VOV4.K’ho - Mờ jơnau đơs ờ lời hìu nhă lơi gơtìp jơ gloh tàm dơ\ sa tềp bơhiàn yau, ală ngai do, ală kơnă, ală gah broă lơh tàm càr Dak Lak gam bơyai lơh lùp còp, pà phan, dong kờl phe, pơ gồp bơnah dong ală hìu nhă kal ke geh tai bơta nàng chờ hờp wă rò sơnam pa Ất Mùi. Bal mờ broă lơh hìu nùs nhơm, hìu tam klac dờng, dong kờl priă bơcri lơh broă sa, sơntìl chi tam phan ròng, chồl pràn broă tơmù rơbah, den broă dong kờl pà phan sơ lơ ai tơng go\ bơta sền gròi bơh gơnoar atbồ, mpồl bal tàm bòn lơgar dê, sền gròi rài kis ală cau kal ke, rơbah.

            Nam 2014, mờ bơta lơh ngan mut lơh  ua\ broa\ lơh dong kờl tus mờ ala\ kal ke, càr Dak Lak neh dong geh tus mờr 9 rbô hìu nha\ geh lik klàs mờ rbah mờ rlau 30 rbô hìu nha\ mờr drờm bè cau rbah, khà hìu nha\ rbah rlau 10%. Dong kờl cau rbah phan lơh broa\, sơntìl chi tam, phan ròng, pria\ bơcri…geh pơlam khi geh brồ guh is, hơ\ la broa\ lơh geh lơh lài jơh bơh gơnoar atbồ [òn lơgar mờ ala\ mpồl bơtìan tàm Dak Lak. Mò Nguyễn Thị Vân kuang atbồ mpồl dong kờl mpồl bơtìan càr Dak Lak, boh bơr:“Broa\ he ai phe, ai phan den mìng la broa\ dong mo tềng hơ\ nàng geh dong khi bơsong kal ke tềng đap mat. Ai broa\ jo\ jòng la pal ai khi in mbrơm ndàr, hơ\ la he pal  dong khi in ala\ bơta nàng khi gơ tùi lơh sa, geh pria\ nàng bơtàu tơngguh tam phan, ròng phan bơtàu tơngguh rài kis”.

            Mờ broa\ lơh hơ\, tàm nam pa do, git nđờ rbô na\ cau geh rài kis kal ke tàm càr Dak Lak neh geh dong sơm kòp,  dong kờl kơnrồ ròng, sur ròng, lơh hiu ơm, pà rơndeh coh, ai pria\ bơsram ai tus ala\ kơnòm bơsram rbah sơr lèt kal ke…Mìng is Kes pria\ tài cau rbah bơh càr neh tơr gùm geh mờr 24 tơmàn pria\, dong kờl lơh pa, lơh niam wơl 450 nơm hìu tam klac dờng, pà phan tus ala\ cau geh khà sra\ dong kờl gơbàn ua\ ngan kal ke…La dùl tàm 20 hìu nha\ geh ai kơnrồ ròng tàm lồi nam 2014, lo\ Nông Thị Minh kis tàm [òn Ea Kning, ntum }uôr Knia, kơnhoàl Buôn Đôn ngoh rngac đơs:“Hìu nha\ a` rbah ngan, ngai do geh pà dùl nơm kơnrồ geh ròng, a` ngoh rngac ngan, ơn ngai ua\ ngan gơnoar at bồ. A` geh lơh ngan ròng siam sền  gàr nàng gơ mhar dờng, lơh ngan lơh sa hìu nha\, nàng ròng siam oh kòn geh lòt bơsram tus gùng tus dà”.

            Tàm ala\ ngai do, ala\ kơna\, ala\ gah tàm Dak Lak gam bơyai lơh ua\ ngan broa\ lơh tus còp, pà phan, dong kờl ala\ hìu nha\ kal ke  nàng gơtùi geh sa tềp. Anih duh broa\ làng bol càr Dak Lak neh ta\ geh rlau 40 tơmàn pria\ nàng blơi phan pà ala\ cau geh khà sra\ dong kờl bơh dà lơgar, cau geh màng mờ dà lơgar, hìu nha\ kal ke, mơ kung geh dong kờl rlau 600 tấn phe ai tus ala\ hìu nha\ rbah…Ala\ mpồl bơtìan, mpồl lơh sa ka\ bro, cau dùl na\ sa\ kung neh jàu pà git nđờ rbô bơnah phan tus mờ cau rbah. Dờp phan sa tềp, lo\ Đông cau Sơdàng tàm ntum Ea Yiêng, kơnhoàl Krông Pach đơs bè do:“Geh pà phan ngai do den a` chờ ngan, ơn ngài ua\ ngan gơnoar atbồ, ưn ngài mpồl dong kờl phan bơna sơnơm tơm ba. Geh phan pà, geh pria\, den sa tềp nam do a` geh blơi phan  soh ai ala\ oh kòn in”.

            Mut lơh bơta lam sồr bơh anih duh broa\ làng bol càr, ala\ kơnhoàl, [òn drà, [òn dờng tàm càr Dak Lak gam mhar ngan jàu pà phan mờ pria\ tus tơl hìu nha\ rbah, lơh ngan ba` lời hìu nha\ lơi gơbàn ờ tơl sa tàm tu\ sa tềp. Ồng Nguyễn Sỹ Kỷ kuang atbồ anih duh broa\ làng bol kơnhoàl Krông Pach, ai git:“Mờ broa\ lơh la lơh ngan ba` lời dùl hìu nha\ lơi gơbàn jơgloh tàm tu\ sa tềp, den bol a` neh sồr cơldu\ lơh broa\ cau ling sồt sa\ mờ mpồl bơtìan mut lơh broa\ lơh dong kờl, pà phan ai jơh ala\ hìu nha\ rbah, tơl pò phan la 250 rbô pria\, kờp jơh pria\ rlau 1 tơmàn pria\ mờ dong kờl 105 tấn phe geh phàt  drờm bal ai tus ala\ hìu nha\ rbah. Mìng is mờ ala\ hìu nha\ geh khà sra\ dong kờl den kuang bàng atbồ ala\ anih bơh kơnhoàl geh tus tơn pà phan nàng geh pơn jờng. Tus tu\ do den phan pà neh tus tềng tê bơh ala\ cau geh pà bloh”.

            Ala\ phan pà bulah ờ dờng, mơya tus tê cau rbah di tàm tu\ sa tềp, bềng bơta nùs nhơm, pơ gồp bal dong ala\ hìu nha\ gơmù bà kal ke, mờ ram nùs ngan tu\ sa tềp tus.

                                                                        }au mblàng K’ Brọp