Di tu\ lồi nhai 4 pa do, Mpồl at bồ Broa\ lơh Tây Nguyên 3, neh bal mờ Gah jak chài mpồl bơtìan Việt Nam mờ Mpồl đơng lam Tây Nguyên bơyai lơh cri tơr`a jak chài bè ala\ bơta tờm mờ ala\ broa\ lơh bơtàu tơngguh lơh sa mpồl bơtìan gùt Tây Nguyên. Dơ\ cri bơyai neh gơ hòi geh ua\ ngan jơnau kờ` đơs đơs sền wơl broa\ lơh song dơ pa\ ngan, đơs loh ala\ bơta gam gơbàn ờ tơl jơh tàm ala\ jơnau yal tơnggit jak chài, mơ kung geh đơs pràn tus broa\ pal đơs di pal ngan ala\ broa\ neh tơlik lơh mờ mut lơh broa\ lơh tàm Tây Nguyên tàm tơngai lài. Dilah git loh ngan mờ ai jơnau bơta mờng bơb bơta ờ suk do. Jơnau Tây Nguyên 3 geh di gơlan geh cih tàm jơnau jak chài di pal, nàng bơtàu tơngguh kơljap Tây Nguyên bơh tu\ do tus nam 2020 mờ wèt tus nam 2030.

            Ồng Y Dhăm Ê`uôl kuang jat jơng at bồ Anih duh broa\ làng bol càr Dak Lak ai git, tơnơ\ geh tus jơh ala\ dơ\ cri bơyai jak chài di Broa\ lơh Tây Nguyên 3, geh lơh bơh nam 2011 tus tu\ do,  ồng geh đơs jơnhua ala\ lơh ngan bơh ala\ cau jak chài tàm broa\ lùp kờp, đơs wơl bơta mùl màl lơh sa-mpồl bơtìan tàm tiah kơh bơnơm he dê. Bulah bè hơ\, ồng Y Dhăm Ê`uôl đơs, ala\ jơnau đơs bè hơ\ mùl màl ờ hềt lơh geh tus bơta tờm dờng mờ dilah geh ngui ala\ jơnau tơnggit di kờ` bơt bơtàu gùng dà broa\ lơh, Tây Nguyên geh gơbàn lơh te\ lơh tai broa\ bơtàu tơngguh geh ua\ bơta gam ờ niam bè ala\ nam do. Jat ồng, pal geh bơta tus ngan ngồn tàm broa\ mùl màl ngan ngồn tàm kơnhoàl mờ geh đơs di khà mờ broa\ tơlik lơh mờ mut lơh ala\ broa\ lơh tus mờ Tây Nguyên tàm tơngai lài, kờ` geh ala\ jơnau yal tơnggit geh kuơ rlau. Ồng ai git:“Bol he kờ` geh đơs wơl nền nòn ngan, ala\ bơta gam gơ lời, kòl yan bơh  broa\ lơh tàm ala\ nam do. Êt rlau jơh, a`  kung go\ bè do: Geh ua\ ngan broa\ lơh tus mờ Tây Nguyên gam gơbàn gơ bơr sùl bal, geh tu\ gơ lơh geh lơh bè, bè lơm, ai go\ jàu pà, den tàng ờ cèng geh cồng nha hala cồng nha lơyah. Pơnyơu bè ala\ broa\ lơh 132-134 (bè ai ù ơm, ù lơh sa tus mờ làng bol kòn cau), bol he sùm gơbàn lir wil kờp jat hìu, ờ kờp jat cau geh tàm hìu nha\. Tàm Tây Nguyên den broa\ lơh 132 la tơl hìu pal geh 1 lồ ù. Tus broa\ lơh 134 hơ\ la mìng 5 sào. Lồi dut den cồng nha ờ jơnhua”.

            Kung bơh broa\ tơlik ngui mờ mut lơh ala\ broa\ sồr lơh, ồng Nguyễn Văn Yên kuang jat jơng at bồ Anih duh broa\ làng bol càr Lâm Đồng den đơs, broa\ geh tàm Tây Nguyên la gam ờ tơl ala\ broa\ lơh mờ bơta geh pràn nàng mut lơh gùng dà broa\ lơh, kờ` chồl guh ala\ bơta kuơ pràn bè broa\ lơh broa\ sa. Bơh bơta mùl màl tam ua\ ce, tam ua\ kơphê mờ broa\ lơh sa sươn sre công nghệ cao- ala\ gah pràn ngan bơh Lâm Đồng đơs is mờ Tây Nguyên đơs bal, ồng Nguyễn Văn Yên geh jơnau kờ` đơs:“Dilah kờp jơh khà pria\ bơcri den jơh tàm Tây Nguyên kung mìng drờm mờ 0,32% pơndrờm mờ gùt lơgar, den lơh mbè lơi nàng bơtàu tơngguh? Bol a` pah nam geh 1 tơlak tấn kơphê, drờm mờ 10 tơlak tấn kòi, gơya  Dà lơgar kung mìng geh broa\ lơh tus mờ lơh kòi, ờ geh broa\ lơh tus mờ  broa\ tam kơphê. Dơ\ 2, a` kờ` đơs song ngan tàm dùl broa\ lơh dềt la pria\ nàng bơtàu tơngguh broa\ lơh broa\ sa công nghệ cao. Tu\ do, ồng gah lơh broa\ sa ờ geh ai hìu lơh mờ krơh  bơh làng bol mut tàm dùl phan bơna kờ` tơmut càn pria\, den khi bơh geh pria\ nàng tuh lơh sa. Dùl nơm hìu lơh mờ krơh, geh tơl bơta tam gơl sù ìo, duh mriềt la bơh 10 tus 20 tơmàn pria\ tàm dùl lồ, den mờ di la phan bơna nàng tơmut càn pria\? Hala geh bơcri tàm broa\ lơh broa\ sa công nghệ cao mờ geh đơs la 6 nhai pal tơm dồs, den bơh khi geh nàng tơm dồs”.

            Tơnjơh dơ\ cri bơyai, giáo sư-tiến sĩ Nguyễn Xuân Thắng kuang at bồ Đah lơh broa\ jak chài mpồl bơtìan Việt Nam, kuang jat jơng at bồ Broa\ lơh Tây Nguyên 3 geh đơs jơnhua ala\ jơnau đơs đơs sền wơl broa\ lơh tus mờ ala\ jơnau tơnggit jak chài bơh broa\ lơh. Ồng  đơs: “Ala\ jơnau đơs đơs sền wơl broa\ lơh, jat a`, do la bơsir geh kuơ màng ngan tài dơ\ cri bơyai do kung mìng rơ\p la dơ\ cri bơyai gùl tơngai, ờ hềt di la bơnah lồi dut bơh broa\ lơh. Den tàng, hơ\ geh la ala\ jơnau đơs broa\ mut sơnrờp ala\ jơnau kuơ màng kờ` ala\ cau cih geh geh bơta sền wơl, mblàng plam, sền wơl, đơs wơl bơta mùl màl, mờ nùs nhơm tài bơta bơtàu tơngguh bơh Tây Nguyên, ai tơlik pal geh rơndap, geh gùng, ala\ broa\ lơh nền nòn kờ` bơtàu tơngguh mờ bơta geh bơh Tây Nguyên mờ tàm do, bol a` đơs tờm ua\ ngan ala\ bơta krơi is bơh Tây Nguyên tus mờ broa\ bơtàu tơngguh”.

                                                                                Cau mblàng K’ Brọp