Broa\ lơh bơt bơtàu [òn lơgar pa la dùl broa\ lơh dờng, kờ` lơh geh bơta pràn chul chồl bơt bơtàu bơtàu tơngguh tơl làm tus mờ tiah [òn lơgar. Git wa\ loh làng bơh bơta kuơ màng bơh broa\ lơh do dê, mpồl tam klac cau ùr càr Kon Tum neh lam lơh srơh cau ùr tàm sơmbat tê bal bơt bơtàu [òn lơgar pa tus mờ tơl na\ cau tàm mpồl tàm càr. Srơh neh dờp geh bơta ring bal bơh oh mi cau ùr dê mờ pơ gồp bơnah ua\ ngan tàm broa\ tam gơl guh mat ala\ [òn tiah sar lơgar ngài càr Kon Tum dê.
Lo\ Lê Thị Thao kis tàm [òn 2, ntum Tân Cảnh, kơnhoàl Đak Tô la cau lam bồ lài tàm broa\ lơh ròng sul gùl gơl công nghiệp cèng geh cồng nha lơh sa jơnhua tàm [òn lơgar. Jat bè Lo\ Thao đơs, lài do rài kis bơh hìu nha\ lo\ gơbàn kal ke ngan, ù lơh sa den ê\t, mờ ờ geh pria\ jền den tàng tu\ lơi kung ờ tơl lài, ờ geh tơnơ\. Kơnờm bơh mpồl cau ùr [òn geh ai jồm càn 4 tơlak pria\ bơh kes pria\ tềm pềr bơh mpồl cau ùr, lo\ neh khi cha blơi geh 8 nơm sur dềt mờ ròng, tơnơ\ dùl nam ròng sur, lo\ neh tac geh 4 dơ\ sur, pria\ geh neh dong lo\ tơm geh pria\ ai tus mpồl cau ùr [òn, geh ngui sa tàm rài kis mờ pơnjat tai geh bơcri lơh ua\ broa\ lơh ròng sur. Lo\ Thao ai git: “4 tơlak pria\ hơ\ a` blơi geh 7-8 nơm sur dềt, hơ\ sồng blơi geh lơ\ nàng siam sur, hơ\ sồng geh ròng rhời bơh hơ\ tus tềng do, tàm 8 nơm sur hơ\ dùl nam a` tac geh 4 dơ\ sur, bè hơ\ la neh geh cồng nha bloh”.
Tu\ do kes pria\ tềm pềr bơh mpồl cau ùr [òn 2 ntum Tân Cảnh, kơnhoàl Đak Tô neh geh tus mờr 130 tơlak pria\, khà pria\ geh dong kờl geh tam pơ dar ai 30 na\ cau tàm mpồl cau ùr rbah, hala geh rài kis kal ke càn mờ pria\ cồng ê\t. Nàng lơh geh kes pria\ do, pah nhai tơl na\ cau tàm mpồl geh ta\ 5 rbô tàm yang phe tềm pềr, 10 rbô tàm kes pria\ tềm pềr. Bơh khà pria\ ê\t bơh hơ\ oh mi cau ùr dê neh dong bal bơtàu tơngguh lơh sa, mờ slơ ngai slơ rềp mềr, niam rlau, bơh hơ\ geh ai go\ gơ rê dờng tàm mpồl bơtìan.
Ờ mìng geh dong kờl bè khà pria\ nàng bơtàu tơngguh lơh sa, cau tàm mpồl cau ùr ntum Tân Cảnh, kơnhoàl Đak Tô gam sùm tam tìp, cri bơyai yal bal ala\ jơnau yal tơnggit bè lơh sa mờ ròng phan. Tàm hơ\ mpờl go\ ngan bơh broa\ lơh do la lo\ Nguyễn Thị Hằng cau tàm mpồl cau ùr [òn 3. Hìu nha\ lo\ geh rlau 1 lồ kơphe, 6 lồ cao su, bal mờ hơ\ gàm dờp 3 lồ cao su bơh nông trường cao su Tân Cảnh. Bơh ala\ sươn chi do, kờp bal hìu nha\ lo\ geh bơh 400-500 tơlak pria\ tàm dùl nam. Lo\ la cau geh jơng tàm mpồl nhap nhar, mờ la cau lơh broa\ sa jak mờ sùm geh jà pơlam ala\ ơdu\ còr bơsơt cao su mờ sơng ka sền gàr cao su pơlam cau tàm mpồl ndai. Lo\ Hằng ai git:“Jat a` sơnơng tu\ he git bơta jak chài pa tàm broa\ lơh sa den he pal geh pơlam bal tus ala\ oh mi cau ùr ndai nàng geh bơtàu tơngguh rài kis. Nàng lơh geh den he pal rơndap broa\ lơh hìu nha\ bal mờ broa\ lơh mpồl bơtìan nàng di pal”.
Ala\ broa\ lơh bơh ala\ mpồl cau ùr tàm ntum Tân Cảnh, kơnhoàl Dak Tô nàng geh broa\ lơh sang sơbì jơgloh tơmù rbah ai tus oh mi cau ùr, hơ\ kung la ala\ broa\ lơh tờm gơ ơm tàm broa\ lơh pah nam bơh mpồl tam klac cau ùr càr Kon Tum, mờ la tàm ala\ broa\ lơh lam bồ lài nàng bơt bơtàu [òn lơgar pa. Tàm nam do, mpồl tam klac cau ùr càr Kon Tum sùm geh gùng lơh broa\ dong kờl cau ùr bơtàu tơngguh lơh sa, tơmù rbah kơljap la dùl tàm ala\ broa\ lơh chồl guh ala\ broa\ lơh ndai mpồl dê geh gơmut tàm broa\ dờng. Nam 2014, mpồl neh lơh ngan lam sồr mut lơh ai go\ nisơna ngan tam tam gơl pa bè cồng nha broa\ lơh lam sồr dong kờl lơh sa, mut lơh tềm pềr tơmù rbah kơljap tus 100% tus ala\ mpồl cau ùr kơna\ hờ đơm. Bal mờ broa\ lơh mblàng pơlam, ala\ kơna\ mpồl cau ùr càr Kon Tum neh sền kuơ tus broa\ lơh sra\ nggal càn pria\ tus ala\ cau tàm mpồl cau ùr nàng bơcri lơh bơtàu tơngguh lơh sa hìu nha\. Nàng pria\ càn geh ngui di bơta kờ` ala\ kơna\ mpồl cau ùr neh bal mờ ala\ naih tờm bơto pơlam broa\ lơh sa, phan tàm dà, anih tờm bơto broa\ lơh mờ pờ geh ua\ ngan ala\ ơdu\ bơto pơlam bơta pa, jak chài pa tàm broa\ lơh sa bè bơta chài tam bơsềt, cao su, ròng sur, iar tus ala\ cau tàm mpồl, kơnờm bơh hơ\ mờr 70% cau tàm mpồl cau ùr geh càn pria\ neh ngui geh cồng nha pria\ càn. Lo\ Nguyễn Thị Liên kuang jat jơng lơh broa\ sùm mpồl tam klac cau ùr càr Kon Tum ai git:“Tàm nam 2014, mo tơn bơh ala\ ngai bồ sơnam, bol a` geh lam lơh srơh lơh broa\ pơr lòng tàm ala\ kơna\ mpồl mờ sơnđan lơh ngan mut lơh dơ\ mut lơh 5 ờ, 3 kloh bal mờ broa\ bơh bơtàu [òn lơgar pa, bơt bơtàu tiah drà ngac jak. Tus tu\ do, cồng nha mut lơh bol a` go\, ua\ ngan cau tàm mpồl cau ùr khi git wa\ geh tơnggu me, pơrya kuơ màng mờ la bơnga\ kuơ ngan bơh mpồl cau ùr tàm broa\ bơt bơtàu [òn lơgar pa, mờ go\ loh ngan la bol a` geh lơh broa\ lơh dong kờl cau ùr bơtàu tơngguh lơh sa, broa\ lơh geh cồng nha ngan ngồn hơ\ la broa\ lơh jat jơnau Bác Hồ bơto, mut lơh tềm pềr dong bal tơmù rbah kơljap”.
Git wa\ bè nùs nhơm, git ngan bè broa\ lơh den tàng tàm ala\ kơnhoàl, [òn lơgar tàm càr Kon Tum, bơnga\ cau ùr tàm broa\ bơt bơtàu [òn lơgar pa slơ ngai slơ geh đơs tờm, pơ gồp bal tơmù khà hìu nha\ r[ah pah nam bơh càr dê.
}au mblàng K’ Brọp
Viết bình luận