VOV4.K’ho- Tàm bơta geh ngan tu\ do, cau ngui sa ngai sơlơ kờ` ală phan sa kloh ờdo ờdă, gàr niam pràn kơldang să jan. Bal mờ broă sền dờng màng ai rài lơh sa sươn sre bơh càr dê jă gùng dà công nghệ cao, Lâm Đồng gam sơlơ hòi jà làng bol lơh broă sa ngui ală broă pơlam lơh sa jăt tơl khà ờdo ờdă, hơ\ là tam biăp jăt tơl khà VietGap. Ờ go\ di mìng geh sùm drà blơi phan mờ gùng dà lơh sa do gam hơ pơrgon cèng wơl priă jền lơh sa uă tai.

Bulah [òn dờng tiah kơh bơnơm tàm ală ngai do geh mìu dờng mơya, broă lơh sa tàm sươn dờng tam biăp bơh cau lơh broă sa là ồng Mai Văn Khẩn dê ơm tàm [òn Thái Phiên, sơnah [òn 12, [òn dờng Dà Làc, càr Lâm Đồng kung gam geh lơh bè ờs sơl. Tàm tiah hìu krơh ơnàng 4 lồ, ală àr biăp geh sền gàr niam ngan mờ ală ding dà tuh, [ồm is mờ măy mok.

Pơgăp mờ do 10 nam, sền go\ broă tam phan jăt gùng dà yau ờ go\ cèng wơl cồng nha mờ gam gơtìp tai bol kon buôn bơcăp khà priă, ồng Khẩn khin cha càn priă ngân hàng dê, tam gơl tus tam biăp jăt broă pơlam lơh sa sươn sre niam (VietGap). Tơnơ\ dùl tơngai kơ\ nùs, lùp bơsram bơta mờng chài mờ bơcri priă lơh phan bơna, biăp kloh bơkah bơh ồng dê neh rơhời jòi geh anih tăc tàm drà. Ồng Mai Văn Khẩn, yal: Lơh jăt gùng dà VietGap là cèng wơl bơta pràn kơldang să jan ai mpồl bơtiàn in. Neh ờdo ờdă den khi hơ\ sồng dòn kơnờm he. Tu\ he lơh neh gơtùi den cồng nha lơh geh jơnhoa rlau uă ngan pơndrờm mờ tam ală biăp ờ kloh niam. Tu\ do, biăp neh geh tăc tàm ală siêu thị tàm Hà Nội, [òn dờng Hồ Chí Minh mờ Đà Nẵng in.

Broă lơh jăt tơl khà VietGap tàm broă lơh sa cèng wơl bơta kuơ ai jơh bal cau blơi bal mờ cau tăc in. Jăt ồng Nguyễn Văn Lực, lơh broă tàm Chi cục ătbồ bơta niam phan lơh geh bơh sươn sre brê bơnơm mờ phan tàm dà Lâm Đồng dê, đơs: nàng phan bơna lơh geh tơl khà VietGap den pal lơh jăt di broă pơlam lơh sa nền nòn. Ồng Nguyễn Văn Lục, đơs: Ală anih kờ` pà sră cơng tàng dờp tơl khà bơh biăp VietGap dê den jơh ală cau lơh broă kung bè cau tờm bơh anih lơh sa dê là pal geh pơlam bè tàp lơh sa sươn sre niam VietGap nàng gi\t geh jơh ală broă jàu tàm hơ\. Mờ gùng dà lơh kung bè broă lơh nàng kờ` lơh jăt di ală jơnau sồr bè ờdo ờdă phan sa jăt tơl khà VietGap dê. Mờ bol he pal geh bơta cih tàm sră nàng gi\t geh tơngai tam yah bơh sơnơm sền gàr phan tam dê kung bè tơngai tam yah bơh phơng sih dê. Mờ tàm ală tu\ tơnhàu den pal kơrhia ngan ba` lời phan bơna gơ ơm tàm ù.

Geh năc blơi phan dòn kơnờm, sră dan blơi phan pah ngai sơlơ uă tai, den tàng ồng Mai Văn Khẩn lơh nền crơng gơs Hợp tác xã Drơng broă ala lơh broă sa sươn sre Tân Tiến, hòi jà tai 15 nă cau lơh bal. Tu\ do, kờp bal pah ngai, Hợp tác xã tăc tàm drà pơgăp 3 tấn biăp, bùm, kơnuh. Jăt ồng Khẩn yal, bơdìh mờ bơta kuơ là phan bơna jòi gi\t geh anih lơh gơlik, cau lơh sa go\ geh kơnòl gơ wèt mờ phan bơna bơh he dê den broă tam biăp jăt tơl khà VietGap kung ngan là “sră lòt gùng [ươn [oài” nàng phan bơna jòi geh anih tăc tàm drà.

Bơta kơryan dờng ngan rlau jơh là bàr pe nă làng bol kơlôi là gơ kal ke ir, pal cih tàm sră pơ àr halà pal lơh jăt jơh ală jơnau sồr tàm ală broă pơlam lơh sa tơl khà VietGap dê sồr, sơnđan là jơnau sồr tơl khà. Tu\ he ờ hềt lơh den go\ là gơ kal ke. Mơya tu\ he neh lơh den he sền go\ ờ go\ kal ke. Tài bơh he tă tơngai lơh broă nàng kơ\ dơn lơh jăt broă pơlam lơh nàng lơh den sơlơ\u wơl phan bơna he dê tăc yòm ngan, lơh geh wơl ai he in priă jền uă sơl.

Jăt rơndăp ù tiah lơh sa, tiah tam biăp kloh niam ờ do ờ dă càr Lâm Đồng tơrgùm mìng tàm [òn dờng Dà Làc mờ 3 tiah rềp bal là Lạc Dương, Đơn Dương mờ Đức Trọng, mờ kờp jơh bă ù 12 rơbô 500 lồ, geh mờr 80% khà bă ù tam biăp tàm gùt càr. Mơya, bơta kờ` đơs ngan là tus tu\ do, ală b roă tam biăp kloh niam jăt khà VietGap bè cau lơh broă sa Mai Văn Khẩn dê ờ hềt uă. Dơ\ lùp ồng Lại Thế Hưng, kỹ sư lơh broă sa suơn sre càr Lâm Đồng bè ală kal ke kung bè ală broă bơsong làng bol lơh broă sa in, chồl pràn tàm broă tam biăp jăt broă lơh kloh niam ngai sơlơ geh tơnguh bơtàu uă.

-Ơ ồng, tus tu\ do, broă tam biăp jăt ală broă lơh jăt khà kloh niam Dà Làc – Lâm Đồng dê neh geh ngui bè lơi?

Ồng Lại Thế Hưng: Broă lơh jăt ală broă lơh geh dờp bè VietGap, GlobalGap, MetroGap den ală nam do gơwèt mờ càr Lâm Đồng geh uă ngan công ty, anih lơh sa suơn dờng mờ làng bol lơh broă sa tus bal lơh. Tàm tơngu me hơ\, gàr niam broă tăc geh ring niam ai ală phan geh tus bal tàm drà kă bro, ai ală [òn dờng, ală siêu thị in. Do là dùl gùng dà broă lơh mờ broă tam biăp càr Lâm Đồng pal lơh jăt. Tài he tăc geh ală phan geh lơh niam mờ geh khà priă kung bè ring niam uă rơlao.

Mơya, bơh broă kờp bơh đah sền gàr phan tam càr Lâm Đồng dê, tus tu\ do, khà bă ù geh dờp pơn drờm mờ bơta geh, bă ù tam biăp càr Lâm Đồng dê gam ờ uă ngan, mìng geh 2, 3 bơnah rơhiang mơ. Do kung là kal ke tàm broă atbồ bơta niam phan geh lơh bơh broă lơh sa suơn sre. Bu\ lah neh geh sền gròi bơta jơnkah sơnơm gơwèt mờ biăp càr Lâm Đồng dê den niam ngan pơn drờm mờ ală tiah ndai.

-Ơ ồng, bè hơ\ bè lơi là kal ke mờ là bơta kơrian lơh broă tam biăp jăt khà kloh niam tàm càr dê gam ờ uă bè hơ\?

Ồng Lại Thế Hưng: Geh ală kal ke gơwèt mờ làng bol lơh broă sa bè, lài ngan là pal geh dùl khà priă kờ` lơh jăt. Tu\ do kung geh ờ uă rơndăp broă dong kờl mơya broă dong kờl do ờ uă.

Dơ\ bàr là broă cih jơnau, làng bol ờ sền gròi ngan broă cih jơnau. Cih phan blơi kờ` jòi g^t bơta tòm lơh gơs, bơh tàm broă rơwah sơntìl, phơng sih, hoá chất… tus mờ ală broă lơh bơh broă tam, pal geh jơnau cih bè broă lơh.

Do là kal ke dờng màng ngan ờ mìng mờ làng bol càr Lâm Đồng mờ gam gơbàn tus mờ làng bol tàm gùt lơgar kung ndrờm ờ sền gròi mờ broă lơh do. Tu\ mờ dan broă lơh VietGap den pal dan mùl màl tàm tòm cải bắp, di lah kàl tơnơ\ bi tam bó xôi den bi pal dan tai tàm tòm bó xôi tai. Cau lơh broă sa kal ke ngan mờ làng bol den sơlơ kal ke tàm broă lơh jăt broă do.

-Tềng đăp mờ mùl màl do, jăt ồng he pal lơh bè lơi kờ` ngai sơlơ geh tai uă bă ù lơh sa tam biăp jăt gùng dà kloh niam uă?

Ồng Lại Thế Hưng: Bol a` kung go\ là he pal geh dùl broă tam gơl bè lơi mùl màl di pal bơh ală khà bơh VietGap dê kờ` lơh ndrờm bal. He pơgồp bal mờ ală mpồl hìu kờ` lơh gơs ală mpồl lơh broă bal, ală hợp tác xã.

Tu\ geh ală cau do dong kờl làng bol lơh broă sa lơh jăt den hơ\ sồng cau ờ hoan cih jơnau den he pờ ơnàng broă dờp VietGap ai khà uă rơlao. Tài tu\ cau lơh VietGap den pal geh anih tăc VietGap in, pal geh ală công ty, anih lơh sa suơn dờng geh ală vệ tinh là ală hìu làng bol lơh VietGap kờ` gàr niam geh drà tăc làng bol in. Bè hơ\, he hơ\ sồng geh ring niam mờ tơnguh bơtàu gơtùi.

Gam tu\ do geh uă làng bol tơnơ\ mờ tu\ tus bal VietGap den tu\ tam cải bắp den mìng geh kàl hơ\, kàl tơnơ\ den ờ geh drà tăc, den tàng kung kal ke tus mờ làng bol lơh broă sa tu\ lơh jăt VietGap, sơlơ\u wơl ală công ty den ờ tơl phan lơh broă kờ` lơh broă bal mờ ală siêu thị tài cau ờ rơwah geh ală hìu làng bol lơh broă sa mờ pơgồp broă lơh sa mờ rơndăp broă ai drà kă bro in. bơh broă do là broă pơgồp bal bơh làng bol lơh broă sa mờ ală mpồl lơh sa kă bro mờ broă dờp VietGap là lài do lơh kal ke,  gơtùi pờ ơnàng.

A` kơlôi là, bơta do pal ală mpồl lơh sa kă bro pal geh pờ ơnàng, bè ală hợp tác xã geh broă lơh dờng bè Anh Đào, Phong Thuý, ală hợp tác xã pa den pal pờ ơnàng broă lơh anih vệ tịnh là ală cau tàm mpồl mờ ală làng bol lơh broă sa bơdìh den hơ\ sồng lơh VietGap niam rơlao. Bol a` kung gam pơn jăt tai bơto pơlam, lam sồr làng bol tus bal lơh jăt broă lơh VietGap dê.

-Ơi, dan ưn ngài ồng uă ngan!

Cau mblàng Lơ Mu K’Yến mờ Ndong Brawl