Kon Tum bơtàu tơnguh lơh broă sa sươn sre hữu cơ tàm kơnhoàl Kon Plông
Thứ năm, 00:00, 20/08/2020

VOV4.K’ho- Bơta geh ngan pà go\, tàm càr Kon Tum bal mờ ală công ty, hợp tác xã gam lam lài tàm lơh broă sa sươn sre hữu cơ, den ờ dùl êt hìu bơnhă, cau dùl nă să is kung gam jơh nùs lùp bơsram nàng bơtàu tơnguh lơh sa jăt gùng dà do sơl.

Tàm ală nam rềp ndo, bal mờ ală công ty, hợp tác xã tus Tiah kơh bơnơm Măng Đen, kơnhoàl Kon Plông, càr Kon Tum bơcri priă bơtàu tơnguh lơh sa sươn sre ngui công nghệ cao den kung geh sơl ală mpồl cau, cau dùl nă să is rwah anih do nàng bơtàu tơnguh lơh broă sa sươn sre hữu cơ. Jăt ồng Nguyễn Lâm Cảnh, Kuang ătbồ Tơrgùm ală hợp tác xã càr Kon Tum dê đơs, geh 2 bơta [ươn ngan nàng tiah do in bơtàu tơnguh lơh broă sa sươn sre hữu cơ, hơ\ bơta geh is mờ bơta dong kờl. Ồng Nguyễn Lâm Cảnh, đơs: Kon Tum là càr geh bơta [ươn bè bơtàu tơnguh lơh broă sa sươn sre. Trồ tiah duh ram, mìu uă den tàng [ươn ngan ai broă bơtàu tơnguh lơh broă sa sươn sre hữu cơ in. Tàm tơngai rềp ndo, ală kấp, ală gah neh sền gròi tus bơtàu tơnguh lơh broă sa sươn sre hữu cơ, kuơmàng bơh tu\ Chính phủ geh Nghị định 109 bè bơtàu tơnguh lơh broă sa sươn sre hữu cơ, tàm hơ\ geh ai ngui bàr pe broă dong kờl mpồl lơh sa kă bro, hợp tác xã mờ ală hìu bơnhă lơh sa sươn sre hữu cơ. Den tàng bè hơ\, gùng dà bơtàu tơnguh lơh broă sa sươn sre hữu cơ neh mờ gam geh mpồl lơh sa kă bro, hợp tác xã, cau lơh sa kung bè cau ngui sa sền gròi uă ngan.

Tàm kơnhoàl Kon Plông, càr Kon Tum, Hợp tác xã Biăp bơkàu mờ Nhơl chờ Thanh Niên là dùl tàm ală mpồl pơnrơ bơtàu tơnguh lơh broă sa sươn sre hữu cơ. Geh ătbồ, đơng lam bơh 7 nă cau geh bồ tơngoh bơsram sră bơh Đại học rlau hơđang, mờ ală cau lam bồ bè gah công nghệ sinh học, phan sa bơkah tơl pràn, pràn kơldang să jan…15 phan bơna biăp, bùm, plai chi bơh Hợp tác xã dê neh đơs nền geh bơngă pin dờn tàm drà kă bro, tăc mờ ală hìu ràng tăc phan dờng tàm [òn dờng Hồ Chí Minh, bè: Siêu thị BigC, ală hìu ràng tăc phan E- Mart…

Tu\ do, mờ khà 5 tơlak tấn biăp, bùm, plai chi pah nhai, Hợp tác xã do rơ\p mìng pa lơh geh 40% jơnau kờ` tàm drà kă bro lơm. Jăt bi Trần Thị Dung, kỹ sư công nghệ sinh học, ătbồ Hợp tác xã Biăp bơkàu mờ Nhơl chờ Thanh Niên den jơnau nàng lơh geh cồng nha, hơ\ ngan là broă lơh jăt niam ală broă lơh sa hữu cơ bơh broă lơh ù. Bi Trần Thị Dung, đơs: Tơl broă bơh he dê geh lơh jăt niam ngan. Pơnyơu bè lơh ù den lài mờ tu\ ală bơyô lơh ù den pal sền swì geh ai he in bồ àr, lồi àr bơta khà phan sa bơkah tơl pràn bơh gơ dê lin gơ\p bè lơi. Bơta chài sền swì ù, ai mẫu bè lơi, sền swì bè lơi mờ ai tơlik khà bè lơi den geh khà dipal jơnhoa ngan rlau jơh. Hơ\ kung là broă nàng cau ătbồ bè a` gơtùi sền swì công nhân he dê neh lơh di broă halà ờ mờ khi gam lơh jăt halà ờ.

Mờ cồng nha lơh sa uă ngan, tàm càr Kon Tum đơs bal, mờ kơnhoàl Kon Plông đơs is, bal mờ ală mpồl lơh sa kă bro den uă cau dùl nă să is, hìu bơnhă neh rwah gùng dà là lơh sa sươn sre hữu cơ. Sùm kơ\p kờ` geh lơh broă sa sươn sre hữu cơ nàng tềm pềr mờng chài bơtàu tơnguh lơh sa hìu bơnhă dê, bi A Nhỉ klau pơnu kòn cau Sơdàng, 22 sơnam ơm tàm [òn Đăk Bông, xã Măng Bút neh tus lơh broă tàm Hợp tác xã Biăp bơkàu mờ Nhơl chờ Thanh Niên. Yal bè bơta kơlôi sơnơng bè broă lơh bơh he dê mờ geh bal ală broă rcăng lơh gam kơ\p kờ` sùm, bi A Nhỉ đơs bè do: Tàm [òn pơnyơu bè mè oh dê đơs pơnyơu bè hơ\, bè tam biăp den mè oh dê ờ go\ tuh dà ờ, ờ go\ ơn phơng sơl biăp in. Go\ ù lơi bè ù wàng rơpu là mè oh dê mìng tùc tam gar sơntìl tàm hơ\, tu\ lơi dờng den là he sa, ờ geh den lời. Tàm do, he pal sơngka sền gàr, pal ơn phơng wil tơl. Mu\t tàm do là oh lùp bơsram nàng gơ gơs là dùl nă công nhân lơh broă chài ngan drơng lơh sa ai farm in. Oh geh đòm jăt ală bơta lơi mờ oh bơsram geh tàm do nàng rê bơto wơl mè oh in nàng lơh.

Lồi nhai 6 pa do, Chính phủ neh geh kơrnoat ki\ Rơndăp broă lơh bơtàu tơnguh lơh broă sa sươn sre hữu cơ tơngai bơh nam 2020- 2030. Do là bơta [ươn nàng càr Kon Tum in dong lơh broă sa sươn sre hữu cơ bơtàu tơnguh.

Ồng Nguyễn Văn Xuân là cau neh geh cồng nha ngan mờ broă tơnguh bơtàu lơh sa suơn sre jăt broă lơh hữu cơ tàm xã tiah nhàr dà lơgar gơtìp kal ke Mô Rai, kơnhoàl Sa Thầy, càr Kon Tum.

6 nam do, hìu nhă ồng kis đềt mềr mờ broă tam tòm chi sa plai tơrgùm bal tàm bă ù lơh sa là 10 lồ; phan geh lơh kàr lơi, tăc jơh tus kàr hơ\. Ồng Nguyễn Văn Xuân tu\ lơi kung rơcang tam pà bal mờ làng bol in bè broă lơh do.

Ơi, dan ồng gơtùi yal bè suơn tòm chi sa plai bơh hìu nhă tòm ồng dê nàng làng bol in g^t di lah ờ?

Ồng Nguyễn Văn Xuân: Tàm suơn hìu nhă tòm a` den geh uă ngan bơta phan tam.

Bè tòm plai bung kơmhò tơlir, plai bung lơngồt hơ\ sồng gam tam tai uă ngan plai bung Ruby Thái, plai kroăc xoàn, plai kroă sành, quýt sơdàng, plai sầu riêng, plai pơ-ồs, plai na, plai pơnăt, geh uă ngan bơta plai chi.

Hìu nhă lơh jăt broă tam phan hữu cơ geh tơnhào sơnrờp ngan 2 nam. Mờ khà geh bè tu\ do kung ờ hềt tơl  nàng tăc tàm drà kă bro càr Kon Tum sơl.

-Tam tò chi sa plai hữu cơ  den broă kơrian tu kòp lơh aniai, phơng sih phan tam in geh lơh bè lơi ơ ồng?

Ồng Nguyễn Văn Xuân: Bol a` lơh jăt wơl mờ broă lơh lài do bơh ală mò ồng he lơh, ngui phan kis geh kuơ mờ phan kis ờ geh kuơ tàm gơsơ\t is bal mờ ờ tu\ lơi ngui sơnơm nàng [ồm gơsơ\t phan sồc, jồp phan tam.

Hìu nhă tu\ do gam ngui phơng kơnrồ, phơng iar. Bơdìh hơ\ tai hìu nhă gam ngui phơng ka. Phơng ka ris jăt gùng dà tuh. Mìng is phơng ka he pal geh gùng ding tuh tơl tòm nàng phơng tơrgùm tềng tòm.

Mơya bè phơng iar mờ phơng kơnrồ den hìu nhă a` mờng sih 1 nam 2 dơ\ tàm bồ kàl mìu mờ lồi kàl mìu. Gam phơng ka den tuh 1 nhai 1 dơ\ nàng geh tơl phơng phan tam hòn gơs niam, bè hơ\ he gơtùi tơnguh ha là tơmù tài tòm chi sa plai pal geh tơl phơng di pal.

-Ơi, uă làng bol lơh broă sa tu\ do gam sền gròi ngan mờ broă kơrian rơhài rơm^t bal mờ sras lơh aniai plai, aniai tòm. Ồng gơtùi tam pà jơnau mờng chài ồng dê  tàm broă sơndră mờ bơta aniai bơh tu kòp do?

Ồng Nguyễn Văn Xuân: Rơhài rơm^t den hìu nhă ngui lài ngan là ai phan rơm^t sinh học yồng gùt dar. Dơ\ bàr ngui kơl dung srồm plai, ală plai ndrờm srồm mờ kơl dung.

Mơya plai kroăc, plai quýt geh uă plai den tàng ờ jai srồm. Plai bung, plai pơ-ồs hìu nhă pal srồm jơh. Sras tu\ do tàm suơn kàl prang, kàl mìu ndrờm geh sùm gùt nam.

Mơya jơh ală phan hòn tàm tiah tu\ do geh niam ngan, hìu nhă pès `hơ\t lời tơn mờ sinh thái tàm tiah ù geh uă den tàng neh geh ngò` kơlềng kăp jơh sras là niam ngan. Den tàng mu\t tàm suơn a` den tiah lơi kung go\ ngò` lơm.

-Bè bơta jir, rơha tam ờ uă tòm chi sa plai den geh tam bè lơi di pal?

Ồng Nguyễn Văn Xuân: Ngài bơh sèng do tus sèng ndai den kung ndrờm mờ tòm kroăc, tòm quýt sơl 3 thơ\k, tòm kroăc, tòm quýt den ơnàng 4 thơ\k. Tòm plai bung den pal 5 thơ\k.

Tài tòm plai bung dờng ơnàng rơlao. Tòm sầu riêng den pal tus 8 thơ\k. Tài tòm sầu riêng pal geh tơl măt tơngai sòl gùt dar tòm, ờ gơtùi jir ir. Den tàng khà bơta jir, ngài bơh tòm bè hơ\ den hìu nhă a` tam di pal.

-Ơi, geh uă làng bol lơh broă sa kung kờ` lơh suơn tam tòm chi sa plai jăt broă lơh hữu cơ sơl, ồng gơtùi dong kờl mờ bơto bè lơi làng bol lơh broă sa in lah ờ?

Ồng Nguyễn Văn Xuân: Neh bơcri priă tàm broă tam phan jăt broă lơh hữu cơ den hìu nhă lơi kờ` lơh a` geh jà tus bal nàng bơsram, cri bơyai bal broă mờng chài, pal geh nùs nhơm kờ` gơboh, hơ\ sồng pal geh tơl priă tai.

Tài bơcri priă tàm broă tam phan hữu cơ pal geh lơh di pal, roh uă ngan priă. Jăt broă lơh tàm drà kă bro tu\ do, ală plai chi pal là hữu cơ di lah ờ di hữu cơ den he ờ gơtùi tăc.

Uă làng bol ờ su\k ơm đơs, di lah tam geh den tăc tàm tiah lơi. Mơya mờ hìu nhă a` den tu\ do ờ geh phan nàng tăc tài cau neh pin dờn, tus sền broă lơh a` dê mờ bơh ală broă xét nghiệm, sền gròi ală bơta jơnkah sơnơm sền gàr phan tam hìu a` den ờ geh.

-Ơi, dan ưn ngài ồng uă ngan!

            Cau cih Nguyễn Khoa Điềm- Cau mblàng Lơ Mu K’Yến mờ Ndong Brawl

Tags:

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC