VOV4.K’ho- Sùm tàm ală nam rềp ndo, priă tăc kơphê gơmù uă ngan. Bal mờ hơ\, bă ù lơh broă sa sươn sre bơh ală hìu bơnhă làng bol lơh broă sa dê kal ke ngan rề ơnàng. Lơh bè lơi nàng lơh geh cồng nha lơh sa uă ngan rlau jơh bơh tờm chi tam tàm dùl bă ù bal là jơnau gam geh tơlik tu\ do. Bơta geh ngan pà go\ tàm xã Đăk Hring, kơnhoàl Đăk Hà, càr Kon Tum dê, hìu bơnhă ồng Vũ Tiến Dũng neh lơh geh cồng nha ngan bal mờ broă lơh tam tàm bơrlu\ bal tờm chi sa plai. Broă lơh do neh ngui niam geh ù tiah, dà tuh, tơnguh geh cồng nha chi tam mờ lơh geh cồng nha lơh sa uă.

Pơgăp gùl nhai 11 nam lài, mờr 2 sàu sươn chi plai kroăc bơh hìu bơnhă ồng Vũ Tiến Dũng dê tàm thôn 10, xã Đăk Hring, kơnhoàl Đăk Hà, càr Kon Tum sơnđờm geh plai nam sơnrờp. Sươn chi plai kroăc do hìu bơnhă ồng Dũng tam bơh nam 2017 lài do, bal mờ uă sơntìl: kroăc Vinh, kroăc sơdàng canh, kroăc sành. Bal mờ chi plai kroăc tam bal tàm dùl bă sươn, ồng Dũng gam tam tàm bơrlu\ bal tai mờ chanh đào mờ chanh kơnồng kò. Nam 2018, bulah tờm chi plai kroăc pa ai plai kàl sơnrờp lơm, mơya plai lơh geh bơh 30 tus 50 ki\ tàm dùl tờm, cèng wơl ai hìu bơnhă ồng Dũng in priă jền rlau 70 tơlak đong. Tus nam 2019, cồng nha lơh geh bơh plai kroăc uă rlau, pơgăp 80 ki\ tàm dùl tờm den tàng priă jền hìu bơnhă lơh geh bơh broă tăc plai kroăc kung uă rlau ngan.

Ồng Vũ Tiến Dũng pà gi\t, dilah sươn plai kroăc geh sơngka sền gàr niam den digơlan geh plai dùl nam 3 dơ\, hơ\ là pơgăp 4 nhai là geh pik tơnhàu plai dùl dơ\. Đơs bè sươn plai kroăc tam tàm bơrlu\ bal uă tờm chi sa plai bơh he dê, ồng Dũng chờ hờp ngan yal bè do: Tờm chi tờm ngan là tờm chi plai kroăc do, di 4 thơk tam dùl tờm. Tàm gùl tờm kroăc den tam bơrlu\ bal mờ tờm plai chanh nàng ai phan tam lơyah ngai ròng phan tam jo\ ngai. Tu\ tờm plai kroăc gơ kờ` bơta àng tơngai sòl den koh klah ntê tờm plai chanh dê nàng gơ in ha pah. Tơnhàu geh cồng nha tàm dùl bă ù bal. Plai chanh den 20 rbô đong dùl ki\, ai plai kroăc sơdàng canh den geh 50 rbô đong dùl ki\, kroăc Vinh den tăc geh 25 rbô đong dùl ki\, ai kroăc sành den tăc geh 25 rbô đong dùl ki\. Priă tăc den geh ngan dilah pơndrờm mờ ală tiah ndai.

Jăt ồng Vũ Tiến Dũng yal, tờm plai kroăc gơ ờ go\ gơlih ir ù den tàng gơtùi tam tàm uă bă ù krơi is. Gơ wèt mờ ală ù thòng, ù lơyah, làng bol pal bơ\t mô mờ tờ rbòng dà nàng [ươn tàm broă tuh dà mờ pơrdô dà. Gơ wèt mờ tờm kroăc, àng tơngai geh gơnoar broă kuơmàng ngan, lơh nền bơta niam plai, bơta lơngồt mờ bơkah, [ô bơkah bơh plai kroăc dê. Tu\ rwah sơntìl, bulah là kroăc Vinh, kroăc sành halà kroăc sơdàng canh, den làng bol kung pal rwah tờm geh bơta jơnhoa rlau 30 phơng. Tờm pràn, nha tơlir niam jù, kră kơldang mờ ờ gơtìp mo\ tu sa aniai. Tờm sơntìl sùm geh 2 sơntìl tờm, là sơntìl bơkiar ntê mờ bơkiar tờm. Sơntìl bơkiar ntê mhar geh plai rlau mơya sơnam kis bơh gơ dê den ờ jo\, rơyas ờ pràn. Ai sơntìl bơkiar tờm den bơta niam ngan là tờm mờ rơyas gơ dê ndrờm pràn, kră kơldang mờ gơ kis jo\ rlau.

Ồng Vũ Tiến Dũng yal, tam tàm bơrlu\ bal tờm chanh tàm gùl ală tờm plai kroăc dong ngui niam jơh bă ù mờ gơtùi ai phan tam lơyah ngai nàng ròng phan tam jo\ tơngai, tài bơh tờm chanh sơngka sền gàr lơyah ngai, mìng rlau 2 nhai gời là geh plai tơn tàm tu\ tờm kroăc den kơ\p tus 4 nhai nàng geh plai dờng, dum ndrờm bal mờ lơngồt bè sơdàng. Ồng Vũ Tiến Dũng pà gi\t: Tam tàm bơrlu\ bal đơs bal là kờn tờm chi tam lơh geh cồng nha pal ntàu tềng ù bơh gơ dê, bơta àng tơngai, hơ\ sồng dà tai, hơ\ sồng ală jơnau gùt dar ndai tai. Tờm phan tam do dong kờl tờm phan tam ne den tam tàm bơrlu\ bal, mơya ờ dong kờl geh den ba` tam.

Mờng chài bơh ồng Dũng dê là tài bơh tam tàm bơrlu\ bal den tàng bulah tam bal tàm dùl sươn mơya broă sơngka sền gàr chi sa plai ngan là pal krơi is sơl. Ồng Dũng yal tai bè do: Ală broă sơngka sền gàr den bơh tơl tờm chi krơi is. Tờm lơi gơdờp mờ tơl kàl nàng sơngka sền gàr. Lơh ngan tờm chi sa plai là pal sơngka sền gàr mờ hữu cơ. Mìng is koh klah ntê, tơn te\ lơngkòt gơ wèt mờ jơh bal ală tờm chi klah ntê sơl, lơngkòt là sơrbì ală ntê chi ờ geh kuơ. Ntê geh kuơ gàr wơl nàng ròng plai, ròng tờm. Kờ` tờm chi geh cồng nha den pal geh ù bơh gơ dê. Hơ\ sồng àng tơngai, dà ia tai. Tờm chi do pal dong kờl tờm chi ne den hơ\ sồng tam tàm bơrlu\ bal. Dilah ờ dong kờl den ba` tam.

Ờ go\ di mìng tam tàm bơrlu\ bal tờm plai kroăc mờ tờm plai chanh lơm gời, hìu bơnhă ồng Vũ Tiến Dũng gam ngui bă ù pơgăp 10 sàu bơh ù tam tàm bơrlu\ bal dê nàng tam tàm bơrlu\ bal mờ uă tờm chi sa plai krơi is ndai, bè sầu riêng, pơnăt Thái, na Thái…Cồng nha pà go\, cồng nha lơh sa gơcèng wơl ai hìu bơnhă in jơnhoa rlau uă ngan pơndrờm mờ tam dùl tờm chi sa plai tàm dùl bă ù. Ồng Gam bơcri priă lơh ală gùng ding tuh dà tềm pềr niam ngan nàng sơngka sền gàr ai chi sa plai in.

Ồng đơs bè do: Ală gùng ding tuh dà tềm pềr do dilah mờ tam khăt dùl bơta chi tam lơi mờ lơh geh ală gùng ding tuh dà tềm pềr lài mờ tu\ tam là cồng nha ngan rlau jơh mờ tờm chi gơ kung kis dờng niam ngan sơl. Bơta geh ngan den geh bàr broă lơh. Dùl là crăp kơ\ dùl bă tiah, bàr là crăp ing gời. Tu\ crăp ing gời nàng tờm chi gơ in kis dờng lài nàng tơnơ\ tu\ gơ geh plai kàl sơnrờp geh phan bơna den he crăp kơ\ dùl bă tiah tơnơ\ den niam ngan rlau jơh. Bè hìu a` do, crăp ing lơm bè bă ù bơh hìu bơnhă a` dê ờ hềt jơh 10 tơlak đong tàm dùl lồ. Ai dilah crăp niam ngan den jơh pơgăp 60, 70 tơlak đong tàm dùl lồ. Bơta lơi kung geh bơta niam is gơ dê. Crăp ing tơnơ\ bơtơl wơl den gơ bơtơl tai tơngai lơh broă. Bơh tờm chi tam mờ he ai geh bơta mờng chài crăp bè lơi nàng gơ in dipal, digơlan kung geh bơta niam is gơ dê.

Bơh broă lơh tam tàm bơrlu\ bal tờm chi sa plai bơh hìu bơnhă ồng Vũ Tiến Dũng dê gơtùi pà go\ là dùl tàm ală gùng dà dipal mờ làng bol lơh broă sa gam kờ` tam gơl rơndăp tăp sèng chi tam tơnguh uă priă lơh geh tàm dùl bă ù bal.

Cau cih Khoa Điềm- Cau mblàng Lơ Mu K’Yến