VOV4.K’ho - Càr Trà Vinh geh rlau 30% khà kờp làng bol la làng bol kòn cau Khmer, geh kis ua\ ngan tàm [òn lơgar. Bơh rlau 4 nam  mut lơh broa\ lơh dà lơgar bơt bơtàu [òn lơgar pa, Trà Vinh neh geh 13/85 ntum geh dờp la lơh gơs broa\ lơh bơt bơtàu [òn lơgar pa, ơm dơ\ dùl, dơ\  bàr tàm  Tiah ring dà dờng Cửu Long. Lơh geh cồng nha do,  la kơnờm geh broa\ lơh bơceh pa bơh mpồl đơng lam Đảng, Gơnoar atbồ mờ bơta ring bal jơnhua ngan bơh làng bol, tàm hơ\ geh làng bol kòn cau Khmer.

            Lài do gùng geh lòt gan [òn Tắc Hố, ntum Ngọc Biên, kơnhoàl Trà Cú mìng la gùng ù  bơ\ mbè ngan den tàng broa\ lòt rê, pơndiang phan bơna kal ke ngan…geh gùng ơnàng dờng la bơta kơp kờ` bơh nđờ rài do bơh làng bol tàm tiah do. Rềp do,  tu\ Dà lơgar geh broa\ lơh pờ ơnàng gùng do lơh gơs mờ gùng la\  cài, bulah geh gơ rề tus ù he dê mơya Sơn Sa Lene ờ dùl ê\t sơnơng mờ geh ai is ù rlau 1 sào ù suơn geh chi tam sa plai gam plai, kờp tus 100 tơlak pria\:“Tàm nhai mìu lòt rê den gơbàn kal ke ngan. Dơ\ 2 tai broa\ pơndiang kòi phe,  phan tam kung gơtìp kal ke, go\ bè hơ\ a` geh ai is ù nàng lơh gùng kờ` làng bol tàm [òn lòt rê buơn boài mờ kơnòm bơsram kung lòt bơsram buơn boài”.

            Ngọc Biên la ntum tiah sar lơgar ngài bơh kơnhoàl Trà Cú, geh khà làng bol kòn cau Khmer tus rlau 81%. Làng bol tàm do kis kơnờm ngan mờ broa\ lơh sa suơn sre, rài kis tu\ do gam ua\ ngan kal ke, tàm hơ\ khà hìu nha\ rbah gam rlau 25%...Mơya kơnờm lơh niam broa\ lơh mblàng pơlam, lam sồr mờ làng bol Ngọc Biên kờ` bal, rcang ai is ù, phan tam, chi sa plai nàng lơh niam broa\ lơh bal  mpồl bơtìan dê.

            Mờ broa\ lơh “làng bol git,  làng bol cri bơyai, làng bol lơh, làng bol sền” den tàng làng bol geh bơta kờ` bal ua\ ngan mờ ala\ ta\ pơ gồp nhap nhar ngan. Mpờl go\ ngan la tàm lơh geh bơtơt rbòng dà mờ lơh gùng lòt [òn lơgar neh geh 519 hìu nha\ ai is  rlau 145 rbô thơt kơre ù kờp pria\ geh tus 6 tơmàn 500 tơlak pria\. Bal mờ hơ\, gam geh ta\ pơ gồp rlau 500 tơlak pria\ bal mờ Dà lơgar lơh 8 nơm rbàng [òn lơgar. Ồng Kim Rây la hìu nha\  sơnrờp tàm srơh ai is ù lơh gùng đơs: “Geh bơta ta\ pơ gồp bal den tàng ờ kờp gùng ngài la lơyah, gùng lu\  hala bê tông drờm geh lơh gơs, lòt rê  buơn boài. Lài do,  ờ geh gùng tơrbo\ mờ gùng dờng dan tàng kal ke ngan, tu\ do gùng neh lơh gơs broa\ pơndiang phan lơh geh, kòi phe den bươn boài ngan”.

            Drờm bè ntum Ngọc Biên, tàm ntum Hiếu Tử, kơnhoàl Tiểu Cần, la ntum tiah sar lơgar ngài, geh tus 67% khà kờp làng bol cau Khmer. Tơnơ\ 4 nam mut lơh bơt bơtàu [òn  lơgar pa. muh mat [òn lơgar neh geh tam gơl loh ngan, ngan la gùng lòt. Geh cồng nha bè do la kơnờm geh bơta ta\ pơ gồp bơh cau, mờ bơh làng bol, ngan la ù tiah. Bè hìu ồng Sơn On, kis tàm [òn Ô Trom,  bulah ờ di la hìu pas mơya ồng rcang ai is rlau 3 cuờng ù nàng [òn lơgar  geh ù lơh gùng. Tài jat ồng Sơn On,  bơt bơtàu [òn lơgar pa ngan la làng bol la cau tờm,  ala\ broa\ lơh geh ờ di la lời is dùl na\ cau lơi in mờ gơ cèng geh bơta kuơ tus jơh mpồl bơtìan mờ la tu\ nàng mut mat [òn lơgar  geh tam gơl pa, bơtàu tơngguh rài kis, tàm hơ\ geh jơh hìu nha\ ồng. Ồng đơs:“Geh bơta lam lơh bơh gơnoar atbồ [òn  lơgar lơh gùng dờng [òn  Ô Trom, a` chờ ngan, den tàng ai geh ai is ù kờ` Dà lơgar lơh gùng,  bươn boài tàm làng bol bơtàu tơngguh lơh sa, lòt rê buơn boài. Tàm hơ\ geh bal hìu nha\ a`”.

            Ờ mìng bè hơ\, ồng Sơn On gam  lơh ngan mblàng pơlam làng bol cau jat yàng phờk tus bal dùl tê, pơ gồp pràn mut lơh ala\ broa\ lơh jat Dà lơgar mờ làng bol geh lơh bal. Mờ bơnga\ la cau tàm mpồl atbồ Hìu yàng phờk Ô Trom mờ bơnga\ he dê, ồng neh lam sồr geh 33 hìu nha\ geh ai tus 5 sào ù, bal mờ pria\ rlau 40 tơlak pria\ nàng bal mờ pria\ dà lơgar lơh gơs gùng lòt tàm [òn.

            Mờ bơta lơh ngan bơh mpồl đơng lam Đảng, gơnoar atbồ [òn lơgar mờ bơta at tê bal bơh làng bol, ntum rbah Hiếu Tử neh mhar ngan  lơh gơs broa\ lơh bè gùng lòt [òn lơgar,  dùl tàm ala\ broa\ lơh kan ngan mut lơh tàm bơt bơtàu [òn lơgar pa. Ờ mìng gơ ơm tềng  lơh gùng lòt, bơh tềng git chồl guh lơh tờm, ai pràn tàm làng bol  nàng lơh kuơ làng bol in mờ ua\ ngan  broa\ lơh bè bơt bơtàu [òn lơgar pa kung lơh geh. Geh kờp bal tơl na\ cau bơh ntum geh 29 tơlak pria\ dùl nam, hìu nha\ rbah gam 7,96%, gơmù 10% pơndrờm mờ nam 2011. Ồng Lâm Viết Hiếu kuang atbồ anih duh broa\ làng bol ntum Hiếu Tử, kơnhoàl Tiểu Cần, ai git:“Tơnơ\ rlau 3 nam lam lơh bơt bơtàu [òn lơgar pa, làng bol neh git wa\  kờ` bal, rcang ai is ù,  chi che, phan tam  hìu đam nàng geh lơh gùng lòt tàm [òn lơgar. Tu\ do,  gam 2 gùng di 2 [òn Ô Trôm, Ô Trao tus tu\ do kung neh bơsong geh ai ù, ai Đảng ntum,  Anih duh broa\ kung geh đơs mờ kơnhoàl, càr nàng geh rơndap broa\  lơh 2 nơm gùng do”.

            Mờ bơta ring bal jơnhua, bơta ta\ pơ gồp bơh làng bol mờ bơh bơta bơcri bơh dà lơgar, bulah la [òn lơgar rbah ngan  tàm do mơya tus tu\ do càr Trà Vinh geh 13/85 ntum geh  lơh tus 19  tàm 19 broa\ lơh bơh bơtàu [òn lơgar pa. Mờ tus lồi nam, Trà Vinh  geh broa\ lơh geh 7 ntum tai lơh gơs ala\ khà broa\ lơh bơt bơtàu [òn lơgar pa, mìng is 65 ntum gam wơl geh lơh bơh 10 broa\ lơh  ua\ rlau, tàm hơ\ 100% ntum neh lơh gơs broa\ lơh gùng lòt tàm [òn lơgar.

                                                                   Cau mblàng K’ Brọp.