Geh pơnyơu bè sră Jơnau yal bơr bơh sơnrờp bè niam chài bơh Đảng Kộng sản Việt Nam dê, Broă rơndăp lơh niam chài Việt Nam là dang che brài pơrhê tàm jơh ală sră nggal bơh Đảng dê bè niam chài, đơs crih tam ya, pơgồp bơnah pơlam gùng broă lơh bơ̆t bơtàu mờ bơtàu tơnguh rài niam chài Việt Nam.

Hìu lời kir sơnrai Tổng Ƀí thư ồng Trường Chinh tàm kơnhoàl Xuân Trường,càr Nam Định dê, ơn prăp uă sră nggal kwơ bè rài kis lơh broă kăc màng bơh Tổng Ƀí thư dê. Kwơmàng, tiah do gam ơn prăp Sră “Broă rơndăp lơh bè Niam chài Việt Nam” bơh Tổng Ƀí thư ồng Trường Chính dê cih mờ ring bal tàm Pơrjum Mpồl Duh broă sùm Đảng Dà lơgar nhai 02 nam 1943. Nam 1943, bơh bơta ătbồ jàn bơsak ngan bơh bòl sò tơm lơgar Tây dê, bol phát xít Nhờk dê, 90% làng bol ờ gĭt sră, rài kis nùs nhơm klam jơngo cik, bơngơl gơla ngan, uă cau geh bồ tơngoh bơsram sră Việt Nam dê geh dùl êt bơta kơlôi rơcăng, kwi kwơ, roh bơta gơn kơnờm, dŭt gùng. Den tàng bè hơ̆, bơh tŭ ờ hềt ai geh wơl gơnoar ătbồ, Đảng he dê neh gĭt nền: broă sơrbac mhar gơ jă gơ jal ngan tŭ do tơn là ring bal bơta gĭt wă, bồ tơngoh pơlam gùng jơnau bơsram sră ai cau geh bồ tơngoh gĭt sră in, lơh srơh niam chài dong kờl dà lơgar, lơh gơprah gơpring jơh gùng dà broă lơh lơh gơtưk gơla làng bol...Broă rơndăp lơh bè niam chài Việt Nam geh lơh geh pơnyơu bè sră cih Jơnau yal bơr bơh sơnrờp bè niam chài bơh Đảng Kộng sản Việt Nam dê. Phó Giáo sư, Tiến sĩ ồng Nguyễn Toàn Thắng, lài do là Kwang ătbồ Viện Niam chài mờ Bơtàu tơnguh gơwèt Họk viện Cíñ trị Dà lơgar Hồ Chí Minh, đơs nền: Đảng neh gờñ gĭt wă jrô ngan bè bơta kwơmàng bơh niam chài mờ kòn bơnus Việt Nam dê. Den tàng bè hơ̆, nam 1943 Đảng neh geh bơta kơ̆p kờñ ngan bè dùl rài niam chài pa, tŭ bol he ai geh wơl gơnoar ătbồ den rơ̆p bơ̆t bơtàu dùl rài niam chài pa. Hơ̆ là rài niam chài kăc màng mờ bol he rơ̆p pal bơ̆t bơtàu rài niam chài hơ̆ jăt pe bồ tơngoh sồr lơh. Hơ̆ là : “lơh gơ gơs jơi bơtiàn dê”,“lơh gơ gơs jak chài” mờ “lơh gơ gơs mpồl bơtiàn dê”. Tàm sră cih Broă rơndăp lơh do, Đảng he kung neh gĭt nền bơta gơrềng đah kăc màng cíñ trị mờ kăc màng niam chài, là pal lơh gơs “kăc màng niam chài” hơ̆ sồng “lơh gơs geh dơ̆ lơh tam gơl pa mpồl bơtiàn”.         

Jăt Giáo sư ồng Phong Lê, lài do là Kwang ătbồ Viện Văn họk, gơwèt Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam, đơs: Broă rơndăp lơh bè niam chài Việt Nam nam 1943 cèng gơnoar broă kah yau bè rơcăng ai cèng lài Kăc màng in, đơs nền gơnoar broă đơng lam bồ ờ gơtùi ala bơh Đảng dê gơwèt mờ kăc màng niam chài, nàng Niam chài ngan ngồn sòl pơnđàng gùng ai làng bol dà lơgar in lòt. Giáo sư ồng Phong Lê, đơs: Broă rơndăp lơh niam chài nam 1943. Hơ̆ là jơnau yal bơr, sră nggal bơh sơnrờp. Geh broă rơndăp lơh hơ̆ den hơ̆ sồng geh bơta rơndăp broă ală mpồl cau lơh broă niam chài. Mờ să tờm Củ tịc Hồ Chí Minh tơn là cau pơnrơ, dùl nă cau geh nùs nhơm geh kơnòl broă uă ngan gơwèt mờ bơta niam chài. Tàm bơta geh ngan kăc màng gơlik geh den pal geh bơta sòl pơnđàng gùng bơh niam chài, sòl àng bè jơnau tàm sră pơ àr nàng jòi dùl nơm gùng. Pal geh nùs nhơm geh kơnòl uă gơwèt mờ bơta niam chài den hơ̆ sồng jòi bàn geh gùng lòt hơ̆ mờ tàm hơ̆ tờm ngan là tàm Hồ Chí Minh.

Broă rơndăp lơh bè niam chài Việt Nam neh gĭt nền kăc màng niam chài kờñ lơh geh cồng nha den pal bơh Đảng lam bồ, bơta do neh geh lơh tàm jơh ală tŭ đơng lam, Đảng sùm sền gròi bơtàu tơnguh niam chài mờ sùm kong kơnòl tềng đăp jơh ală broă bè niam chài. Tàm Pơrjum dờng gùt lơgar dơ̆ XIII, Đảng he neh đơs loh, bơcri ai niam chài in ờ hềt geh ndrờm pal mờ cíñ trị, lơh sa. Bơta hơ̆ tơnggŏ bơta jơh nùs, kràñ cê tàm bơ̆t bơtàu niam chài kung bè đơng lam jơh gùt mpồl bơtiàn. Bơh tơnơ̆ Pơrjum Niam chài gùt lơgar nam 2021, broă hòi jà tă pơgồp bơta pràn nàng bơcri bơtàu tơnguh ală gah broă niam chài sùm là broă geh sền gròi, cribơyai nàng niam chài ngan ngồn gơ gơs là bơnàng jă, bơta gơn kơnờm ai bơtàu tơnguh lơh sa- mpồl bơtiàn in nàng niam chài “sòl pơnđàng gùng ai làng bol dà lơgar in lòt”. Phó Giáo sư, Tiến sĩ ồng Bùi Hoài Sơn, Kwang bàng Duh broă sùm Ủy ƀan Niam chài, Bơto bơtê Quôk hội dê đơs sùm: Bơta pràn ai niam chài in ờ mìng gơrềng tus priă jền mờ gam là kơrnoăt boh lam- gùng dà broă lơh mờ mpồl cau lơh broă tai. Phó Giáo sư, Tiến sĩ ồng Bùi Hoài Sơn, đơs: Tŭ bol he đơs tus bơta pràn bơcri bè priă jền là dùl bơta pràn kwơmàng ngan bơh broă bơcri ai niam chài in gĭt nền geh gùng mờ bol he ai lài bơtàu tơnguh in. Bơta do ờ mìng geh kwơ ai niam chài in mờ gam digơlan lơh gơrề tus ală gah broă ndai bơh rài kis mpồl bơtiàn dê, bè: lơh sa, bơto bơtê halà jak chài măy mok...khăt dùl gah broă lơh lơi ndai tàm mpồl bơtiàn, geh bal cíñ trị. Ngan tài bè hơ̆ bơcri priă jền tàm gah niam chài ngan là broă nàng bơcri ai bơta bơtàu tơnguh bal bơh dà lơgar dê in.

80 nam lòt gan, bơh kơrnoăt niam chài bơh sơnrờp, tàm tơl tŭ tơngai bơh kăc màng dê, Đảng mờ Dà lơgar he sền gròi ngan ngui niam gơnoar broă bơh niam chài dê nàng lơh gơlik bơta pràn tơrgùm bal bơh jơh gùt jơi bơtiàn dê nàng kờñ ai bơta kơ̆p kờñ ngan gơ gơs ngan ngồn tàm rài kis. Bơta kwơmàng kờñ pal lơh wơl Broă lơh jơnau kờñ dà lơgar bè niam chài, lơh jăt ngan ngồn jơnau kờñ lơh pơnrơ mờ bơtàu tơnguh niam chài dà lơgar. Do rơ̆p là jơnau dong kờl kwơmàng, là cơng tàng bè cíñ trị, adat boh lam nàng geh ală bơcri priă uă ai niam chài in, tă bơsong bè mpồl cau lơh broă ai niam chài in. Do kung là bơta kơ̆p kờñ bơh tơl nă làng bol dê, nàng pơn jăt tai bơ̆t bơtàu dà lơgar Việt Nam bơtàu tơnguh, bol he mŭt gơrờm bal mơya ờ gŏ di nrah, kung gam pal sền gàr geh bơhiàn bơh yau bơh niam chài Việt Nam dê.

Tơnơ̆ 80 nam, ală bồ tơngoh kơlôi sơnơng bơh Broă rơndăp lơh bè niam chài dê kung gam wơl bè ờs bơta kwơ tơnggŏ dùl bơta gam sùm bơh bơta bơtàu tơnguh niam chài dê, jơnau kơlôi sơnơng mờ bồ tơngoh kơlôi sơnơng pơlam gùng bơh Đảng dê bè niam chài nàng lồi dŭt đơs nền gơnoar broă bơh niam chài dê là “sòl pơnđàng gùng ai làng bol dà lơgar in lòt”.