VOV4.K’ho - Mờ tàm ờ ua\ nam do, ua\ hìu nha\ tàm càr Dak Lak neh rwah be la phan ròng nàng bơtàu tơngguh lơh sa.  Gơ kờ` niam mờ trồ tiah kràn ngan, ờ hoan kòp pluh, deh kòn ua\,  pria\ tac  kas, ala\ bòr be neh dong ua\ ngan hìu nha\ lik klàs rbah mờ brồ guh lơh pas.

            ‘’Pas ròng so, rbah ròng be’’, la bơta mờng ngan bơh yau tu\ do geh hìu nha\ bi Hà Văn Đức kis tàm thôn 7, xã tiah nhàr lơgar Ia R’vê, kơnhoàl Ea Sup, càr Dak Lak ngui geh cồng nha. Mut ròng bơh 30 nơm be  tàm nam 2017,  kờp be ròng neh mhar ngan rơ\ rài tus 100 nơm. Lài mờ sa tềp Kỷ Hợi pa do,  bi tac  poac 40 nơm be, geh cồng 60 tơlak pria\,  gàr wơl 40 nơm be me nàng pơnjat tai lồ deh kòn rơ\ rài.

            Jat bi Đức,  be la phan ròng ờ hoan kòp,  sơndra\ niam ngan mờ trồ tiah ua\ càl, ua\ tơngai tàm tiah nhàr lơgar. Sùm tàm 4-5 nhai be me deh bơh 2-3 nơm kòn. Ròng 5-6 nhai, tơl nơm be tac geh êt ngan la 1 tơlak mơ gùl. Mờ ala\ cồng nha kung bè broa\ ròng niam, bi kờp du\ geh pờ ơnàng lơh wàng nàng pơnjat tai bơtàu tơngguh lơh sa bơh ròng be:

             Ròng be do  den go\ gơ deh kòn mhar ngan,  tac geh rlau 30 nơm dùl dơ\. Be dam den tac, be me den lời wơl nàng gơ deh kòn. Bơh broa\ lơh do, a` kơp kờ` geh pơnjat tai ròng be tus 200 nơm nàng geh tai pria\ jền, mờ ngui jơh cau lơh broa\ tàm hìu nha\.

             Drờm bal bè hơ\,  hìu nha\ lo\ Nguyễn Thị Hồng An kis tàm thôn 15, xã Ea Bar, kơnhoàl Buôn Đôn ròng be bơh 2 nam lài. Bơh tềng  geh 15 nơm be sơnrờp,  tus tu\ do hìu nha\ ròng neh tus 80 nơm be deh kòn, di 100 nơm be ka\ bro. Pah nam ờ kờp ala\ pria\ bơcri tuh lơh hìu nha\ gam geh cng bơh 100-120 tơlak pria\.

            Lo\ An ai git,  be gơ sa ua\ ngan nha chi,  ờ kờ` ua\ phan sa bòk.  Khà chi nha lời be in la geh lài tàm trồ tiah geh is, tàm mìr, tàm brê,  geh tu\ tàm ala\ gah gùng lòt:

             Mờ be den gơ sa ala\ bơta nha bè nha keo, nha knuk knak, nhơt rwas hala di gơlan ai siam tai biap lơ pươn. Ala\ bơta nha den he pal  lòt jòi nàng tơ wès rê. Ròng be den trồ tiah tàm Dak Lak den gơ kờ` ngan, bơh hìu nha\ ròng ờ hềt go\  be gơbàn kòp lơi.

             Jat Trung tâm khuyến nông càr Dak Lak, broa\ ròng be tàm càr do geh cau ròng ua\ bơh 2 nam do. Gùt càr tu\ do geh pơgap di 1.200 hìu ròng be, kờp jơh di pơgap 70 rbô nơm be, be tac poac pah nam di 740 tấn.  Bulah khà be ờ gơguh mhar mơya gam gàr niam drà ka\ bro tài geh ua\ hìu `ô sa tru\ gơm poac be geh tac, nac slơ ngai slơ gal. Bal mờ hơ\,  broa\ tac be tus ala\ càr, [òn dờng ndai rềp bal kung niam ngan.

            Ồng Lê Hoa, Trưởng phòng ròng phan, Trung tâm khuyến nông càr Dak Lak ai git,  Trung tâm gam mut  lơh ua\ broa\ lơh dong kờl làng bol ròng ua\  be  gơs la dùl tàm gah broa\ lơh tờm ngan nàng bơtàu tơngguh lơh sa, sang sơbì jơ gloh tơmù rbah:

            Bol a` gam pơnjat tai gah tam jào ala\ broa\ lơh pơlam ròng be ai làng bol in nàng lơh jat broa\ ròng be geh cồng nha. Bè tam jào bơta jak chài pa den bol a`  gơtùi dong kờk be sơntìl niam, broa\ pơlam sền gàr geh bal broa\ tam nhơt, ai siam, mờ bơta chài  git kòp tềng bê nàng gờ` sơm kòp, bal mờ hơ\, gam pal dong kờl  broa\ lơh wàng. Lồi dut den kờ` pal dong làng bol crơng gơs ala\ mpồl hìu,  geh tu\ la HTX nàng lơh geh  mpồl lơh bal, bơh hơ\ dong  làng bol lơh bal tàm broa\ ròng phan, mờ ka\ bro  phan ròng.

            Mùl màl ai go\ Dak Lak geh bơta geh is bơh trồ tiah nàng bơtàu tơngguh ròng be. Bơta mờng ‘’pas ròng so,  rbah ròng be’’  gam geh làng bol ngui geh  cồng nha.

          Cau mblàng K’ Brọp