VOV4.K’ho - Tàm broă lơh wèt tus phan sa kloh, niam ờ do ờ dă, geh ờ uă làng bol kis tàm càr Dak Nông, tàm hơ\ geh kơnhoàl Dak Mil neh rơwah broă tam biăp thuỷ canh. Jà làng bol mờ gơ\p bơyô lòt còp sền broă tam biăp thuỷ canh bơh bi Nguyễn Phú Quốc dê tàm thị trấn Dak Mil, kơnhoàl Dak Mil, càr Dak Nông.

Mìng mờ 5 chuồng ù lơh hìu krơh, mơya suơn tam biăp ală bơta hìu nhă bi Nguyễn Phú Quốc dê tàm thị trấn Dak Mil, kơnhoàl Dak Mil geh hòn gơs niam tàm ală ding đù tềng đăp mờ broă sền gàr bơh ală bơta phan lơh is.

Bi Quốc pà g^t, neh tă 300 tơlăk priă kờ` bơcri lơh phan tam biăp thuỷ canh do, dong kờl ai biăp geh hòn gơs niam mờ dà phơng tàm ding mờ ờ pal kơlôi tus mờ broă ai phơng bal mờ sơnơm sền gàr phan tam tai.

Jăt bi Quốc yal, broă tam biăp jăt broă ngui công nghệ thuỷ canh dong kờl cau tam tềm pềr dà, tềm pềr phơng sih, tơngai tam geh tơmù den tàng gơtùi tam uă bơta biăp krơi is mờ tam sùm 11 dơ\ tàm 1 nam.

-Geh bơh broă kờ` làng bol dê bè drà kă bro biăp kloh niam, kờ` ngan den tàng ngui broă lơh do. Tàm broă tam biăp thuỷ canh do, den tam uă ngan bơta biăp, tu\ do a` gam lơh jăt drà kă bro den broă kờ` bè biăp sơlăt, biăp sơbê uă rơlao, tu\ do tàm suơn den tam tus 12, 13 bơta biăp krơi is.

Bơdìh hơ\ tai, dùl bơta niam dờng màng mờ broă tam biăp thuỷ canh cèng wơl là dong kờl cau tam ờ kơnờm uă mờ trồ tiah tơngai duh ha là mìu ni sơna mờ ală broă bơrềng bal bơh ală bơta kòp lơh aniai bơh bơdìh. Bơdìh hơ\ tai, gam dong kờl lơh niam bơta duh, tơngai sòl di pal tàm dơlam kờ` dong kờl ală bơta biăp hòn gơs niam, tơmù broă sền gàr mơya kung gam geh cồng nha uă, bơta niam mờ khà geh ală bơta biăp pơn drờm mờ broă tam tàm ù bè ờs. Bi Nguyễn Phú Quốc yal:

-Biăp thuỷ canh geh bơta niam hơ\ là kàl lơh sa, khà geh uă rơlao mờ bơdìh. Bu\ lah priă bơcri lài ngan uă rơlao, mơya he gơtùi lơh geh tiah niam ai phan tam in hòn gơs niam, tơl bơta niam, cau ngui sa den gam kờ` bè đah lơh phan sa kloh niam. Khà priă den kung kas rơlao mờ bơdìh bơh 5 tus 10 rơbô priă mơya cau blơi kung gam kờ` blơi biăp kloh niam.

Bu\ lah mìng pa tam biăp jăt broă lơh thuỷ canh 2, 3 nhai, mơya tu\ do, pah ngai bi Quốc ndrờm tăc geh bơh 10 tus 20 k^ biăp ală bơta kờ làng bol tàm thị trấn Dak Mil in blơi.

Tu\ do, 1 k^ biăp tăc geh mờ khà bơh 20 tus 30 rơbô priă jăt mờ tơl bơta biăp. Bu\ lah khà priă biăp thuỷ canh kas rơlao 1 dơ\ nggùl pơn drờm mờ biăp tam bơdìh, mơya geh uă làng bol kờ` blơi.

Bu\ lah priă bơcri lài ngan uă rơlao jăt mờ broă lơh bè ờs, mơya broă tam biăp thuỷ canh gam lam lài bè broă kờ` phan sa kloh làng bol dê. Mờ ală cồng nha niam bơh broă tam biăp thuỷ canh hìu nhă bi Quốc dê, di gơlan geh bơta niam pa tàm broă lơh sa suơn sre kơl jăp. Lo\ Trần Thị Lý, kis tàm thị trấn Dak Mil, kơnhoàl Dak Mil, càr Dak Nông là cau tus blơi biăp thuỷ canh đơs:

-Pơn drờm mờ biăp tàm drà den biăp tàm do kloh niam, ờ do ờ dă ngan, ai nùs nhơm pin dờn bu\ lah khà priă kas rơlao, mơya he pal dờp khà priă hơ\, a` sa kờ` gàr niam să jan hìu nhă he, oh kòn he.

Chờ ngan là tàm thị trấn geh suơn biăp bè do kờ` làng bol gơtùi tus rơwah biăp, geh uă bơta biăp kờ` rơwah, kơ\p kờ` là suơn biăp geh hòn gơs niam rơlao kờ` geh ai tơl biăp jơh gùt thị trấn do in.

Bu\ lah broă lơh do mìng pa geh ờ hềt jo\, mờ khà geh lơh gam ờ uă, mơya mờ broă tam biăp jăt broă lơh thuỷ canh do bơh bi Nguyễn Phú Quốc dê gam geh uă cau ngui sa kờ` ngan.

Ală căp biăp ris geh tăc mờ khà kas rơlao 1 dơ\ nggùl pơn drờm mờ biăp tăc tàm drà kă bro, ờ mìng ai geh priă di pal tus mờ cau tam biăp in, mờ gam ai geh phan sa kloh niam cau ngui sa in tai.

Lam lơh jat Nghị quyết sồ 4 bơh Tỉnh ủy Dăk Nông dê bè bơtàu tơnguh lơh broă sa sươn sre công nghệ cao tơngai bơh nam 2010 tus nam 2015, pơlam gùng tus nam 2020, lơh broă sa sươn sre tàm kơnhoàl Dăk Mil neh geh ală cồng nha pin dờn ngan. Sền jơh bal bè bă ù, cồng nha lơh geh, phan bơna lơh geh mờ bơta niam ală phan bơna lơh geh bơh sươn sre ngai sơlơ geh lơh niam wơl, ngan là bàr pe bơta phan tờm, phan pràn bơh kơnhoàl dê, pơgồp bơnah bơtàu tơnguh rài kis ai làng bol lơh broă sa in.

Ơ mò, lam lơh jat Kơrnoat sồ 4 bơh Tỉnh ủy Dăk Nông dê bè bơtàu tơnguh lơh broă sa sươn sre công nghệ cao, den tàm tơngai lài kơnhoàl Dăk Mil neh lam lơh jat bè lơi?

Mò Nguyễn Thị Tình: Lơh jat Kơrnoat sồ 04 bơh Tỉnh ủy dê, den kơnhoàl, huyện ủy kung neh geh broă lơh lơh broă sồ 10 nàng đơng lam jrô ơnàng làm uă tus mờ ală mpồl Đảng, anih lơh broă đảng mờ jơh bal ală anih lơh broă chính trị. Jat mờ hơ\, UBND kơnhoàl kung neh geh broă rơndăp lơh sồ 31 nàng lam lơh loh làng tus mờ ală tiah tàm kơnhoàl. Jat nùs nhơm hơ\, ală gah sơnah lơh broă mờ mpồl cau bơh kơnhoàl dê, ală mpồl Đảng tàm kấp xã kung neh geh broă lơh bơto yal mờ mblàng yal bè tơngume bơh kơrnoat dê kung bè là gùng dà bơtàu tơnguh lơh broă sa sươn sre công nghệ cao tàm kơnhoàl. Kuơmàng là gơ wèt mờ ală mpồl lơh broă geh gơrềng tus broă lơh do neh pờ ală ơdu\ bơto pơlam jrô làm bè bơtàu tơnguh lơh broă sa sươn sre công nghệ cao. Bơ\t bơtàu bàr pe broă lơh tơrlòng lài nàng yal tơngi\t, bơto yal, mblàng yal, rề ơnàng lơh uă ai làng bol in. Sền dờng màng cribơyai, yal tơngi\t ală bơta jak chài nàng làng bol in gi\t jơnau yal nàng đòm jat tàm broă lơh sa.

Lơh broă sa sươn sre công nghệ cao neh cèng wơl cồng nha lơh sa ai làng bol lơh broă sa in kung bè kơnhoàl Dăk Mil in bè lơi, ơ mò?

Mò Nguyễn Thị Tình: Lam lơh jat Kơrnoat sồ 4 tàm ală broă lơh broă rơndăp lơh bơh kơnhoàl dê, den neh cèng wơl bàr pe cồng nha, mpờl go\ làng ngan rlau jơh là làng bol neh gi\t ngui ală sơntìl chi tam pa, bè kơphê den làng bol kung neh ai ală sơntìl kơphê sac rwah geh cồng nha uă bè: TR4, TR11, TR9. Gơ wèt mờ ală biăp, bơkàu tàm ù tiah kơnhoàl den kung neh tơngo\ bơta đòm jat ngui công nghệ cao bơh broă làng bol neh sền dờng màng broă lơh hìu jàl, hìu krơh tàm lơh sa nàng tơnguh kàl lơh sa, tơnguh priă lơh geh tàm dùl thơk vuông ù ai biăp, bơkàu in. Tu\ do, neh crơng gơs tiah mờng tam pơ ồ; tam uă pơ ồ tơrgùm bal tàm xã Dăk Ghềnh, mờ bă ù gơguh tus 500, 600 lồ, làng bol kung neh lơh geh priă jền uă sơl bơh tờm pơ ồ do bơh broă ngui sơntìl pa, công nghệ tuh dà is ai tờm pơ ồ in, tơrmù [à cau lơh broă kung bè tơnguh tu\ tơngai tơ\t plai, tơnguh tai priă lơh geh bơh sươn chi dê.

Tàm ròng phan den mpờl go\ bơh broă làng bol ròng sur jat broă lơh tơrgùm bal, khà sur neh crơngs broă ròng gơs anih ròng sur uă, geh lơh bal mờ mpồl lơh sa kă bro City, ròng phan jat broă lơh is bơh broă tơn siam sur in sa, lơh mrềt, cồng nha lơh sa cèng wơl uă ngan. Tu\ do, tàm kơnhoàl geh 6 anih ròng uă sur, 5 anih ròng uă iar geh ngui sơntìl pa bơh ală măy mok lơh is jơh lơm, làng bol geh lơh bal drà kă bro mờ mpồl lơh sa kă bro kơ\ kơl jăp mờ geh cèng wơl priă lơh geh uă ngan.

Bal mờ ală cồng nha lơh geh den tu\ do, broă lam bơtàu tơnguh lơh sa sươn sre cồng nghệ cao tàm ù tiah kơnhoàl dê gam tìp kal ke bơta lơi mờ tơngai tus, kơnhoàl Dăk Mil geh tơlik ală gùng dà broă lơh lơi nàng lơh pràn broă đòm jat lơh broă sa sươn sre công nghệ cau tàm kơnhoàl?

Mò Nguyễn Thị Tình:  Bơta gam ờ hềt lơh dờng ngan rlau jơh là broă sền gi\t, sac rwah tiah bơtàu tơnguh lơh broă sa sươn sre công nghệ cao ờ hềt gi\t loh, bulah tàm sră pơ àr geh rơndăp ù tiah bă ù mơya neh ờ gam di tai, ờ gam dipal mờ tu\ do. Jat gùng dà bal bơh càr mờ bơh Sở Nông nghiệp dê bơto pơlam den tàm tơngai tus geh sền gi\t ai lài ai tiah lơh sa sươn sre công nghệ cau bơh tơl tiah dê in gơ in loh nàng jat tàm hơ\ geh bơto yal làng bol in tơrgùm bơtàu tơnguh, sền gi\t tờm chi tam lơi kờ` pal ai lài gơ jat bal mờ bơta pràn bơh kơnhoàl dê nàng bơtàu tơnguh lơh broă sa sươn sre công nghệ cao.

Ơi dan ưn ngài mò uă ngan!

Cau mblàng Lơ Mu K’Yến mờ Ndong Brawl