Sơnơm kơnuh jrang (Yuan sơnđan la sâm dây) la dùl tờm sơnơm geh pơnrơ ngan mìng geh tàm bơnơm Ngọc Linh, bơh jo\, làng bol kòn cau tàm tiah Ngọc Linh mìng mut tàm brê nàng jòi ta], mơya bi ùr Y HLạng tàm ntum Mang Ri, kơnhoàl Tu Mơ Rông den sơnơng krơi is, gơ hòn is tàm brê mờ sươn mìr, brê he de kung la tờm chi, la ù brê. Bè hơ\ den sơnơm kơnuh jrang ngan la gơtùi tam. Mờ bi ùr Y HLạng neh gem geh cồng nha mờ lơh pas bơh tờm chi brê do.

Y HLạng la cau ùr cau Sêdang sơnrờp tàm ntum Măng Ri, kơnhoàl Tu Mơ Rông, càr Kon Tum lơh gơs bơh sơnơm kơnuh jrang brê (dà Yuan la sâm dây), gơs chi tam tàm brê, tàm mìr he dê nàng lơh pas.

Nam 2009, tu\ làng bol tàm do tơnhàu sơnơm kơnuh jrang ua\ ngan nàng  tac, lo\ Y HLạng kung geh mut tàm brê nàng tờ sơnơm kơnuh jrang, mơya rwah kơnuh dờng nàng tac, ai kơnuh dềt den cèng tam tàm mìr. Bơtuah ngan la tơnơ\ hơ\, lo\ geh lòt bơsram geh bơta tam sơnơm kơnuh jrang bơh kơnhoàl Tu Mơ Rong bơyai lơh. Geh tai git wa\, geh tai bơta mờng mờ  bơta chài tàm tê, lo\ pơnjat tai geh jòi sơntìl sơnơm kơnuh jrang mờ tam ua\.

Jat  nhai nam,  ba\ ù tam chi sơnơm kơnơuh  jrang sa\ kơnuh lo\ dê tus tu\ do neh tus rlau 1 lồ. Nam 2012, dơ\ sơnrờp lo\ tơnhàu geh 1 tạ mơ gùl sơnơm kơnuh jrang, tac mờ pria\ bơh 70 rbô tus 100 rbô dùl kg, ai lời ra`, gơ jat tơngai, pria\ geh gơguh bơh 350 rbô tus 500 rbô tàm dùl kg. Tàm tơl sào gơtùi tơnhàu geh bơh 2 tạ mơ gùl tus 3 tạ kơnuh sơnơm jrang ris. “Ù do ờ tam chi lơi, ròng phan lơi mờ mìng gơtùi tam sơnơm kơnuh jrang lơm mơ” lo\ Y HLạng đơs.

Bơh tơnơ\ nam 2012, tu\ ba\ ù tam sơnơm kơnuh jrang geh ua\ tai,  lo\ geh tus 100 tơlak pria\ dùl nam, jơnhua lam bồ  ntum Măng Ri-tiah làng bol  jòi sa hờm 2 dơ\  piang dùl ngai neh la jak ngan.

Lo\ Y HLạng pơnyờ sa\ yal: Lài do, lo\ kung bè ala\ cau Sêdang ndai tàm ntum, lơh sa bòl glar  gùt nam mờ gam ờ tơl sa tàm ala\ nhai puh pah. Bòl ngan la tu\ gơbàn kòp tê jê sa\ ờ geh pria\ blơi sơnơm, lòt hìu sơnơm, oh kòn lòt bơsram niam kung pal ờ git lơh bè lơi.

Kơnờm bơh tờm sơnơm kơnuh jrang, hìu nha\ lo\ ờ mìng gơtùi lơh hìu niam, kơljap mờ gam drơng ai 3 na\ kòn geh lòt bơsram. Kòn tơnhua mờr jơh bơsram kai bơsram dờng. Hìu nha\ lo\ tu\ do sùm geh  tac sơntìl tus  cau lơh broa\ sa kơnhoàl Tu Mơ Rông in nàng tam ua\ sơnơm kơnuh jrang.

Ồng Lâm Quang Huy kuang jat jơng atbồ anih duh broa\ làng bol ntum Măng Ri ai git: Kơnờm ngan  mờ broa\ lơh pas bơh lo\ Y HLạng mờ tu\ do làng bol tàm [òn neh lơh ua\ geh ua\ ngan sươn, mìr tam sơnơm kơnuh jrang. Ntum Măng Ri kung gam geh broa\ lơh hìu nha\ lơi kung tam 2-3 sào sơnơm kơnuh jrang ua\ rlau mờ sền hơ\ la tam ua\ ngan nàng bơtàu tơngguh rài kis.

                            Jat bao\ Thanh niên Online- }au mblàng K’ Brọp.