Bi ùr H’ Juen Knul geh ua\ cau git tus ờ mìng la cau pơgru bơto tà` phan kòn cau tàm bòn Kram, ntum Ea Tiêu, kơnhoàl }ư\ Kui`, càr Dak Lak mờ gam la dùl kuang at bồ mpồl cau ùr jơh nùs ngan mờ broa\ sền gàr bơta niam chài rgơi kòn cau mờ bơtàu tơngguh lơh sa hìu nha\ tus mờ oh mi cau ùr tàm bòn.
Deh mờ dờng tàm bòn Kram, ntum Ea Tiêu, kơnhoàl }ư\ Kui`, càr Dak Lak, lo\ H’Juen Knul neh geh ròng siam sền gàr tàm bơta bềng lìu bơhìan chài rgơi bơh bòn lơgar. Bơtuah rlau mờ hơ\ tơn, po me lo\ la cau chài ngan tà` ồi neh bơto lo\ in bơta kờ` gơboh bơh tơl phan bơka, tơl gùng, gùng tà` tềng bơrnơ\ tà`. Nam 2005, lo\ geh bơsram ơdu\ bơto broa\ tà` ồi bơhìan kòn cau tàm kơnhoàl Krông Ana mờ mìng tơnơ\ dùl tu\ tơngai neh gơtùi tà` chài ua\ ngan ala\ gùng bơka, phan tà` krơi is. Bơta lơh lo\ H’Juen ờ suk ngan la khà oh mi cau ùr kờ` tà` ồi, phan soh kòn cau slơ ngai slơ êt rlau, mờ gơ pơhìn gơbàn roh hiu\ bơhìan tà` phan kòn cau geh go\ loh ngan. Kơlôi sơnơm nàng crơng gơs mpồl lơh sa bal tà` phan kòn cau neh sơnơng geh tàm bồ lo\ mờ pal sơr lèt ua\ ngan kal ke, lồi dut lo\ kung neh lơh gơ geh gơ gơs ngan ngồn. Mpồl lơh sa bal tàm phan kòn cau Ea Tiêu geh crơng gơs tàm bồ nam 2006, geh 30 na\ cau tàm mpồl ngan ngồn mờ geh lơh broa\ tai mờ 18 na\ cau tàm ala\ bòn ndai tàm kơnhoàl.
Bulah bè hơ\, tơnơ\ 2 nam lơh broa\, mpồl lơh sa bal gam gơtìp ua\ ngan kal ke bơh ờ geh pria\ ngui lơh broa\ den tàng neh pal ơm ing lơh broa\. Tơngai lòt gan, lo\ H’Juen gam sùm lơh lam sồr oh mi cau ùr kờ` ngan mờ broa\ tà` phan kòn cau sùm tà`, tus nam 2010 den geh crơng gơs mpồl tà` phan kòn cau mờ 22 na\ cau bơh lo\ lơh cau at bồ. Geh bơta dong kờl bơh anih duh broa\ làng bol ntum, lo\ neh bơyai lơh pờ 3 ơdu\ bơto tà` phan kòn cau ai oh mi tàm ntum in, tus tu\ do, neh ai geh broa\ lơh niam tus cau tàm mpồl, mờ khà pria\ geh bơh 1 tơlak mơ gùl tus 2 tơlak pria\ dùl nhai dùl na\ cau. Ờ mìng bè hơ\, lo\ gam dong kờl cau tàm mpồl tà` is, tac is phan tà` geh jat cau kờ` bè ào, ntròn, kơldung trau tus pang la\ tềng kơ buờng, ồi tơ\... Lo\ boh bơr: Broa\ lơh tà` phan kòn cau bơhìan den kal ke ngan tài ua\ ngan gùng bơka phan kan ngan tà`, geh tu\ pal tà` jơh dùl poh hơ\ sồng tà` geh dùl phan tà`. Tu\ do, ua\ ngan hìu nha\ làng bol tàm bòn neh geh bơrnơ\ tà` phan mờ ua\ cau neh git tà` phan, ua\ cau ùr neh tà` is, ào, ồi mbơn, ồi, ồi ma\ kòn…kờ` geh ngui tàm hìu mờ ờ pal lòt blơi, ơpah bè lài tai lài mờ tu\ geh chờ, dơ\ `ô sa dờng. Lo\ kờp du\ geh pờ dờng tai broa\ lơh sa tu\ geh kơrnuat crơng gơs mpồl lơh sa bal bơh anih lơh broa\ geh gơnoar nàng ai geh broa\ lơh niam tus ala\ cau tàm mpồl mờ sùm gàr bơhìan tà` phan kòn cau. Ờ mìng bè hơ\, lơh geh broa\ tà` phan kòn cau, lo\ gam lơh geh ala\ ơdu\ bơto tam ya bơhìan yau kòn cau, đơs Ay ray…ai ơruh pơnu, kơnòm pa tàu tàm bòn nàng sùm gàr geh bơhìan chài rgơi kòn cau. Go\ lo\ lơh niam, anih duh broa\ làng bol ntum neh ai ơdu\ đơs crih tam ya bơh lo\ dê ala mat ntum tus pơr lòng tàm kơnhoàl, tàm càr geh khà jờng jơnhua ngan mờ geh ơla càr tus pơr lòng đơs pơđik, tam ya kòn cau tàm Tây Nguyên ua\ dơ\.
Mờ la cau at bồ mpồl cau ùr bòn Kram, lo\ kung ờ ngòt kal ke, bòl glar lòt lam sồr oh mi cau ùr tàm bòn tus bal tàm srơh bơt bơtàu bòn lơgar pa, mut lơh broa\ deh dùh di kơrhia tàm hìu nha\, sào sa pal sin, tơl kloh…Ngan ngồn la, bơh bơta dong kờl bơh mpồl cau ùr dà lơgar Việt Nam bè broa\ lơh wàng ròng phan mờ ai càn pria\ geh dong kờl pria\ cồng kờ` blơi kơnrồ rê ròng, lo\ neh lơh crơng gơs mpồl ròng kơnrồ bal mờ tus 25 na\ cau tàm mpồl, tus tu\ do, neh geh 15 na\ cau tàm mpồl blơi geh kơnrồ, lơh wàng ròng, kờp du\ tơnơ\ mờ 3 nam, ala\ cau tàm mpồl do geh tơm jơh dồs den 10 na\ cau tàm mpồl gam wơl geh pơnjat tai geh dong kờl ròng phan. Lo\ H’ Juen ai git: Kờ` oh mi cau ùr iang nùs broa\ tà` phan bơhìan kòn cau den lài jơh pal dong khi bơtàu tơngguh lơh sa hìu nha\, bơtàu tơngguh rài kis, ngan la ala\ hìu nha\ rbah. Den tàng ngan, lo\ neh geh dong broa\ nàng geh dong lài tus ala\ hìu nha\ rbah, kal ke geh dờp kơnrồ ròng lài, mờ kung sùm sền ngan broa\ lơh bơh khi dê bơh broa\ lơh wàng tus lơh kloh wàng kơnrồ, tus sền gàr gơ…Kờp tus tu\ do, mpồl kơnrồ neh dờng kràn, deh oh deh kòn, oh mi cau ùr tàm mpồl chờ hờp mờ pin dờ` lo\ ngan, geh tu\ kơnrồ gơbàn kòp den khi kung hòi lo\, bulah neh geh sồ điện thoại bơh gah lơh sơnơm phan ròng.
Rlau 10 nam lơh broa\ tàm mpồl, kung la rlau 10 nam lo\ geh lòt làm bòn lơgar nàng pơ gồp ua\ tàm bơta dong ua\ oh mi cau ùr geh broa\ lơh mờ sùm geh pria\ niam, mơ kung geh pơlam bơta kờ` tus mờ bơhiàn chài rgơi kòn cau, pơ gồp bal sền gàr bơhìan niam chài tà` phan kòn cau kis bơh yau.
Cau mblàng K’ Brọp.
Viết bình luận