljap, mìng kơp kờ` kàl do, khà pria\ tac kơljap rlau. Lài do lơh khat bè tac, he ờ git sơ nơng là bă ù tam kàr lơi, lơh gơlik kàr lơi den tàng tơnhàu geh ua\ den tac ờ yòm, hoàc huơr ngan. Lơh jat gùng dà broă lơh do bol hi kơp kờ` là đah mpồl, ală cau bơcri pria\ pơlam bol hi in, jòi bol hi in anih blơi phan lơh gơs kơ\ kơljap mờ khà pria\ blơi jơnhua rlau nàng bol hi in geh tai pria\ jền”.

Kơnhòal Dak Song tu\ do geh 1 rbô 100 lồ ù tam phan lơyah ngai, ua\ ngan là ală bơta biap sa nha, bắp sú, súp lơ, blơn sut, blơn ồs, tơr gùm tàm ală xã Thuận Hà, Thuận Hạnh, Nam Bình. Nàng tam biap, kơnuh, plai đo jat tơl khà VietGAP, ală nam do, ua\ hìu bơnhă lơh broă sa tàm kơnhòal Dak Song neh sền gròi tus broă jòi git bè bơta chài tam biap, kơnuh, plai đo ờ do ờ dă, bơh broă rơ wah sơntìl tus broă tam, sơngka sền gàr, ơn phơng, tơnhàu. Bal mờ hơ\, gah lơh broă geh gơnoar kơnhòal Dak Song kung lam lơh ua\ broă lơh dong kờl pria\ bơcri, sơntìl chi tam, sơnơm sền gàr phan tam, bơyai lơh ală ơdu\ bơto pơlam bè khoa học kỹ thuật nàng làng bol in git mờ ngui tàm broă lơh sa. Kơ nờm lam lơh ring bal ală broă lơh, cau lơh broă sa geh tai jơnau git wă ngui tàm broă lơh sa jat gùng dà broă lơh ờ do ờ dă, neh bơh sơn rờp cèng wơl cồng nha niam ngan.

Ngui công nghệ cao tàm broă lơh sa suơn sre gam sơlơ ngai sơlơ ai tơngo\ tơnguh bơtàu pràn, gàr gơnoar kuơ màng tàm broă tơnguh uă cồng nha, bơta niam, jòi geh go\ anih lơh gơs, tơmù uă ngan ală bơta gơrềng bal ờ niam bơh trồ tiah kung bè khà priă tàm drà kă bro.

Mờ ală bơta pràn bè ù tiah, trồ tiah, kơnhoàl Dak Song, càr Dak Nông neh mờ gam sền kuơ broă lơh jăt ală broă lam sồr mờ pờ ơnàng broă tam biăp kloh niam ờ do ờ dă jăt khà VietGAP, pơgồp bal lơh sa jăt khà geh ai drà kă bro in.

Dơ\ lùp ồng Trần Ngọc Thuỷ, Phó kuang atbồ phòng NN mờ PTNT kơnhoàl Dak Song geh g^t loh làng rơlao bè tơngu me do.

-Ơ ồng, ồng đơs bè lơi bè bơta pràn tơnguh bơtàu broă tam phan ờ jo\ tơngai tàm kơnhoàl dê?

Ồng Trần Ngọc Thuỷ: Tàm tơngai do tàm kơnhoàl làng bol kung neh tam gơl tam ală bơta biăp mờ bă ù gơguh uă ngan. Geh ală bơta [uơn hơ\ là bè bơta trồ tiah, dơ\ bàr là bè ù tiah dê. Tàm kơnhoàl geh trồ tiah mrềt niam den tàng gơdờp ngan mờ ală bơta biăp.

Tàm tơngai pa do tơnguh bơtàu niam, phan geh lơh sền niam. Gam gơwèt mờ kal ke tàm broă tam biăp bal mờ ală phan tam ờ jo\ tơngai tàm kơnhoàl dê lài ngan là anih tăc phan geh lơh, dơ\ bàr là bă ù, hơ\ là dùl tàm ală bơta kal ke kơnhoàl dê tàm ală nam do.

-Ơi, kờ` tơmù kal ke do, wèt tus broă tam biăp, kơnuh, plai chi jăt broă lơh kloh niam ờ do ờ dă, kơnhoàl neh dong kờl làng bol bè lơi ơ ồng?

Ồng Trần Ngọc Thuỷ: Tus tu\ do, gơnoar atbồ ală tiah kung bè kơnhoàl neh dong kờl làng bol lơh broă sa tàm broă tam biăp jăt khà VietGAP, lài ngan là bè sơntìl, dơ\ 2 là bơto pơlam bè broă lơh, dơ\ 3 là dong kờl dùl bơnah sơnơm sền gàr phan tam, chất sinh học kờ` làng bol ngui tàm ală broă lơh suơn tam biăp VietGAP.

Tàm nam 2018 lài do, Phòng Nông nghiệp kung bè anih lơh broă tòm neh lơh 5 lồ biăp kloh niam ờ do ờ dă VietGAP den tus tu\ do ală suơn tam biăp ngui broă lơh VietGAP hòn gơs niam.

Do là dùl tàm ală bơta pràn tơnguh bơtàu biăp tàm kơnhoàl, tơmù ờ uă ngan broă ngui sơnơm sền gàr phan tam kung bè broă gơrềng bal tus mờ bơta pràn kơl dang să jan cau tam biăp, dơ\ bàr là ai geh ală suơn biăp geh bơta niam uă, gàr niam broă lơh niam ờ do ờ dă, kloh niam phan sa tus mờ cau ngui sa tàm kơnhoàl kung bè ală tiah rềp bal.

-Ơ ồng, tàm broă pơgồp bal jòi drà tăc phan geh lơh kờ` tơnguh uă cồng nha broă tam biăp kloh niam, den kơnhoàl Dak Song geh gùng dà broă lơh bè lơi?

Ồng Trần Ngọc Thuỷ: Tàm tơngai tus den Phòng Nông nghiệp kung bè UBND kơnhoàl lam sồr ală làng bol tàm mpồl tam biăp bơyai lơh geh dùl hợp tác xã biăp bal mờ kơnhoàl mờ ală mpồl lơh broă gơrềng bal, he jòi geh ală anih tăc ală bơta biăp mờ neh geh sră dờp VietGAP kờ` tơnguh priă geh làng bol in bal mờ khà priă geh ring niam.

Kung bè mpồl blơi ală biăp neh geh sră dờp tàm kơnhoàl kờ` ai geh ală drà kă bro dờng bè [òn dờng Hồ Chí Minh mờ ală càr ndai.

-Ơi, dan ưn ngài ồng uă ngan!

  Cau mblàng K’Duẩn mờ Ndong Brawl