VOV4.K’ho - Chi sa plai tam bơrlu\ tàm suơn kơphe ai cồng nha tơnhàu uă neh gơ gơs mờng quèng ngan tàm Tây Nguyên. Tu\ do, tàm Gia Lai, bơtàu tơnguh broă lơh tam bơrlu\ pa, hơ\ là tam tờm chi lơh sơnơm tàm suơn kau su, lơh geh cồng nha niam ngan. Broă lơh do ai geh gùng lòt pa nàng kờ` ngui geh cồng nha git nđờ rbô lồ kau su pa tam pa wơl, tàm ală nam bơh sơn rờp dờng pràn.

Hợp tác xã lơh sa suơn sre ngui công nghệ cao Quang Minh là mpồl lam lài tàm broă tam tờm chi lơh sơnơm tàm suơn kau su pa tam wơl. 30 lồ tờm chi lơh sơnơm bơh hợp tác xã dê tam tàm xã Ia Hlốp mờ Ia Dreng, kơnhoàl Chư Sê neh mut tus nam dơ\ 2.

                                        Hà thủ ô pơr hê tam bơrlu\ tàm suơn kau su

Tu\ do neh geh 7 lồ gơtùi tơnhàu mờ priă lơh geh 5 tơmàn priă, uă ngan là bơh tờm đương quy mờ tờm prền. Ồng Nguyễn Đình Trọng, cau lơh broă tàm hợp tác xã pà git, kàl tus, rlau 10 lồ đinh lăng mờ hà thủ ô rơcang ai tơnhàu, dong hợp tác xã geh priă jền sùm :

“Tơl tờm chi tam geh dùl tu\ tơngai dờng pràn is. Pơn yơu bè hà thủ ô pơr hê pah roh tus 3 nam hơ\ sồng gơtùi tơnhàu, đinh lăng roh mờr 2 nam. Dilah tam jơh hà thủ ô den priă bơcri uă ir, den tàng bol a` pal tam bơrlu\ tai 2, 3 tờm chi lơyah ngai ndai bè tờm prền, ờ hềt tus 1 nam là neh gơtùi tơnhàu. Bè hơ\ den bol a` lơh gơs bơta tàm pơdar dờng ngan. Mìng kờ` geh dà, ù gơs mờ geh bơcri tơl niam den priă lơh geh bơh tờm chi lơh sơnơm là niam ngan”.

Mùl màl tàm ală suơn tờm chi lơh sơnơm tam bơrlu\ tàm suơn kau su ai go\, jơh bal tờm chi tam tờm mờ chi tam bơrlu\ ndrờm gơs niam, tài bơh tơl dà mờ phơng ơn hữu cơ. Bi Vũ Minh Chiến, cau lơh broă tàm hợp tác xã pà git, pơn drờm mờ tam bơrlu\ bùm blàng, tờm rơmit halà bùm lô, den kau su tàm suơn chi tam lơh sơnơm gơs niam rlau, kơ nờm lơh niam bơh broă lơh ù tus broă sơngka sền gàr:

“He pal sùm lòt sền pah ngai. Tàm tơngai tờm chi gam dềt den pal [ồm dà 2 dơ\ tàm 1 ngai. Bè ù den bol a` ngui vôi bòk, 2, 3 bơta sơnơm sơ sơt vi khuẩn, kơryan bơ sềt. He pal lơh ù lài, ù kloh niam nàng tơ nơ\ do tờm chi ờ huan gơtìp kòp lơh aniai. Lơh niam ngan rlau jơh pal là tơngai sơn rờp tu\ lơh sơntìl”.

Tơnơ\ 2 nam tam tờm chi lơh sơnơm tàm ù tam pa wơl kau su ờ hềt jơm mbur, Hợp tác xã Quang Minh neh geh broă rơndap lơh sơngka sền gàr dipal, sền gròi bơta niam phan lơh gơs. Hợp tác xã neh khin cha bơcri blơi ma\i lơh gơlik, ki\ sră pơrgon tac chi lơh sơnơm ai ală mpồl lơh sa kă bro lơh sơnơm tàm lơgar in.

      2, 3 mpồl lơh sa kă bro lơh sơnơm dờng neh cih mat blơi tờm chi lơh sơnơm tam bơrlu\ tàm suơn kau su tàm Gia Lai

Ồng Đào Hùng Sơn, Kuang atbồ Hợp tác xã Quang Minh pà git:

“Bol a` lơh hìu ma\i lơh gơlik nàng prap gàr phan lơh gơs gơtùi jo\ rlau, tu\ tac den ờ gơ wèt tàm mpồl blơi. Pơn yơu tu\ he tơnhàu mờ priă tac ờ huan yòm den he prap wơl. Halà kàl mìu,tu\ ờ gơtùi ìs den bol a` pơr, nàng gàr bơta niam phan lơh gơs dê”.

Mờ ală cồng nha neh sền go\, pa do, UBND kơnhoàl Chư Sê neh sồr Hợp tác xã Quang Minh tam klac bal mờ cau lơh broă sa bơt bơtàu tiah tam tờm chi lơh sơnơm tàm kơnhoàl. Jat hơ\, Hợp tác xã geh dờp kơnòl dong pơlam bơta chài, tac sơntìl niam mờ gàr niam anih blơi tờm chi lơh sơnơm cau lơh broă sa in.

Tàm nam do, kơnhoàl neh tă kes priă dong kờl 40% priă blơi tờm sơntìl ai ală hìu bơnhă cih mat tus bal broă lơh tam tờm chi lơh sơnơm. Hìu bơnhă tus bal broă lơh do pal geh tơl ală bơta bè ù tiah, priă bơcri mờ jơnau git wă tam phan kuơ màng.

Bè gùng dà broă lơh kơnhoàl dê, ồng Nguyễn Hồng Hà, Bí thư Huyện ủy Chư Sê, càr Gia Lai pà git:

“Kơnhoàl Chư Sê gam geh bă ù tam chi lơh sơnơm lam lài tàm càr. Mìng is hợp tác xã lơh sa suơn sre Quang Minh neh geh rlau 30 lồ, làng bol mờ 2, 3 mpồl lơh sa kă bro ndai tam đinh lăng, kờp jơh bă ù tam là rlau 50 lồ. Kơp kờ` kơnhoàl dê là bơtàu tơnguh bă ù tam chi lơh sơnơm tus rlau 1 rbô lồ. Bol a` jà Hợp tác xã Quang Minh dong kờl cau lơh broă sa in. Dùl là mpồl lơh sa kă bro tàm kơnhoàl, bol he pin dờn, 2 là mpồl lơh sa kă bro neh tă uă priă rlau làng bol mờ gơ noar atbồ tàm kơnhoàl in mờ khi lơh ngan ngồn bè hơ\ den hơ\ sồng geh anih blơi phan lơh gơs”.

Càr Gia Lai geh git nđờ rbô lồ kau su mut tàm tơngai tam pa wơl. Lơh bè lơi nàng geh priă jền tàm tơngai tờm kau su ờ hềt gơtùi tơnhàu là jơnau lùp dờng. Bùm blàng, bùm lô, rơmit… là ală chi tam mờng quèng ngan geh cau lơh broă sa sac rwah nàng tam bơrlu\ tàm suơn kau su, mơya ai cồng nha lơh sa lơyah ngan mờ lơh aniai tus bơta dờng pràn bè ờs bơh chi tam tờm ngan dê. Broă lơh tam tờm chi lơh sơnơm bơrlu\ tàm suơn kau su ờ hềt geh mbur bơh hợp tác xã Quang Minh dê tàm kơnhoàl Chư Sê ai go\, kung gam geh ală broă lơh dipal, ai cồng nha lơh sa uă tàm bă ù do.

Cau mblàng K’Duẩn